अभ्यास साधने
बी. फार्मसीसाठी अनेक उपयुक्त स्टडी ॲप्स उपलब्ध आहेत, जे विद्यार्थ्यांना अभ्यास आणि संदर्भ सामग्रीमध्ये मदत करू शकतात. तुमच्या अभ्यासासाठी सर्वोत्तम ॲप निवडताना, तुमच्या गरजा आणि अभ्यासक्रमाची तयारी विचारात घेणे महत्त्वाचे आहे. येथे काही प्रमुख ॲप्सची माहिती दिली आहे:
- B-Pharma - Notes, Books, Exams: हे ॲप विशेषतः बी. फार्मसी विद्यार्थ्यांसाठी तयार केले आहे. यात बी. फार्मसीचा संपूर्ण अभ्यासक्रम, मोफत पुस्तके, नोट्स, प्रॅक्टिकल फाइल्स आणि मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका उपलब्ध आहेत. हे ॲप पहिल्या सेमिस्टरपासून आठव्या सेमिस्टरपर्यंतच्या सर्व विषयांची माहिती पुरवते.
- Pharmacy India: जर तुम्ही GPAT, NIPER, ड्रग इन्स्पेक्टर किंवा फार्मासिस्ट परीक्षांसारख्या स्पर्धा परीक्षांची तयारी करत असाल, तर हे ॲप खूप उपयुक्त आहे. यात डेमो टेस्ट, व्हिडिओ लेक्चर्स, क्विझ आणि स्टडी मटेरियल मिळते.
- B Pharm - Study Material: हे एक शैक्षणिक ॲप आहे जिथे बी. फार्मसीचे विद्यार्थी नोट्स वाचू शकतात आणि अभ्यासक्रम, अभ्यासक्रमाची माहिती, प्रश्नपत्रिका, ई-बुक्स, हस्तलिखित नोट्स, पाठ्यपुस्तके आणि GPAT परीक्षेसंबंधी पुस्तके मिळवू शकतात. हे ॲप सर्व अभ्यास सामग्री एकाच ठिकाणी उपलब्ध करून देते.
- Pharmacy Study Notes: हे ॲप फार्मसीच्या (बी. फार्म, एम. फार्म, डिप्लोमा) ऑनलाइन अभ्यासासाठी उपयुक्त आहे. यात विविध विषय, प्रश्न आणि अनेक विषय/युनिट्स/प्रकरणे/सेक्शन अंतर्गत वर्णनांसह माहिती समाविष्ट आहे.
- PHARMACY PRACTICE ACADEMY: हे ॲप फार्मसी प्रॅक्टिसच्या कला आणि विज्ञानामध्ये प्रभुत्व मिळवण्यासाठी एक व्यासपीठ आहे. यात परस्परसंवादी अभ्यासक्रम, तज्ञ प्रशिक्षकांकडून मार्गदर्शन, आकर्षक व्हिडिओ सामग्री आणि केस स्टडीज यांसारखी व्यावहारिक साधने उपलब्ध आहेत.
- Quizlet: हे एक सामान्य पण अत्यंत उपयुक्त ॲप आहे जे तुम्हाला फ्लॅशकार्ड्स, चाचण्या आणि गेम्सच्या मदतीने फार्माकोलॉजीमधील संज्ञा आणि संकल्पना लक्षात ठेवण्यास मदत करते.
- Medscape: हे ॲप औषधांच्या संदर्भांव्यतिरिक्त नवीनतम वैद्यकीय बातम्या आणि CME/CE क्रियाकलाप देखील प्रदान करते, ज्यामुळे हे चालू शिक्षणासाठी एक सर्वसमावेशक संसाधन बनते.
- Epocrates: हे ॲप ड्रग इंटरॅक्शन तपासणी, पिल आयडेंटिफायर्स आणि सतत अपडेट होणाऱ्या क्लिनिकल मार्गदर्शक तत्त्वांसह आरोग्यसेवा व्यावसायिकांमध्ये लोकप्रिय आहे.
- Lexicomp: हे ॲप औषधांची माहिती, डोस, प्रशासन, संभाव्य इंटरॅक्शन्स, प्रतिकूल परिणाम आणि विरोधाभास याबद्दल जलद आणि विश्वसनीय उत्तरे प्रदान करते.
यापैकी काही ॲप्स विशिष्ट अभ्यासक्रमांवर लक्ष केंद्रित करतात (उदा. B-Pharma - Notes, Books, Exams), तर काही सामान्य वैद्यकीय संदर्भ किंवा परीक्षा तयारीसाठी उपयुक्त आहेत (उदा. Pharmacy India, Medscape). तुमच्या गरजेनुसार योग्य ॲप निवडा.
- नकाशा (Map): नकाशा हे पृथ्वी आणि तिची वैशिष्ट्ये दर्शवणारे एक महत्त्वाचे साधन आहे. नकाशे विविध प्रकारचे असतात, जसे राजकीय नकाशे, प्राकृतिक नकाशे, हवामान नकाशे, इत्यादी. ते विशिष्ट प्रदेशाची माहिती देतात.
- ग्लोब (Globe): ग्लोब हे पृथ्वीचे एक लहान प्रतिरूप आहे. हे पृथ्वीचा आकार, भूभाग आणि स्थान अचूकपणे दर्शवते.
- अॅटलास (Atlas): अॅटलास म्हणजे नकाशांचा संग्रह. यात विविध प्रकारचे नकाशे असतात, जे जगाची भौगोलिक माहिती देतात.
- कंपास (Compass): कंपास हे दिशा शोधण्याचे एक महत्त्वाचे साधन आहे. हे उत्तर दिशा दर्शवते, ज्यामुळे इतर दिशा ठरवण्यास मदत होते.
- जीपीएस (GPS): जीपीएस म्हणजे ग्लोबल पोजिशनिंग सिस्टम. हे उपग्रहांच्या मदतीने पृथ्वीवरील आपले स्थान अचूकपणे निश्चित करते.
- रिमोट सेन्सिंग (Remote Sensing): रिमोट सेन्सिंगमध्ये उपग्रह आणि हवाई छायाचित्रांचा वापर करून पृथ्वीच्या पृष्ठभागाची माहिती मिळवली जाते.
- भौगोलिक माहिती प्रणाली (GIS): जीआयएस एक संगणक प्रणाली आहे, जी भौगोलिक डेटाचे विश्लेषण आणि व्यवस्थापन करते.
- क्षेत्रीय भेट (Field Visit): भौगोलिक क्षेत्रांना प्रत्यक्ष भेट देऊन तेथील परिस्थिती आणि भूभाग समजून घेणे.
अभ्यासासाठी अनेक साधने उपलब्ध आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख साधने खालीलप्रमाणे आहेत:
-
पुस्तके (Books):
अभ्यासासाठी पुस्तके अत्यंत महत्त्वाची आहेत. विषयानुसार योग्य पुस्तकांची निवड करणे आवश्यक आहे.
-
नोट्स (Notes):
वर्गात शिक्षकांनी शिकवलेल्या महत्वाच्या गोष्टी, व्याख्याने आणि मुद्दे व्यवस्थितपणे नोट करणे उपयुक्त ठरते.
-
संगणक आणि इंटरनेट (Computer and Internet):
आजच्या युगात, माहिती मिळवण्यासाठी इंटरनेट हे सर्वात मोठे साधन आहे. विविध विषयांवर माहिती, लेख आणि व्हिडिओ इंटरनेटवर उपलब्ध आहेत.
-
शैक्षणिक व्हिडिओ (Educational Videos):
YouTube आणि इतर शैक्षणिक वेबसाइट्सवर विविध विषयांवर आधारित व्हिडिओ उपलब्ध आहेत, जे संकल्पना समजून घेण्यासाठी मदत करतात.
उदाहरणार्थ: Khan Academy (https://www.khanacademy.org/) -
ॲप्स (Apps):
स्मार्टफोन आणि टॅब्लेटसाठी अनेक शैक्षणिक ॲप्स उपलब्ध आहेत, जे अभ्यास अधिक सोपा आणि मनोरंजक बनवतात.
-
ग्रुप स्टडी (Group Study):
मित्रांसोबत एकत्रितपणे अभ्यास करणे. यामुळे विषयांवर चर्चा करून अधिक माहिती मिळते.
-
माजी प्रश्नपत्रिका (Past Question Papers):
मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका सोडवल्यास परीक्षेची तयारी अधिक चांगली होते.
-
शिक्षकांशी चर्चा (Discussion with Teachers):
विषयासंबंधी काही शंका असल्यास शिक्षकांशी विचारून त्यांचे निरसन करणे.
1. डेटाबेस आणि ज्ञानकोश (Databases and Encyclopedias):
- Wikipedia (https://mr.wikipedia.org/): विकिपीडिया हे एक मोठे ज्ञान भांडार आहे, जिथे इतिहासाशी संबंधित विस्तृत माहिती उपलब्ध आहे.
- Britannica Encyclopedia (https://www.britannica.com/): ब्रिटानिका enciclopedia मध्ये इतिहासाच्या विविध घटनांची आणि व्यक्तींची माहिती दिली आहे.
2. ऐतिहासिक पुस्तके आणि लेख (Historical Books and Articles):
- Google Books (https://books.google.com/): गुगल बुक्समध्ये अनेक ऐतिहासिक पुस्तके आणि लेख उपलब्ध आहेत, जे इतिहासाच्या अभ्यासासाठी उपयुक्त आहेत.
- JSTOR (https://www.jstor.org/): JSTOR हे शैक्षणिक जर्नल्स आणि पुस्तकांचे डेटाबेस आहे. येथे इतिहासाशी संबंधित अनेक शोध निबंध (research papers) मिळतात.
3. सरकारी आणि शैक्षणिक संकेतस्थळे (Government and Academic Websites):
- भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण विभाग (Archaeological Survey of India) (https://asi.nic.in/): या संकेतस्थळावर भारताच्या प्राचीन इतिहासाशी संबंधित माहिती उपलब्ध आहे.
- Ministry of Culture, Government of India (https://www.indiaculture.nic.in/): भारत सरकारच्या सांस्कृतिक मंत्रालयाच्या संकेतस्थळावर भारतीय कला, संस्कृती आणि इतिहासाची माहिती उपलब्ध आहे.
4. डिजिटल संग्रह (Digital Archives):
- Internet Archive (https://archive.org/): इंटरनेट आर्काइव्हमध्ये अनेक दुर्मिळ ऐतिहासिक पुस्तके, कागदपत्रे आणि इतर साहित्य जतन केलेले आहे.
5. बातम्या आणि वर्तमानपत्रे (News and Newspapers):
- Google News (https://news.google.com/): गुगल न्यूजच्या माध्यमातून ऐतिहासिक घटना आणि समकालीन दृष्टिकोन मिळवता येतात.
या साधनांचा वापर करून, मी इतिहास विषयाची माहिती मिळवतो आणि प्रश्नांची उत्तरे देतो. ह्या व्यतिरिक्त, अनेक विद्यापीठांचे रिसर्च पेपर, हिस्टोरिकल सोसायटीची संकेतस्थळे आणि इतर विश्वसनीय स्रोत देखील मी अभ्यासाठी वापरतो.
- डिजिटल लायब्ररी (Digital Libraries): मी अनेक डिजिटल लायब्रऱ्यांमधील माहितीचा वापर करतो. उदाहरणार्थ, Google Books (https://books.google.com/) आणि Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org/) यांसारख्या संकेतस्थळांवर असलेली पुस्तके आणि लेख माझ्यासाठी उपयुक्त ठरतात.
- शैक्षणिक डेटाबेस (Educational Databases): JSTOR (https://www.jstor.org/) आणि ProQuest यांसारख्या डेटाबेसमध्ये इतिहास विषयाशी संबंधित अनेक शोधनिबंध (research papers) आणि लेख उपलब्ध आहेत, जे माझ्या अभ्यासात मदत करतात.
- विकिपीडिया (Wikipedia): विकिपीडिया (https://www.wikipedia.org/) हे एक उपयुक्त साधन आहे, कारण यावर विविध विषयांची माहिती उपलब्ध आहे. तथापि, मी या माहितीचा वापर इतर स्रोतांकडून पडताळणी करूनच करतो.
- अधिकृत संकेतस्थळे (Official Websites): अनेक सरकारी आणि ऐतिहासिक संस्थांच्या संकेतस्थळांवर त्या त्या विषयांशी संबंधित महत्त्वाची माहिती आणि कागदपत्रे उपलब्ध असतात. उदाहरणार्थ, भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण विभागाचे संकेतस्थळ (https://www.asi.nic.in/).
- पुस्तके आणि जर्नल्स (Books and Journals): मी अनेक छापील आणि इलेक्ट्रॉनिक पुस्तके व जर्नल्समधील माहितीचा वापर करतो. ही पुस्तके आणि जर्नल्स इतिहास विषयातील विविध पैलू समजून घेण्यासाठी महत्त्वाचे आहेत.
- इतिहासकारांचे लेख आणि विश्लेषण (Historians' Writings and Analysis): नामवंत इतिहासकारांनी लिहिलेले लेख आणि त्यांचे विश्लेषण वाचून मी इतिहासाच्या घटना आणि तथ्यांचा अभ्यास करतो.