Topic icon

शासकीय धोरण

0
सत्तेच्या विकेंद्रीकीकरण उणीवा लिहा?
सत्तेचे विकेंद्रीकरण : सुसंघटित व एकात्म स्वरूपाच्या एखाद्या व्यवस्थेत अधिकारांचे किंवा सत्तेचे विभाजन एकापेक्षा अनेक व्यक्तींमध्ये किंवा यंत्रणांमध्ये करणे, म्हणजे सत्तेचे विकेंद्रीकरण होय. विकेंद्रीकरणाची प्रक्रिया मूलतः लोकप्रशासनाशी निगडित आहे. लोकशाही राज्यांमध्ये सत्तेच्या विकेंद्रिकरणाचे तत्त्व अभिप्रेत आहे आणि व्यापक राजकीय संदर्भात ते प्रामुख्याने विचारात घेतले जाते. राजकीय सत्ता विविध स्तरांवरील राजकीय यंत्रणांमध्ये वाटून देऊन लोकांना त्या त्या ठिकाणी सत्तेत सहभागी होण्याची जास्तीत जास्त संधी देणे, हे त्यात अभिप्रेत आहे.
या सत्तेच्या वाटपात निर्णय घेणे, त्यांची अंमलबजावणी करणे. वेगवेगळ्या स्तरांवरील यंत्रणांचे व्यवस्थापन करणे इ. कार्यात लोकांचा सहभाग अपेक्षित असतो. 
विकेंद्रीकरणात पुढील तत्त्वांचा समावेश होतो :
1.विविध घटकांमध्ये कार्यभाराचे,वाटप करणे
2.त्यांना आपापल्या क्षेत्रात निर्णय घेण्याचे अधिकार देणे,
त्यांच्या कार्यात सुसंवाद निर्माण करणे व त्यांच्या कार्यावर देखरेख व नियंत्रण ठेवण्याचे अधिकार मध्यवर्ती सत्तेकडे सुपूर्द करणे,
3.मध्यवर्ती सत्ता आणि घटक सत्ता यांच्या कार्यकक्षा संविधान किंवा कायदा यांनुसार स्पष्ट करून आपापल्या क्षेत्रांत घटक सत्तांना स्वायत्ता देणे.
उत्तर लिहिले · 7/7/2022
कर्म · 1020
0

नीती आयोग (NITI Aayog) 1 जानेवारी 2015 रोजी नेमण्यात आला.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 2200
0

नोडल धोरण म्हणजे काय आणि ते कसे कार्य करते याबद्दल काही माहिती खालीलप्रमाणे:

नोडल एजन्सी (Nodal Agency):
  • नोडल एजन्सी म्हणजे एक सरकारी संस्था किंवा विभाग, जी विशिष्ट योजना, कार्यक्रम किंवा धोरण यांच्या अंमलबजावणीसाठी आणि देखरेखेसाठी जबाबदार असते.
  • ही एजन्सी केंद्र सरकार, राज्य सरकार किंवा स्थानिक स्वराज्य संस्था असू शकते.
नोडल अधिकाऱ्याची भूमिका:
  • नोडल अधिकारी हा एजन्सीचा प्रमुख असतो आणि त्याच्याकडे धोरणाची अंमलबजावणी, समन्वय आणि देखरेख करण्याची जबाबदारी असते.
  • नोडल अधिकारी संबंधित मंत्रालयांशी किंवा विभागांशी समन्वय साधतो आणि धोरणाचे योग्य व्यवस्थापन सुनिश्चित करतो.
उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 2200
0
नमस्कार, तुम्ही शासकीय तंत्रनिकेतनमध्ये (Government Polytechnic) 11वी, 12वी (इंग्रजी माध्यम) शिकवत आहात आणि तुम्हाला अजूनपर्यंत मस्टर (muster) तयार करून मिळालेले नाही तसेच जॉइनिंग लेटर (joining letter) देखील मिळालेले नाही, हे वाचून मला वाईट वाटले. त्यांनी जी.आर. (GR - Government Resolution) चा हवाला देऊन नकार दिला आणि तो जी.आर. दाखवला देखील नाही, अशा परिस्थितीत तुम्ही काय करू शकता, यासाठी काही पर्याय खालीलप्रमाणे आहेत:

1. माहिती अधिकार (Right to Information - RTI):

तुम्ही माहिती अधिकार कायद्यांतर्गत (Right to Information Act) अर्ज करून जॉइनिंग लेटर आणि मस्टर तयार न करण्यासंदर्भात अधिकृत माहिती मागू शकता. अर्ज केल्यानंतर, त्यांना माहिती देणे बंधनकारक आहे.

अर्ज कसा करावा:

  • RTI अर्ज ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन करता येतो.
  • तुम्ही शासकीय कार्यालयाच्या वेबसाइटवर किंवा RTI च्या अधिकृत संकेतस्थळावर (official website) अर्ज करू शकता.
  • अर्ज साध्या भाषेत लिहा.
  • अर्जात तुमचा प्रश्न स्पष्टपणे मांडा.
  • आवश्यक शुल्क भरा.

RTI चा नमुना अर्ज: RTI Online

2. तक्रार दाखल करा:

तुम्ही शिक्षण विभागाच्या उच्च अधिकाऱ्यांकडे किंवा लोकायुक्तांकडे (Lokayukta) तक्रार दाखल करू शकता. तुमच्या तक्रारीत सर्व तपशील आणि तुमच्याकडे असलेले पुरावे सादर करा.

3. वकिलाचा सल्ला घ्या:

तुम्ही या प्रकरणात वकिलाचा (lawyer) सल्ला घेऊ शकता. ते तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करू शकतील आणि तुमच्या हक्कांसाठी कायदेशीर लढाई लढण्यास मदत करू शकतील.

4. संबंधित विभागाशी संपर्क साधा:

तंत्रनिकेतन ज्या विभागाच्या अंतर्गत येते, त्या विभागाच्या उच्च अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधा आणि त्यांना तुमची समस्या सांगा.

5. संघटना आणि युनियनची मदत:

अनेक शिक्षक संघटना (teachers' associations) आणि युनियन्स (unions) शिक्षकांच्या हक्कांसाठी काम करतात. त्यांची मदत घ्या आणि त्यांना तुमच्या समस्येबद्दल माहिती द्या.

महत्वाचे मुद्दे:

  • तुमच्याकडे असलेले सर्व कागदपत्रे (documents) जपून ठेवा.
  • घडलेल्या घटनांची तारीख आणि वेळ नोंदवून ठेवा.
  • कोणत्याही परिस्थितीत शांत आणि संयमी राहा.

हे काही पर्याय आहेत ज्यांच्या मदतीने तुम्ही तुमची समस्या सोडवू शकता. लक्षात ठेवा, तुमच्या हक्कांसाठी लढणे महत्त्वाचे आहे आणि तुम्हाला नक्कीच यश मिळेल.

उत्तर लिहिले · 19/3/2025
कर्म · 2200
1
कोणी राजकीय नेता मयत झाला आहे का, मग तो देशाशी संबंधित असावा.
उत्तर लिहिले · 8/8/2018
कर्म · 1210
13
जिल्हा परिषदेचे शिक्षक हे शिक्षक असले तरी त्यांच्यातील प्रत्येकात पालक म्हणून असतो... आणि प्रत्येक पालकास एक नक्कीच वाटते की आपला पाल्य उत्तम दर्जेचे शिक्षण प्राप्त करावे... त्यांच्या वेतननुसार त्यांच्या पाल्यांना उत्तम दर्जेचे शिक्षण देणे सोईस्कर ठरते म्हणून ते इंग्रजी माध्यम व सेमी इंग्रजी माध्यम अश्या प्रायवेट, ट्रस्टी शाळेत प्रवेश करवतात...
सामान्यतः गरीब मुलांना शाळेत शिक्षण मिळावे या साठी शासनाने बीएमसी विद्यालये स्थापन केले...
हो हेही ध्यानात घेतले पाहिजे की जिल्हा परिषद मधील काही शाळांमध्ये इंग्रजी माध्यमाचे शिक्षण मिळत नाही... आणि भविष्यात विद्यार्थ्यास अनेक प्रसंगाना सामोरे जावे लागते जेव्हा तो महाविद्यालयातील उच्च शिक्षण घेण्याचे ठरविण्यापासून ते चांगल्या कंपनीत नोकरी मिळण्यापर्यन्त...
शासनाने सर्व जिल्हा परिषद शाळेत इंग्रजी माध्यमांचे शिक्षण दिले पाहिजे...कितीही नाकरले तरी व्यावसायिक दृष्टया पाहता इंग्रजी शिक्षण सुद्धा गरजेचे आहे... परंतु अश्या निर्णयामुळे कदाचित बऱ्याच शिक्षकांचा गोंधळ आणि नोकरी ही जाण्याची शक्यता असू शकते... म्हणून अश्या शिफारसी देखील शासन दुर्लक्ष करीत आहे...
शैक्षणिक संबंधात शिक्षक आणि शिक्षकांचे पाल्य यांचा संबंध जिल्हा परिषद शाळेतील प्रवेशाशी संबंध येत नाही... कारण हा सर्वस्वी त्यांचा अधिकार आणि त्यांचा हक्क आहे की ते आपल्या पाल्यास कोणत्या शाळेत प्रवेश करावे...
बाकी आपण सुज्ञ आहातच...!
धन्यवाद...!
उत्तर लिहिले · 6/4/2018
कर्म · 458580
0

12 डिसेंबर हा दिवस गोपीनाथ मुंडे जयंती म्हणून शासकीय दिन म्हणून घोषित करण्यासाठी तुम्हाला खालील गोष्टी कराव्या लागतील:

1. मागणी तयार करणे:
  • गोपीनाथ मुंडे यांच्या योगदानाला उजाळा देण्यासाठी एक विस्तृत मागणी तयार करा.
  • त्यांच्या राजकीय आणि सामाजिक कार्याचा उल्लेख करा.
  • समाजात ते किती लोकप्रिय होते हे सांगा.
2. राजकीय दबाव:
  • या मागणीला राजकीय पक्षांचा पाठिंबा मिळवा.
  • सत्ताधारी पक्षाच्या नेत्यांना भेटा आणि त्यांना याबद्दल सांगा.
  • विधानसभेत किंवा विधान परिषदेत हा मुद्दा मांडा.
3. सामाजिक दबाव:
  • सामान्य लोकांमध्ये या मागणीबद्दल जागरूकता निर्माण करा.
  • सामाजिक संस्था आणि संघटना यांचा पाठिंबा मिळवा.
  • मोठ्या प्रमाणावर सह्यांची मोहीम चालवा.
  • 12 डिसेंबर रोजी सार्वजनिक कार्यक्रम आयोजित करा.
  • त्यांच्या जीवनावर आधारित माहिती लोकांपर्यंत पोहोचवा.
4. शासनाकडे पाठपुरावा:
  • शासनाला नियमितपणे पत्रव्यवहार करा.
  • मंत्रालयात जाऊन संबंधित अधिकाऱ्यांशी चर्चा करा.
  • मागणी मान्य होईपर्यंत पाठपुरावा करत राहा.
5. इतर पर्याय:
  • न्यायालयात जनहित याचिका (PIL) दाखल करा.
  • माध्यमांमध्ये या विषयाला सतत चर्चेत ठेवा.

हे प्रयत्न एकत्रितपणे केल्यास, 12 डिसेंबर हा दिवस गोपीनाथ मुंडे जयंती म्हणून शासकीय दिन घोषित होण्याची शक्यता वाढेल.

उत्तर लिहिले · 18/3/2025
कर्म · 2200