गृहअर्थशास्त्राच्या विविध शाखा किती आहेत?
गृहअर्थशास्त्राच्या विविध शाखा खालीलप्रमाणे आहेत:
- अन्न आणि पोषण (Food and Nutrition):
या शाखेत आहाराचे महत्त्व, पोषक तत्वे, त्यांचे कार्य आणि मानवी आरोग्यासाठी आवश्यक असणारे प्रमाण यांचा अभ्यास केला जातो.
- आहार नियोजन (Diet planning)
- पाककला (Cooking)
- अन्न प्रक्रिया (Food processing)
- वस्त्रशास्त्र आणि परिधान (Textiles and Clothing):
यामध्ये विविध प्रकारचे धागे, त्यांचे गुणधर्म, वस्त्र निर्मिती प्रक्रिया, कपड्यांची निवड, डिझाइन आणि त्यांची काळजी घेणे इत्यादी गोष्टींचा अभ्यास केला जातो.
- वस्त्रांचे प्रकार (Types of fabrics)
- वस्त्र डिझाइन (Fashion designing)
- परिधान तंत्रज्ञान (Clothing technology)
- गृह व्यवस्थापन (Home Management):
घरातील साधनसामग्री, वेळ आणि ऊर्जेचा योग्य वापर करून घराला अधिक चांगले कसे बनवता येईल, याचा अभ्यास यात केला जातो.
- वेळेचे व्यवस्थापन (Time management)
- ऊर्जा व्यवस्थापन (Energy management)
- आर्थिक नियोजन (Financial planning)
- बाल विकास (Child Development):
या शाखेत बालकांच्या शारीरिक, मानसिक, भावनिक आणि सामाजिक विकासाचा अभ्यास केला जातो.
- बालकांचे शिक्षण (Child education)
- संगोपन (Child care)
- पालकत्व (Parenting)
- मानव विकास आणि कुटुंब अध्ययन (Human Development and Family Studies):
माणसाच्या जन्मापासून ते वृद्धावस्थेपर्यंतच्या विकासाचा अभ्यास केला जातो. कुटुंबातील सदस्यांचे संबंध, समस्या आणि त्यांचे निराकरण कसे करावे हे शिकवले जाते.
- कौटुंबिक समुपदेशन (Family counseling)
- वैयक्तिक विकास (Personal development)
- वृद्धावस्था काळजी (Elderly care)
- गृह विज्ञान शिक्षण आणि विस्तार (Home Science Education and Extension):
या शाखेत गृह विज्ञानाचे शिक्षण आणि त्याचा प्रसार कसा करावा, हे शिकवले जाते. ग्रामीण भागातील लोकांचे जीवनमान सुधारण्यासाठी विविध योजना व कार्यक्रम राबविले जातात.
- शिक्षण पद्धती (Teaching methods)
- प्रसार तंत्र (Extension techniques)
- समुदाय विकास (Community development)