नियंत्रण

१) नियोजनाच्या प्रक्रियेमध्ये स्वयंसेवी संस्थेची ध्येय-धोरणे व उद्दिष्टे ठरवली जातात. ही उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी आवश्यक तो ढाँचा, प्रणाली, लोक आणि त्यांचे दायित्व या गोष्टी संघटन प्रक्रियेमध्ये काम केले जाते. 

२) नियंत्रणामुळे कामगिरीचा सतत आढावा घेणे, नियोजनानुसार कामकाज चालले आहे व स्वयंसेवी संस्था ठरविलेल्या मार्गावर योग्य रीतीने काम करते आहे न हे पाहणे शक्य होते. प्रत्यक्ष कार्यसिद्धी अंदाजपत्रकात ठरविल्याप्रमाणे कितपत आहे, जत अपेक्षा व कृती यामध्ये फरक असेल तर तो फरक निफ्टून काढण्यासाठी कार्य कारवाई आवश्यक आहे ते ठरविणे व तसे उपाय योजणे याचाही नियंत्रणामध्ये समावेश होतो.

नियंत्रण (Control): नियंत्रण म्हणजे उद्दिष्टांनुसार काम व्यवस्थित पार पाडले जात आहे की नाही हे पाहणे आणि काही समस्या असल्यास त्या दूर करणे.

नियंत्रणाचे महत्त्व:

• ध्येयप्राप्ती: नियंत्रणामुळे संस्थेला तिची ध्येये साध्य करता येतात.
• संसाधनांचा योग्य वापर: नियंत्रणामुळे वेळेचा आणि इतर संसाधनांचा अपव्यय टाळता येतो.
• त्रुटी शोधणे आणि सुधारणे: नियंत्रणामुळे काम करताना काही चुका झाल्यास त्या लवकर निदर्शनास येतात आणि त्या सुधारता येतात.
• कर्मचाऱ्यांचे मनोबल वाढवणे: जेव्हा कर्मचारी व्यवस्थित काम करतात, तेव्हा त्यांचे मनोबल वाढते, कारण त्यांना त्यांच्या कामाचे योग्य फळ मिळते आहे हे माहीत असते.
• सुव्यवस्था राखणे: नियंत्रणामुळे संस्थेत नियमांचे पालन होते आणि कामांमध्ये सुसूत्रता राहते.

थोडक्यात, नियंत्रण हे संस्थेच्या यशस्वीतेसाठी अत्यंत आवश्यक आहे.