2 उत्तरे
2 answers

व्यायामाचे फायदे काय?

9
_*💁‍♀व्यायामाचे फायदे*_
......................................
▪व्यायामाने शरीर तंदुरूस्त राहते. मन ताजेतवाने राहते. त्यामुळे व्यायाम हा आपला नित्याचा कार्यक्रम असला पाहिजे असे आपण अनेकवेळा शाळातील पुस्तकात वाचतो आणि इतरही अनेक कार्यक्रमातून आपल्याला ऐकायला, वाचायला मिळत असते. एवढे असूनसुध्दा नित्य किंवा अधूनमधून व्यायाम करणार्‍यांची संख्या समाजात कमीच आहे. पहाटे उठून आपण फिरायला जातो तेव्हा फिरायला आलेले बरेच लोक आपल्याला दिसतात. परंतु त्यांची संख्या लोकसंख्येच्या प्रमाणात विचारात घेतली तर अत्यल्पच असते. त्यामुळे समाजाला वारंवार व्यायामाचे फायदे समजून सांगावे लागतात. साधारणपणे नित्य कसला ना कसला व्यायाम करणार्‍या लोकांना तो न करणार्‍यापेक्षा दहा वेगळे फायदे होत असतात. त्यांचे महत्त्व असे आहे.

▪ *दीर्घ जीवन* ः- व्यायाम करणारी व्यक्ती तुलनेने अधिक काळ जगते. कारण व्यायामामुळे शरीरातील वृध्दत्वाकडे जाणारी प्रक्रिया मंद होत असते. हे जीवन केवळ दीर्घच असते असे नव्हे तर ते तुलनात्मकरित्या वेदनांपासून मुक्त आणि अनेक प्रकारच्या पीडांपासून दूर असते.

▪ *त्वचा, केस आणि नखे* ः- व्यायाम करणार्‍यांच्या शरीरात रक्तप्रवाह वेगाने वाहत असतो आणि त्याचे प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष परिणाम शरीरावर होतातच पण ते त्वचा केस आणि नखांवर प्रतिबिंबित होत असतात. नियमित व्यायाम करणार्‍यांचे केस भराभर वाढतात. त्याच्यावर चकाकी असते. त्वचा नितळ असते आणि नखांची वाढसुध्दा निरोगीपणे होत असते.

▪ *समन्वय* ः- आपल्या शरीरामध्ये मेंदू, हृदय, हात, पाय इत्यादी अनेक अवयव दोन दोन असतात. डावे आणि उजवे. त्यांच्यात जेवढा समन्वय चांगला असेल तेवढा जीवनाचा दर्जा चांगला असतो. त्यामुळे डाव्या आणि उजव्यामध्ये समन्वय चांगला साधण्यासाठी व्यायामाची गरज असते.

▪ *कार्यक्षमता* ः- व्यायाम करणार्‍यांची उर्जा पातळी चांगली असल्यामुळे त्यांच्यावर कामाचा कितीही भार पडला तरी तो त्यांना सहन होतो आणि ते उत्तम कार्यक्षमतेने काम करू शकतात. कारण त्यांच्या शरीरातील चयापचय क्रिया उत्तम चालत असते.

▪ *मन* ः- व्यायाम करणार्‍यांची विचार करण्याची पध्दत सकारात्मक असते. त्यामुळे त्यांचे उत्पादकताही चांगली असते आणि कमी उर्जेमध्ये, कमी वेळेमध्ये काम करण्याची क्षमता त्यांच्या विकसित झालेली असते. कोणत्याही गोष्टीचा आळस येत नसल्यामुळे त्यांना कोणतेही काम सोपेच वाटते.

▪ *मजबुती* ः- व्यायाम करणार्‍या व्यक्तीची हाडे मजबूत असतात. त्यामुळे पडणे, धडपडणे, मुरगळणे, आखडणे, करक लागणे अशा गोष्टींचा त्रास त्यांना होत नाही. परिणामी अशा छोट्या छोट्या तक्रारींनी शक्ती वाया जाण्याचे प्रमाण त्यांच्यात कमी असते.

▪ *रोग प्रतिकारशक्ती* ः- व्यायाम करणार्‍यांची रोग प्रतिकारशक्ती चांगली असते. त्यामुळे वारंवार होणारे अपचन, सर्दी, खोकला, फ्ल्यू सारखे संसर्गजन्य रोग यापासून ते दूर राहतात आणि कर्करोग, हृदयविकार, रक्तदाब, पित्त अशा गंभीर विकारांपासूनही ते मुक्त असतात.

▪ *व्यक्तिमत्त्व* ः- व्यायाम करणार्‍याचे शरीर सुडौल असते. उंची, जाडी, वजन यांचा योग्य समतोल त्यांच्या शरीरात साधलेला असतो. त्यामुळे त्यांचे दिसणे हेही मोठे चैतन्यदायी असते. त्याचबरोबर त्यांच्या हालचाली डौलदार आणि सहज असतात. बेंगरुळपणाचा त्यात अभाव असतो.

▪ *क्षमता* ः- व्यायाम करणार्‍याचे हृदय निरोगी असते. त्यामुळे हृदयाचे ठोके सामान्य असतात. फुफ्फुसांवरही ताण पडला तर सहन होतो. त्यांचा श्‍वास चांगला असतो. रक्तवाहिन्या निर्दोष असतात. त्यामुळे त्यांना हृदयविकारापासून मुक्ती मिळते.

▪ *प्रवृत्ती* ः- व्यायाम करणार्‍यांना तणावाचा चांगला सामना करता येतो आणि त्यांच्या शरीरातील विविध हार्मोन्सचे स्रवणे सामान्य असते. त्यामुळे त्यांचा आत्मविश्‍वास आणि आनंद या दोन्हीत वाढ झालेली असते. ते मानसिकदृष्ट्यासृध्दा उन्नत जीवन जगत असतात.
*व्यायामाचे ३५ फायदे*
माहीती मोठी आहे निश्चित वाचा व
*आपल्या परिवारातील सदस्यांना इतर मित्रांच्या ग्रुपमध्ये पाठवा.*
रोजची कितीही धावपळ असेल, श्रम असतील तरी व्यायामासाठी वेगळा वेळ द्यायलाच हवा. व्यायाम ही कायम करायची गोष्ट आहे; कधीतरी करुन सोडून देण्याची नाही हे स्पष्ट लक्षात घेणे आवश्यक आहे. आपल्याला व्यायाम हा आयुष्यभर करायचा आहे तरच आपले आरोग्य औषध गोळ्यांशिवाय टिकून राहील.
*(१)* व्यायाम करणार्‍यांच्या शरीरात रक्तप्रवाह वेगाने वाहत असतो आणि त्याचे प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष परिणाम शरीरावर होतातच.
*(२)*  व्यायाम करणार्‍यांची उर्जा पातळी चांगली असल्यामुळे त्यांच्यावर कामाचा कितीही भार पडला तरी तो त्यांना सहन होतो आणि ते उत्तम कार्यक्षमतेने काम करू शकतात.
*(३)* कमी उर्जेमध्ये, कमी वेळेमध्ये काम करण्याची क्षमता त्यांच्या विकसित झालेली असते.
*(४)* कोणत्याही गोष्टीचा आळस येत नसल्यामुळे त्यांना कोणतेही काम सोपेच वाटते.
*(५)*  त्यांच्या शरीरातील चयापचय क्रिया उत्तम चालत असते.
*(६)* व्यायाम करणार्‍या व्यक्तीची हाडे मजबूत असतात.
*(७)* व्यायामामुळे स्नायूंची ताकद वाढून व्यक्तीच्या कार्यक्षमतेत प्रचंड वाढ होते.
*(८)* व्यायामामुळे शरीरातील अनेक प्रकारच्या  वेदनां व पीडा दूर होतात.
*(९)*  पडणे, धडपडणे, मुरगळणे, आखडणे, करक लागणे अशा गोष्टींचा त्रास त्यांना होत नाही.
*(१०)* व्यायाम करणार्‍याचे शरीर सुडौल असते. उंची, जाडी, वजन यांचा योग्य समतोल त्यांच्या शरीरात साधलेला असतो.
*(११)* नियमित व्यायाम करून शारीरिक सौंदर्य प्राप्त करता येतेच.
*(१२)* नियमित व्यायाम करुन बेडौल शरीर सुडौल-आकर्षक करता येते.
*(१३)* नियमित व्यायाम करणारयांची त्वचा नितळ असते .
*(१४)* व्यायाम करणार्‍यांची रोग प्रतिकारशक्ती चांगली असते.
*(१५)* नियमित व्यायाम करणारे कोणत्याही आजारांना सहज बळी पडत नाहीत .
*(१६)* व्यायाम करणार्‍याचे हृदय निरोगी असते. त्यामुळे हृदयाचे ठोके सामान्य असतात.
*(१७)* नियमित व नियोजन बध्द व्यायामाने हदयाची-फुफ्फुसाची कार्यक्षमता वाढते.
*(१८)* त्यांचा श्‍वास चांगला असतो. रक्तवाहिन्या निर्दोष असतात. त्यामुळे त्यांना हृदयविकारापासून मुक्ती मिळते.
*(१९)* नियमित व्यायाम करणारयांच्या रक्तवाहिन्यांमध्ये कोलेस्टेरॉल जमा होण्याचे प्रमाण अत्यंत कमी असते.
*(२०)* व्यायामाने रक्तदाब कमी होण्यास मदत होते.
*(२१)* शरिरारील कित्येक आजारांसाठी व्यायाम हे महत्वाचे औषध आहे.
*(२२)*  व्यायाम करणार्‍यांना दैनंदिन ताणतणावाचा चांगला सामना करता येतो
*(२३)*  नियमित योग्य व्यायामाने मनाची एकाग्रता वाढेल, ताणतणावांचं नियोजन साध्य होईल.
*(२४)*  त्यांचा आत्मविश्‍वास आणि आनंद या दोन्हीत वाढ झालेली असते.
*(२५)* नियोजनबध्द व्यामामूळे डिप्रेशन नैरश्यासारख्या रोगांपासून सहज मुक्ती मिळते.
*(२६)* नियमित व्यायाम करणारयांची जठराग्नी प्रदिप्त होते, अन्नाचे योग्य पचन होते, मल, मुत्र, स्वेदाचे योग्य प्रकार निस्सरण होते.
*(२७)* योग्य व्यायाम आणि योग्य प्रमाणात आहार घेतल्यास वजन घटण्याची शक्यता असते
*(२८)* व्यायामामुळे चयापचयाची गती वाढते. अन्नाचे अधिक चांगले पचन होते. चरबी साठण्याचे प्रमाण कमी होते.
*(२९)* व्यायामाने मधुमेह असलेल्या रुग्णांमध्ये रक्तशर्करा कमी होण्यास आणि ती नियंत्रणात राहण्यास मदत होते.
*(३०)* व्यायामाचा महत्त्वाचा परिणाम मेंदू व मज्जासंस्थेवर होतो. सर्व शरीराचे नियंत्रण करणाऱ्या मेंदूला भरपूर रक्तपुरवठा होत राहिल्यामुळे तो शरीरातील प्रत्येक अवयवाकडून परिणामकारक कार्य करवून घेतो.
*(३१)* नियमित व्यायामाने लैंगिक क्षमताही टिकून राहतात. त्याचा परिणाम वैवाहिक जीवनाचा आनंद दीर्घ काळ मिळण्यासाठी होतो.
*(३२)* नित्यनियमाने व्यायाम करणारी व्यक्ती तुलनेने अधिक काळ जगते. कारण व्यायामामुळे शरीरातील वृध्दत्वाकडे जाणारी प्रक्रिया मंद होत असते.
*(३३)* बैठी जीवनशैली असलेल्या लोकांपेक्षा व्यायाम करणाऱ्या लोकांमध्ये मृत्यूचे प्रमाण ५० टक्क्यांनी कमी असते.
*(३४)* फक्त एक तास व्यायाम केला असता आठ किंवा त्यापेक्षा जास्त काळ बैठेकाम करण्यामुळे होणाऱ्या मृत्यूचा धोका टळतो.
*(३५)* आयुष्याचे अर्धशतक पूर्ण झाल्यानंतरही ज्या व्यक्ती रोज 50-60 मिनिटे योग्य व्यायामासाठी देतील त्यांना शतायुषी होण्याचे भाग्य नक्कीच लाभेल,
बदलत्या जीवनशैलीत शारीरिक श्रमांना दुय्यम लेखून, बैठ्या कामांनी विनासायास जास्तीत जास्त आर्थिक यश मिळवणं हे ध्येय बाळगलं जातं. रोजच्या कामातले मर्यादित स्वरूपातले शारीरिक श्रम आणि झेपेल तेवढा मर्यादित; पण नियमित व्यायाम करून नवी आरोग्यशैली अंगीकारणं हेच सर्वस्वी उचित ठरेल. जोपर्यंत शरीर काम करते आहे तोपर्यंत काही ना काही व्यायाम करीतच राहिले पाहिजे.
उत्तर लिहिले · 28/9/2018
कर्म · 569245
0

व्यायामाचे अनेक शारीरिक आणि मानसिक फायदे आहेत. त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे:

  • वजन नियंत्रण: व्यायाम केल्याने कॅलरी बर्न होतात, ज्यामुळे वजन कमी होण्यास मदत होते.
  • हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्य सुधारते: नियमित व्यायाम केल्याने हृदयविकार, स्ट्रोक आणि उच्च रक्तदाब यांसारख्या आजारांचा धोका कमी होतो.
  • हाडे आणि स्नायू मजबूत होतात: व्यायाम केल्याने हाडे आणि स्नायू मजबूत होतात, ज्यामुळे ऑस्टिओपोरोसिस (osteoporosis) सारख्या आजारांपासून बचाव होतो.
  • मधुमेहाचे नियंत्रण: व्यायाम रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतो, ज्यामुळे मधुमेहाचा धोका कमी होतो.
  • मानसिक आरोग्य सुधारते: व्यायाम तणाव कमी करतो आणि मूड सुधारतो, ज्यामुळे डिप्रेशन (depression) आणि anxiety सारख्या समस्या कमी होतात.
  • रोगप्रतिकारशक्ती वाढते: नियमित व्यायाम केल्याने रोगप्रतिकारशक्ती सुधारते, ज्यामुळे आजारांशी लढण्याची क्षमता वाढते.
  • ऊर्जा पातळी वाढते: व्यायाम केल्याने थकवा कमी होतो आणि दिवसभर ऊर्जा टिकून राहते.
  • चांगली झोप लागते: नियमित व्यायाम केल्याने रात्री चांगली झोप लागते.

व्यायामाचे प्रकार:

  • कार्डिओ (Cardio): धावणे, पोहणे, सायकलिंग
  • स्ट्रेंथ ट्रेनिंग (Strength training): वजन उचलणे, पुश-अप्स (push-ups)
  • लवचीकता व्यायाम: योगा, स्ट्रेचिंग (stretching)

कोणताही व्यायाम सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

उत्तर लिहिले · 19/3/2025
कर्म · 1080

Related Questions

लहान मुलाला दात येत असताना त्रास झाल्यास काय करावे?
बी. फार्मसी विषयी माहिती?
हातपाय व पाठ कंबर दुखण्याचे काय कारण असू शकते?
पाण्याशी संबंधित आजारांचे प्रमुख प्रकार स्पष्ट करा?
व्हिटॅमिन डी व कॅल्शियम कोणकोणत्या पदार्थांमधून व आणखी कशामधून मिळू शकते?
माझे वय ३७ वर्ष आहे आणि माझे समोरील खालचे दोन दात हलतात, ते पक्के करण्यासाठी काही उपाय सांगा आणि याचा वजनाशी काही संबंध असू शकतो का?
माझं वय ३७ वर्ष आहे आणि माझे वजन फक्त ४३ किलो आहे, तरी वजन वाढवण्यासाठी काय खावे व काही आयुर्वेदिक उपाय सांगा?