
फलोत्पादन
मला नक्की कशाबद्दल विचारले जात आहे, हे स्पष्ट होत नाहीये. 'टिंब टिंब हे असे अधिकृत बागबान?' या प्रश्नाचे उत्तर देण्यासाठी मला अधिक माहितीची आवश्यकता आहे. कृपया तुमचा प्रश्न अधिक स्पष्ट करा.
उदाहरणार्थ, तुम्ही असे विचारू शकता:
- 'राष्ट्रीय फलोत्पादन मंडळाचे (National Horticulture Board) अधिकृत बागबान कोण आहेत?'
- 'महाराष्ट्र शासनाच्या कृषी विभागातर्फे अधिकृत बागबान म्हणून कोणाला मान्यता दिली जाते?'
- 'तुम्हाला एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीबद्दल माहिती हवी आहे का, जे बागबान आहेत?'
अशा प्रकारे प्रश्न विचारल्यास, मी तुम्हाला योग्य आणि अचूक माहिती देऊ शकेन.
बागायत म्हणजे फळझाडे, भाजीपाला, ফুলझाडे आणि इतर वनस्पतींची योजनाबद्ध पद्धतीने लागवड करणे. या प्रकारच्या शेतीत, जमिनीचा वापर अधिक कार्यक्षमतेने केला जातो आणि नियमितपणे पाणीपुरवठा, खत व्यवस्थापन आणि इतर आवश्यक निगा राखली जाते.
बागायती शेतीचे फायदे:
- उत्पादन वाढ: योग्य व्यवस्थापनामुळे प्रति हेक्टर उत्पादन वाढते.
- आर्थिक लाभ: फळे आणि भाज्यांची विक्री करून शेतकरी अधिक नफा मिळवू शकतात.
- रोजगार निर्मिती: बागायती शेतीमध्ये लागवड, निगा आणि काढणीसाठी अधिक मनुष्यबळाची आवश्यकता असते, ज्यामुळे रोजगार संधी निर्माण होतात.
- पर्यावरणाचे संवर्धन: योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापनामुळे जमिनीची धूप कमी होते आणि जैवविविधता टिकून राहते.
महाराष्ट्रामध्ये बागायती पिके:
- फळझाडे: आंबा, केळी, द्राक्षे, संत्री, मोसंबी, डाळिंब
- भाजीपाला: टोमॅटो, वांगी, मिरची, कांदा, बटाटा, कोबी, फुलकोबी
- फुलझाडे: गुलाब, मोगरा, निशिगंध, जरबेरा
सरकारी योजना:
महाराष्ट्र सरकार बागायती शेतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध योजना राबवते, जसे की राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (RKVY), महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA) आणि फलोत्पादन विकास अभियान. या योजनांच्या अंतर्गत शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य, प्रशिक्षण आणि तांत्रिक मार्गदर्शन दिले जाते.
अधिक माहितीसाठी:
जर तुमची आवड सायन्स, आर्ट्स आणि ऍग्रीकल्चर ह्या क्षेत्रात असेल तर तुमच्या साठी होर्टीकल्चर हे क्षेत्र चांगले आहे
काय आहे नक्की होर्टीकल्चर ?
हॉर्टिकल्चर एग्रिकल्चर ची एक शाखा आहे. ह्यामध्ये फुलझाडे, फळझाडे ,फुले ,फळे ,शेती, धान्य ह्या गोष्टींचा अभ्यासक्रम असतो. हॉर्टिकल्चर मध्ये फिजिक्स, कैमेस्ट्री, जियोलॉजी आणि बायोलॉजी ह्या विषयांचा सुद्धा अभ्यासक्रम असतो.
प्रवेश प्रक्रिया
हॉर्टिकल्चरचा अभ्यास करण्यासाठी साइंस मधून 12वीं करून अंडरग्रेजुएट कोर्स मध्ये ऍडमिशन घेऊ शकतो. विद्यार्थ्यांसाठी हॉर्टिकल्चरचा अभ्यास करण्यासाठी इंडियन काउंसिल फॉर एग्रिकल्चरल रिसर्च एंट्रेंस परीक्षा पास करावी लागते. त्यानंतर ह्या कोर्स मध्ये ऍडमिशन मिळतेै, ह्याचा कालावधी तीन किंवा चार साल वर्षाचा असतो. ग्रेजुएशन करून झाल्यावर तुम्ही ह्या क्षेत्रात मास्टर डिग्री पण घेऊ शकता.
हॉर्टिकल्चर चे प्रमुख कोर्सेस
बीटेक इन हॉर्टिकल्चर
बीएससी इन हॉर्टिकल्चर
एमएससी इन हॉर्टिकल्चर
बीएससी इन एग्रिकल्चर
नोकरी क्षेत्र
कृषि केंद्र, राज्य लोक सेवा आयोग, प्राइवेट फूड सेक्टर, एजुकेशन ह्या क्षेत्रामध्ये नोकरी मिळू शकते.ह्या विभागात तुम्ही हॉर्टिकल्चर स्पेशलिस्ट, फ्रूट-वेजीटेबल इंस्पेक्टर, प्रोफेसर, रीडर, कृषि वैज्ञानिक, कृषि अधिकारी, तांत्रिक अधिकारी, फळ आणि भाज्या निरीक्षक च्या स्वरूपात काम करू शकता.