मासिक पाळीतील विटाळाबाबत चक्रधरांची भूमिका:

महानुभाव पंथाचे संस्थापक चक्रधर स्वामी यांनी मासिक पाळीच्या विटाळाबाबत काही महत्त्वपूर्ण विचार मांडले आहेत. त्यांचे विचार तत्कालीन समाजाच्या तुलनेत अधिक progressive आणि मानवतावादी होते.

• स्पृश्यास्पृश्यतेचा अभाव: चक्रधर स्वामींनी मासिक पाळीदरम्यान स्त्रियांना अपवित्र मानण्यास विरोध केला. त्यांनी कोणतीही स्त्री मासिक पाळीमुळे अपवित्र होत नाही, असे स्पष्टपणे सांगितले.
• समानतेचा दृष्टिकोन: चक्रधर स्वामींनी स्त्रियांना समाजात समान स्थान दिले. मासिक पाळीच्या आधारावर स्त्रियांबद्दल कोणताही भेदभाव करू नये, असा त्यांचा विचार होता.
• धार्मिक कार्यात सहभाग: मासिक पाळीच्या काळातही स्त्रियांना धार्मिक विधींमध्ये सहभागी होण्याची परवानगी असावी, असे चक्रधर स्वामींचे मत होते. स्त्रिया कोणत्याही परिस्थितीत देवाच्या भक्तीपासून दूर राहू नयेत, असे ते मानत.

चक्रधर स्वामींच्या या विचारांमुळे स्त्रियांना समाजात अधिक सन्मान प्राप्त झाला, तसेच धार्मिक आणि सामाजिक जीवनात समान संधी मिळाली.

संदर्भ:

• महानुभाव साहित्य: महानुभाव पंथाच्या अभ्यासासाठी हे साहित्य उपयुक्त आहे.