1 उत्तर
1
answers
लिखित आणि अलिखित राज्यघटना म्हणजे काय?
0
Answer link
लिखित राज्यघटना:
- लिखित राज्यघटना म्हणजे कायदेशीर दस्तऐवजात (legal document) संहिताबद्ध केलेले नियम आणि कायद्यांचा संच.
- हे नियम सरकारची रचना, अधिकार आणि कार्ये तसेच नागरिकांचे अधिकार आणि कर्तव्ये परिभाषित करतात.
- लिखित राज्यघटना अधिक स्थिर आणि निश्चित असते, कारण ती एकाच ठिकाणी नमूद असते.
- उदाहरणे: भारत, अमेरिका.
अलिखित राज्यघटना:
- अलिखित राज्यघटना म्हणजे कायद्याच्या पुस्तकात किंवा एकाच दस्तऐवजात नमूद नसलेले नियम आणि प्रथा.
- हे नियम न्यायालयीन निर्णय, प्रथा, परंपरा आणि conventions (राजकीय संकेत) यांवर आधारित असतात.
- अलिखित राज्यघटना अधिक लवचिक (flexible) असते, कारण ती बदलत्या सामाजिक आणि राजकीय परिस्थितीशी जुळवून घेऊ शकते.
- उदाहरणे: युनायटेड किंगडम (UK), न्यूझीलंड.
फरक:
- संहिता: लिखित राज्यघटना संहिताबद्ध असते, तर अलिखित राज्यघटना संहिताबद्ध नसते.
- लवचिकता: अलिखित राज्यघटना अधिक लवचिक असते, तर लिखित राज्यघटना कमी लवचिक असते.
- निश्चितता: लिखित राज्यघटना अधिक निश्चित असते, तर अलिखित राज्यघटना कमी निश्चित असते.
निष्कर्ष:
लिखित आणि अलिखित राज्यघटना दोन्ही राज्य कारभारासाठी मार्गदर्शक ठरतात. दोन्ही प्रकारच्या राज्यघटनांचे स्वतःचे फायदे आणि तोटे आहेत.
अधिक माहितीसाठी: