प्रतिरोधक आणि प्रतिरोधक गणने म्हणजे काय.

प्रतिरोधक म्हणजे काय

ओमचा नियम

समांतर मध्ये प्रतिरोधक

मालिकांमधील प्रतिरोधक

परिमाण आणि सामग्री प्रभावित करते

प्रतिरोधक प्रतिमा

प्रतिरोधक चिन्हे

प्रतिरोधक रंग कोड

प्रतिरोधक प्रकार

प्रतिरोधक म्हणजे काय

रेझिस्टर एक विद्युत घटक आहे जो विद्युत प्रवाह कमी करतो.

विद्युत् प्रवाह कमी करण्याच्या प्रतिरोधकाच्या क्षमतेस रेसिस्टन्स असे म्हणतात आणि ते ओम्म्सच्या युनिट्स (प्रतीक: Ω) मध्ये मोजले जाते.

जर आपण पाईप्सद्वारे पाण्याच्या प्रवाहाशी एकरूपता निर्माण केली तर प्रतिरोधक पातळ पाईप आहे ज्यामुळे पाण्याचा प्रवाह कमी होतो.

ओमचा नियम

विद्युत्विरोधक वर्तमान मी amps (अ) मध्ये विद्युत्विरोधक च्या दाब समान आहे व्ही व्होल्ट मध्ये (V)

ओम्म्स (Ω) मध्ये रेझिस्टन्स आर ने विभाजित :

 

विद्युत्विरोधक वीज पी वॅट्स (प) मध्ये विद्युत्विरोधक वर्तमान समान आहे मी amps मध्ये (अ)

प्रतिरोधकाच्या व्होल्टेज व्ही व्होल्ट (व्ही) मधील वेळा

पी = आय × व्ही

 

विद्युत्विरोधक वीज पी वॅट्स (प) मध्ये विद्युत्विरोधक वर्तमान चौरस मूल्य समान आहे मी amps मध्ये (अ)

ओम्म्स (Ω) मध्ये प्रतिरोधकाचा प्रतिकार आर करा

पी = मी 2 × आर

 

विद्युत्विरोधक वीज पी वॅट्स (प) मध्ये विद्युत्विरोधक च्या अनियमित चौरस मूल्य समान आहे व्ही व्होल्ट मध्ये (V)

ओम्म्स ( resistance ) मध्ये रेझिस्टरच्या रेझिस्टंट आर ने विभाजित :

पी = व्ही 2 / आर

समांतर मध्ये प्रतिरोधक

समांतर आर एकूण मध्ये प्रतिरोधकांचा एकूण समतुल्य प्रतिकार खालीलप्रमाणे आहेः

 

जेव्हा आपण समांतर प्रतिरोधक जोडता तेव्हा एकूण प्रतिकार कमी होतो.

मालिकांमधील प्रतिरोधक

मालिकेत resistors एकूण समतुल्य प्रतिकार आर एकूण प्रतिकार मूल्यांची बेरीज आहे:

आर एकूण = आर 1 + आर 2 + आर 3 + ...

 

म्हणून जेव्हा आपण मालिकांमध्ये प्रतिरोधक जोडाल तेव्हा एकूण प्रतिकार वाढविला जातो.

परिमाण आणि सामग्री प्रभावित करते

एक विद्युत्विरोधक च्या ohms प्रतिकार आर (Ω) रेझिस्टीविटी समान आहे ρ मीटर (म) विद्युत्विरोधक क्रॉस विभागाचा क्षेत्र भागाकार मध्ये विद्युत्तविरोधाचे माप-मीटर मध्ये (Ω ∙ मीटर) वेळा विद्युत्विरोधक च्या लांबी l एक चौरस मीटर मध्ये (मी 2 ):

आर = ho आरओ \ वेळा \ फ्रॅक्ल

प्रतिरोधक प्रतिमा

प्रतिरोधक चिन्हे

प्रतिरोधक चिन्ह प्रतिरोधक (आयईईई) प्रतिरोधक सध्याचा प्रवाह कमी करते.

प्रतिरोधक चिन्ह प्रतिरोधक (आयईसी)

संभाव्य चिन्ह पोटेंटीमीटर (आयईईई) Justडजेस्टेबल रेझिस्टर - मध्ये 3 टर्मिनल आहेत.

संभाव्य चिन्ह पोटेंटीमीटर (आयईसी)

व्हेरिएबल रेझिस्टर चिन्ह व्हेरिएबल रेझिस्टर / रिओस्टॅट (आयईईई) Justडजेस्टेबल रेझिस्टर - मध्ये 2 टर्मिनल आहेत.

व्हेरिएबल रेझिस्टर चिन्ह व्हेरिएबल रेझिस्टर / रिओस्टॅट (आयईसी)

 ट्रिमर रेझिस्टर प्रीसेस्ट प्रतिरोधक

 थर्मिस्टर थर्मल रेझिस्टर - तापमान बदलल्यास प्रतिरोध बदला

 फोटोरॅसिस्टर / लाइट डिपेंडेंट रेझिस्टर (एलडीआर) प्रकाशानुसार प्रतिकार बदलतो

प्रतिरोधक रंग कोड

रेझिस्टरचा प्रतिरोध आणि त्याची सहनशीलता रेझिस्टरवर कलर कोड बँड सह चिन्हांकित केलेली आहे जी प्रतिरोध मूल्य दर्शवते.

येथे 3 प्रकारचे रंग कोड आहेत:

4 बँड: अंक, अंक, गुणक, सहिष्णुता.

5 बँड: अंक, अंक, अंक, गुणक, सहिष्णुता.

6 बँड: अंक, अंक, अंक, गुणक, सहिष्णुता, तापमान गुणांक

4 बँड रेझिस्टरची प्रतिकार गणना

आर = (10 × अंक 1 + अंक 2 ) × गुणक

5 किंवा 6 बँड प्रतिरोधकाची प्रतिरोध गणना

आर = (100 × अंक 1 + 10 × अंक 2 + अंक 3 ) × गुणक

प्रतिरोधक प्रकार

व्हेरिएबल रेझिस्टर व्हेरिएबल रेझिस्टरमध्ये समायोज्य प्रतिरोध (2 टर्मिनल्स) असतात

पोटेंटीमीटर पेंटीओमीटरमध्ये बदलानुकारी प्रतिकार (3 टर्मिनल्स) असतात

फोटो-प्रतिरोधक प्रकाशाच्या संपर्कात असताना प्रतिकार कमी करते

शक्ती प्रतिरोधक पॉवर रेझिस्टर उच्च पावर सर्किट्ससाठी वापरला जातो आणि त्यात मोठे परिमाण आहेत.

पृष्ठभाग माउंट

(एसएमटी / एसएमडी) प्रतिरोधक

एसएमटी / एसएमडी प्रतिरोधकांना लहान परिमाण आहेत. प्रतिरोधक मुद्रित सर्किट बोर्ड (पीसीबी) वर पृष्ठभाग आरोहित आहेत, ही पद्धत वेगवान आहे आणि त्यासाठी लहान बोर्ड क्षेत्र आवश्यक आहे.

प्रतिरोधक नेटवर्क रेझिस्टर नेटवर्क ही एक चिप आहे ज्यात समान किंवा भिन्न मूल्यांसह अनेक प्रतिरोधक असतात.

कार्बन प्रतिरोधक  

चिप प्रतिरोधक  

मेटल-ऑक्साइड प्रतिरोधक  

कुंभारकामविषयक प्रतिरोधक  

 

पुल-अप प्रतिरोधक

डिजिटल सर्किटमध्ये, पुल-अप प्रतिरोधक हा एक नियमित प्रतिरोधक आहे जो उच्च व्होल्टेज पुरवठा (उदा. + 5 व्ही किंवा + 12 व्ही) शी जोडलेला असतो आणि डिव्हाइसचे इनपुट किंवा आउटपुट पातळी '1' वर सेट करतो.

इनपुट / आउटपुट डिस्कनेक्ट केले की पुल-अप रेझिस्टरने स्तर 1 'वर सेट केले. जेव्हा इनपुट / आउटपुट कनेक्ट केलेले असते, तेव्हा डिव्हाइस डिव्हाइसद्वारे स्तर निश्चित केले जाते आणि पुल-अप प्रतिरोधक अधिलिखित होते.

पुल-डाउन प्रतिरोधक

डिजिटल सर्किटमध्ये, पुल-डाऊन प्रतिरोधक नियमित रेझिस्टर असतो जो ग्राउंड (0 व्ही) शी जोडलेला असतो आणि डिव्हाइसचे इनपुट किंवा आउटपुट पातळी '0' वर सेट करतो.

इनपुट / आउटपुट डिस्कनेक्ट केले की पुल-डाउन रेझिस्टरने स्तर 0 'वर सेट केले. जेव्हा इनपुट / आउटपुट कनेक्ट केलेले असते, तेव्हा डिव्हाइस डिव्हाइसद्वारे पातळी निश्चित केली जाते आणि पुल-डाउन रेझिस्टरला अधिलिखित करते.

 

एक विद्युत्विरोधक डबल-संपला आहे विद्युत घटक की अवरोध चालू मध्ये वाहते विद्युत सर्किट . रेझिस्टरच्या टोकांमधील संभाव्य फरक त्याद्वारे वाहणार्‍या त्वरित प्रवाहाशी संबंधित (किंवा अंदाजे प्रमाणात) आहे. हे वेगवेगळ्या आकाराचे आहेत. जेव्हा वर्तमान त्यांच्याद्वारे वाहते, तेव्हा त्यांच्यामध्ये उष्णता निर्माण होते . काही प्रतिरोधक ओहमच्या कायद्याचे पालन ​​करतात याचा अर्थ असा की -

काही निश्चित मूल्य प्रतिरोधक

व्ही = आयआर

इलेक्ट्रॉनिक सर्किट्समध्ये हा सर्वात जास्त वापरला जाणारा घटक आहे. सराव मध्ये वापरलेले प्रतिरोधक विविध साहित्य, तारा आणि चित्रपटांनी बनविलेले आहेत. इलेक्ट्रिकली, हीटर, इलेक्ट्रिक इस्त्री (प्रेस), इलेक्ट्रिक बल्ब इत्यादी प्रतिरोधक असतात.

प्रतिरोधक (Resistor):

प्रतिरोधकाचे मुख्य कार्य:

• विद्युत प्रवाहावर नियंत्रण ठेवणे.
• व्होल्टेज विभाजन करणे.
• सर्किटचे संरक्षण करणे.

उपलब्धता:

प्रतिरोधक विविध आकार आणि मूल्यांमध्ये उपलब्ध आहेत.

चिन्ह:

सर्किट आकृतीमध्ये प्रतिरोधकासाठी खालील चिन्ह वापरले जाते:

अधिक माहितीसाठी:

1. Resistor - Wikipedia
2. Resistors | Resistance, Types of Resistor and Uses