मानवी वर्तनाचे अनेक पैलू आहेत आणि ते अनेक घटकांनी प्रभावित होतात. मानसशास्त्रज्ञ आणि सामाजिक शास्त्रज्ञांनी मानवी वर्तनाचे स्पष्टीकरण देण्यासाठी विविध दृष्टीकोन विकसित केले आहेत. येथे काही मुख्य पैलू आहेत:

1. शारीरिक पैलू (Physical Aspects):
   • यात शारीरिक आरोग्य, आनुवंशिकता, शारीरिक क्षमता आणि मज्जासंस्थेची भूमिका यांचा समावेश होतो.
2. भावनिक पैलू (Emotional Aspects):
   • भावना, مزاج (temperament), भावनिक बुद्धिमत्ता (emotional intelligence), आणि भावना व्यक्त करण्याची पद्धत यांसारख्या गोष्टींचा समावेश होतो.
3. संज्ञानात्मक पैलू (Cognitive Aspects):
   • विचार प्रक्रिया, स्मरणशक्ती, समस्या- निराकरण कौशल्ये, निर्णय क्षमता आणि आकलनशक्ती (perception) यांचा समावेश होतो.
4. सामाजिक पैलू (Social Aspects):
   • सामाजिक संबंध, सांस्कृतिक नियम, सामाजिक भूमिका, संवाद कौशल्ये आणि इतरांशी संवाद साधण्याची पद्धत या गोष्टींचा समावेश होतो.
5. विकासात्मक पैलू (Developmental Aspects):
   • व्यक्तीच्या आयुष्यातील वाढ आणि विकासाचे टप्पे, जसे की बालपण, पौगंडावस्था, प्रौढावस्था आणि वृद्धावस्था. प्रत्येक टप्प्यावर वर्तनात बदल होतात.
6. नैतिक पैलू (Moral Aspects):
   • नैतिक मूल्ये, नीतिमत्ता, योग्य- अयोग्यतेची समज आणि त्यानुसार वर्तन करणे.
7. प्रेरणात्मक पैलू (Motivational Aspects):
   • ध्येये, इच्छा, गरजा आणि उद्दिष्ट्ये यांचा समावेश होतो, जे व्यक्तीला कृती करण्यासाठी प्रवृत्त करतात.

हे सर्व पैलू एकमेकांशी संबंधित आहेत आणि मानवी वर्तन एकाच वेळी अनेक घटकांनी प्रभावित होऊ शकते.

स्रोत:

• Behaviorist Approach in Psychology
• Cognitive Psychology