मतदान केंद्राध्यक्ष हे निवडणुकीच्या प्रक्रियेतील एक महत्त्वाचे अधिकारी असतात. त्यांची भूमिका अत्यंत जबाबदारीची असते. मतदान सुरळीत, অবাধ आणि निष्पक्ष वातावरणात पार पाडणे हे त्यांचे प्रमुख कर्तव्य आहे. त्यांची काही प्रमुख कार्ये, कर्तव्ये आणि जबाबदाऱ्या खालीलप्रमाणे आहेत:

1. मतदान केंद्राची तयारी:
   • मतदान केंद्राध्यक्ष निवडणुकीच्या काही दिवस आधी मतदान केंद्राला भेट देऊन पाहणी करतात. आवश्यक सुविधा जसे की पिण्याच्या पाण्याची सोय, विद्युत व्यवस्था, फर्निचर इत्यादींची उपलब्धता सुनिश्चित करतात.
   • मतदान केंद्रावर आवश्यक असलेले साहित्य जसे की मतपेट्या, मतपत्रिका, शाई, स्टॅम्प पॅड, इत्यादी व्यवस्थित असल्याची खात्री करतात.
2. मतदान कर्मचाऱ्यांचे व्यवस्थापन:
   • मतदान केंद्राध्यक्ष आपल्या टीममधील कर्मचाऱ्यांची भूमिका आणि जबाबदारी निश्चित करतात.
   • प्रत्येक कर्मचाऱ्याला त्याचे काम व्यवस्थित समजले आहे याची खात्री करतात.
3. मतदान प्रक्रियेचे संचालन:
   • मतदान केंद्राध्यक्ष मतदानाची प्रक्रिया सुरू करतात आणि त्याचे योग्य संचालन करतात.
   • मतदारांची ओळख पटवणे, त्यांना मतपत्रिका देणे आणि मतदान करणे यासाठी मार्गदर्शन करतात.
   • मतदान शांततेत आणि व्यवस्थित पार पाडण्याची जबाबदारी त्यांची असते.
4. कायदा व सुव्यवस्था:
   • मतदान केंद्रावर कायदा व सुव्यवस्था राखण्याची जबाबदारी मतदान केंद्राध्यक्षांची असते.
   • कोणत्याही प्रकारची गडबड किंवा गैरप्रकार झाल्यास, ते पोलिसांना किंवा निवडणूक आयोगाला कळवतात.
5. अहवाल सादर करणे:
   • मतदान पूर्ण झाल्यावर, मतदान केंद्राध्यक्ष मतदानासंबंधीचा अहवाल तयार करतात आणि तो निवडणूक आयोगाला सादर करतात.
   • मतपेट्या सील करून सुरक्षित ठेवण्याची जबाबदारी त्यांची असते.

याव्यतिरिक्त, मतदान केंद्राध्यक्षांना निवडणूक आयोगाने वेळोवेळी दिलेल्या सूचनांचे पालन करावे लागते.