.

रासायनिक विदारणाचे उदाहरण,

याचे प्रमुख कारक पाऊस हे आहे. वातावरणातून जमिनीवर पोहोचेपर्यंत हवेतील ऑक्सिजन व कार्बन डायऑक्साइड काही प्रमाणात पावसाच्या पाण्यात विरघळतात. जमिनीच्या वरच्या थरातून खाली जाताना वनस्पतींच्या कुजण्यामुळे उत्पन्न झालेला कार्बन डाय-ऑक्साइड काही अंशी या पाण्यात मिसळतो.

खडकांच्या फटीत साचलेल्या हवेतील ऑक्सिजनही काही प्रमाणात या पाण्यात विरघळतो. मग ऑक्सिडेशन, हायड्रेशन व कार्बोनेशन या क्रियांमुळे खडकांची काही घटकद्रव्ये या पाण्यात विरघळतात किंवा त्यांवर या पाण्याची रासायनिक क्रिया होऊन तयार झालेले काही पदार्थ विरघळतात. या विरघळण्यामुळे खडकांचे काही कण निघून गेल्यामुळे बाकीचे सैल होतात व खडकांचे विदारण होते. याला खडकाचा अपक्षय किंवा कुजणे असे म्हणतात.

मुरुम हे अंशतः अपक्षय झालेल्या खडकाचे उदाहरण होय 

रासायनिक विदारणाचे उदाहरण: चुनखडी (Limestone) असलेल्या प्रदेशात कार्बन डायऑक्साइडयुक्त (Carbon dioxide) पावसाचे पाणी पडल्याने रासायनिक अभिक्रिया होऊन चुनखडी विरघळते.

स्पष्टीकरण:

• पावसाच्या पाण्यात कार्बन डायऑक्साइड मिसळल्याने ते आम्लयुक्त (acidic) होते.
• चुनखडीमध्ये कॅल्शियम कार्बोनेट (Calcium Carbonate) असते.
• आम्लयुक्त पाणी कॅल्शियम कार्बोनेटबरोबर रासायनिक अभिक्रिया करते, ज्यामुळे कॅल्शियम बायकार्बोनेट (Calcium Bicarbonate) तयार होते.
• कॅल्शियम बायकार्बोनेट पाण्यात विरघळते, त्यामुळे चुनखडी हळू हळू झिजते.

अधिक माहितीसाठी हे पहा.