इतिहास विषयाचा अभ्यास करण्यासाठी अनेक साधने वापरली जातात, त्यापैकी काही प्रमुख साधने खालीलप्रमाणे आहेत:

• पुस्तके आणि लेख:

  इतिहास विषयावरील पुस्तके, संदर्भ ग्रंथ, आणि विविध लेख हे अभ्यासाचे महत्त्वाचे स्रोत आहेत.

• पुरातात्विक अवशेष:

  उत्खननात सापडलेल्या वस्तू, भांडी, नाणी, शिलालेख, ताम्रपट इत्यादींच्या अभ्यासाने इतिहासाची माहिती मिळते.

• ऐतिहासिक कागदपत्रे:

  सरकारी नोंदी, पत्रव्यवहार, न्यायलयीन कागदपत्रे, तहनामे, आणि इतर ऐतिहासिक कागदपत्रे इतिहासाचे महत्त्वपूर्ण पुरावे असतात.

• मौखिक साधने:

  लोककथा, लोकगीते, आख्यायिका, आणि आठवणी यांसारख्या मौखिक परंपरा इतिहासाची माहिती देतात.

• दृश्य-श्राव्य साधने:

  जुने चित्रपट, ध्वनिमुद्रणे, व्हिडिओ, आणि छायाचित्रे इतिहासाचे जिवंत दर्शन घडवतात.

• संग्रहालय आणि अभिलेखागार:

  संग्रहालये (museums) आणि अभिलेखागार (archives) ऐतिहासिक वस्तू आणि कागदपत्रांचे जतन करतात, जे अभ्यासासाठी उपयुक्त असतात.

  * भारतीय संस्कृती मंत्रालय

• इतिहास संशोधन संस्था:

  अनेक संस्था इतिहास संशोधन करतात आणि त्याद्वारे नवीन माहिती उपलब्ध होते.

  * भारतीय ऐतिहासिक अनुसंधान परिषद