कायिक विदारण खडक फुटताना त्यांचे कणी विघटन (कणकण वेगळे होणे) होते, अपपर्णन (कांद्यासारखे पापुद्रे निघणे) होते, सांध्याच्या भेगा मोठ्या होऊन खडकांचे मोठे ठोकळे अलग होतात किंवा त्यांचा विध्वंस होऊन त्यांचे अणकुचीदार व धारदार तुकडे तुकडे होतात. उष्णतेमुळे खडक तापतात व प्रसरण पावतात. ते निवले म्हणजे आकुंचन पावतात.

कायिक विदारण (Physical Weathering):

कायिक विदारण म्हणजे हवामानातील घटकांमुळे खडकांचे लहान तुकड्यांमध्ये रूपांतर होण्याची प्रक्रिया. ह्या प्रक्रियेत खडक रासायनिकदृष्ट्या बदलत नाहीत, फक्त त्यांचा आकार बदलतो.

कायिक विदारणाची कारणे:

• तापमान: तापमानातील सततच्या बदलांमुळे खडक आकुंचन पावतात आणि प्रसरण पावतात. यामुळे खडकांमध्ये ताण निर्माण होतो आणि ते तुटतात.
• पाणी: पाणी गोठल्यावर त्याचे आकारमान वाढते, त्यामुळे खडकांमध्ये भेगा निर्माण होतात.
• वारा: वाऱ्यामुळे लहान खडक आणि वाळू एकमेकांवर आदळतात, ज्यामुळे खडकांची झीज होते.
• वनस्पती: झाडांची मुळे खडकांच्या भेगांमध्ये वाढतात आणि खडक फोडतात.
• प्राणी: काही प्राणी जमिनीत बीळे बनवतात, ज्यामुळे खडकांची झीज होते.

कायिक विदारणाचे प्रकार:

• खडक फुटणे
• खडक झिजणे
• स्फटिक वाढणे
• दाब घटणे

कायिक विदारणामुळे माती तयार होण्यास मदत होते, जी वनस्पतींच्या वाढीसाठी आवश्यक आहे.

अधिक माहितीसाठी, आपण हे पाहू शकता:

• PMFIAS - Physical Weathering
• Wikipedia - Weathering