माउस (माऊस) हे एक इनपुट डिव्हाइस आहे जे कंप्यूटरला कमांड देण्यासाठी वापरले जाते. हे वापरकर्त्यांना स्क्रीनवर कर्सर हलवून ग्राफिकल यूजर इंटरफेस (GUI) सोबत इंटरैक्ट करण्याची परवानगी देते. माउसचे विविध प्रकार खालीलप्रमाणे:

1. मेकॅनिकल माउस (Mechanical Mouse):

   या माउसमध्ये एक रबर किंवा धातूचा बॉल असतो, जो माउस पॅडवर फिरवल्यावर सेन्सरद्वारे हालचाल नोंदवली जाते. हा प्रकार आता फारसा वापरला जात नाही.

2. ऑप्टिकल माउस (Optical Mouse):

   हा माउस प्रकाशाचा वापर करून पृष्ठभागावरील हालचाल ओळखतो. यात LED आणि फोटोडायोड्स असतात. हा माउस मेकॅनिकल माउसपेक्षा जास्त अचूक असतो.

3. लेझर माउस (Laser Mouse):

   हा ऑप्टिकल माउसचा एक प्रकार आहे, जो लेझर किरणांचा वापर करतो. लेझर माउस उच्च रिझोल्यूशन देतो आणि कोणत्याही पृष्ठभागावर काम करू शकतो.

4. corded माउस (Corded Mouse):

   हा माउस USB केबल किंवा PS/2 पोर्टद्वारे कंप्यूटरला जोडलेला असतो.

5. वायरलेस माउस (Wireless Mouse):

   हा माउस ब्लूटूथ किंवा रेडियो फ्रिक्वेन्सी (RF) चा वापर करून कंप्यूटरला कनेक्ट होतो. यात केबलची आवश्यकता नसते.

6. ट्रॅ trackball माउस (Trackball Mouse):

   या माउसमध्ये एक बॉल असतो, जो वापरकर्ता आपल्या बोटाने फिरवतो आणि कर्सरची हालचाल नियंत्रित करतो. हा माउस जागेची बचत करतो, कारण तो स्थिर राहतो.

7. गेमिंग माउस (Gaming Mouse):

   गेमिंग माउस उच्च DPI (dots per inch), प्रोग्रामेबल बटणे आणि एर्गोनॉमिक डिझाइनसह येतात, जे गेमर्सना अधिक नियंत्रण आणि आराम देतात.

प्रत्येक माउस प्रकाराचे त्याचे फायदे आणि तोटे आहेत. निवड आपल्या गरजेनुसार आणि आवडीनुसार करावी.