1. भाषिक संदर्भ (Linguistic Context):

• व्याकरण (Grammar): भाषेचे व्याकरण कसे वापरले जाते, यावर भाषेचा वापर अवलंबून असतो.
• शब्दसंग्रह (Vocabulary): कोणते शब्द वापरले जातात आणि त्यांचा अर्थ काय आहे, हे महत्त्वाचे असते.
• उच्चार (Pronunciation): शब्दांचा उच्चार स्पष्ट आणि योग्य असणे आवश्यक आहे.

2. सामाजिक संदर्भ (Social Context):

• औपचारिक/अनौपचारिक (Formal/Informal): आपण कोणाशी बोलत आहोत आणि कोणता प्रसंग आहे, यानुसार भाषा बदलते. उदा. ऑफिसमध्ये औपचारिक भाषा वापरली जाते, तर मित्रांशी बोलताना अनौपचारिक भाषा वापरतो.
• सांस्कृतिक संदर्भ (Cultural Context): प्रत्येक संस्कृतीनुसार भाषेचा वापर बदलतो. काही संस्कृतींमध्ये आदराने बोलणे महत्त्वाचे असते.

3. प्रादेशिक संदर्भ (Regional Context):

• बोलीभाषा (Dialect): प्रदेशानुसार भाषेमध्ये बदल होतो. प्रत्येक भागातील लोकांची बोलण्याची पद्धत वेगळी असते.
• उच्चारणातील फरक (Accent): वेगवेगळ्या प्रदेशांमध्ये शब्दांचा उच्चार बदलतो.

4. माध्यम (Medium):

• तोंडी भाषा (Spoken Language): बोलताना आपण हावभाव आणि आवाजाच्या चढ-उतारांचा वापर करतो.
• लिखित भाषा (Written Language): लिहिताना व्याकरण आणि विरामचिन्हे (punctuation) वापरणे आवश्यक असते.

5. उद्देश (Purpose):

• माहिती देणे (To inform): जेंव्हा आपण काही माहिती देतो, तेव्हा भाषा स्पष्ट आणि नेमकी असावी लागते.
• मनोरंजन करणे (To entertain): कथा-कहाण्यांमध्ये भाषेचा वापर अधिक रचनात्मक (creative) असतो.
• समजावणे (To persuade): एखाद्याला काही पटवून देण्यासाठी भाषेचा प्रभावी वापर करणे आवश्यक आहे.