निसर्गसंबंधी चैतन्यवादाची (animism) मूलभूत भूमिका खालीलप्रमाणे आहे:

1. सर्व वस्तूंमध्ये आत्मा असतो: निसर्गातील प्रत्येक गोष्ट सजीव आहे, मग ती वस्तू लहान असो वा मोठी. झाडे, प्राणी, डोंगर, नद्या यांसारख्या निर्जीव वस्तूंमध्येसुद्धा आत्मा असतो.

2. आत्मा महत्वाचा: या आत्म्यामुळेच (spirit) प्रत्येक वस्तू कार्य करते. त्यामुळे, या आत्म्यांचा आदर करणे आवश्यक आहे.

3. माणूस आणि निसर्ग एक: माणूस हा निसर्गाचाच एक भाग आहे आणि त्याचे निसर्गावर अवलंबित्व आहे.

4. परस्पर संबंध: निसर्गातील प्रत्येक गोष्टीचा एकमेकांशी संबंध असतो आणि त्या एकमेकांवर अवलंबून असतात.

चैतन्यवाद ही एक प्राचीन विचारधारा आहे जी अनेक संस्कृतींमध्ये आजही पाळली जाते.