Topic icon

राजकीय विज्ञान

0
मला मास्टर ऑफ आर्ट्स (MA) राजकीय शास्त्र मध्ये करायचे आहे आणि फक्त पेपर देऊन होऊ शकते काय?

तुम्ही विचारलेल्या प्रश्नानुसार, मास्टर ऑफ आर्ट्स (MA) राजकीय शास्त्र विषयात फक्त परीक्षा देऊन पदवी मिळवता येते का, याबद्दल काही माहिती खालीलप्रमाणे:

नियमित (Regular) MA:

  • MA (Political Science) हे सहसा दोन वर्षांचे पूर्णवेळ पदव्युत्तर पदवीचे शिक्षण असते. बहुतेक महाविद्यालये आणि विद्यापीठे नियमित शिक्षण देतात, ज्यात तुम्हाला व्याख्याने, चर्चासत्रे आणि परीक्षांमध्ये भाग घ्यावा लागतो.

दूरस्थ शिक्षण (Distance Education) / बाह्य शिक्षण (External Education):

  • काही विद्यापीठे आणि संस्था दूरस्थ शिक्षण किंवा बाह्य शिक्षण कार्यक्रमाद्वारे MA Political Science करण्याची संधी देतात. यामध्ये, तुम्हाला नियमित महाविद्यालयात जाण्याची आवश्यकता नसते. तुम्ही घरी बसून अभ्यास करू शकता आणि वर्षाच्या शेवटी परीक्षा देऊ शकता.
  • इंदिरा गांधी राष्ट्रीय मुक्त विद्यापीठ (IGNOU) (http://www.ignou.ac.in/) आणि इतर काही राज्य मुक्त विद्यापीठे दूरस्थ शिक्षणprograms देतात.

फक्त परीक्षा देऊन पदवी मिळवणे:

  • भारतात, बहुतेक विद्यापीठे फक्त परीक्षा देऊन MA ची पदवी मिळवण्याची परवानगी देत नाहीत. तुम्हाला नोंदणी करणे, अभ्यासक्रम पूर्ण करणे आणि परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.

तुम्ही काय करू शकता:

  • दूरस्थ शिक्षण (Distance Education) किंवा बाह्य शिक्षण (External Education) चा पर्याय तपासा.
  • ज्या विद्यापीठांमध्ये तुम्हाला प्रवेश घ्यायचा आहे, त्यांच्या प्रवेश प्रक्रियेची माहिती घ्या.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही तुमच्या जवळच्या महाविद्यालयांमध्ये किंवा विद्यापीठांमध्ये चौकशी करू शकता.

उत्तर लिहिले · 22/3/2025
कर्म · 2400
0
मला वेगवेगळ्या देशांच्या अर्थव्यवस्था, शिक्षण पद्धती, व एकंदरीत राज्य पद्धतीं बद्दल माहिती हवी आहे?

तुम्ही वेगवेगळ्या देशांच्या अर्थव्यवस्था, शिक्षण पद्धती आणि राज्य पद्धतींबद्दल माहिती मागितली आहे, त्याबद्दल काही माहिती खालीलप्रमाणे:

अर्थव्यवस्था:

  • अमेरिका:

    • अर्थव्यवस्था: जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था, जीडीपीमध्ये अग्रेसर. जागतिक बँक
    • शिक्षण: अनेक नामांकित विद्यापीठे, जसे की हार्वर्ड आणि स्टॅनफोर्ड. USA.gov
    • राज्य पद्धती: अध्यक्षीय प्रजासत्ताक, ज्यात अध्यक्ष हे सरकारचे प्रमुख असतात. USA.gov

  • चीन:

    • अर्थव्यवस्था: जगातील दुसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था, वेगाने वाढणारी. जागतिक बँक
    • शिक्षण: सरकारी शिक्षण प्रणालीवर भर, गुणवत्ता सुधारण्यासाठी प्रयत्न. China Education Center
    • राज्य पद्धती: साम्यवादी, एक पक्षीय शासन प्रणाली. Encyclopædia Britannica

  • जपान:

    • अर्थव्यवस्था: उच्च तंत्रज्ञान आणि ऑटोमोबाइल उद्योगात प्रगत. जागतिक बँक
    • शिक्षण: उच्च दर्जाचे शिक्षण, विज्ञान आणि तंत्रज्ञानावर लक्ष केंद्रित. Japan Fact Sheet
    • राज्य पद्धती: घटनात्मक राजेशाही, ज्यात सम्राट हे राष्ट्रप्रमुख असतात. Encyclopædia Britannica

  • भारत:

    • अर्थव्यवस्था: वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था, सेवा क्षेत्राचे मोठे योगदान. जागतिक बँक
    • शिक्षण: शिक्षण प्रणालीत सुधारणा, आयआयटी आणि आयआयएमसारख्या संस्था. Ministry of Education, India
    • राज्य पद्धती: संसदीय लोकशाही, ज्यात पंतप्रधान सरकारचे प्रमुख असतात. भारतीय संविधान

शिक्षण पद्धती:

  • फिनलंड:

    • शिक्षणावर विशेष भर, परीक्षांवर कमी लक्ष, शिक्षकांना उच्च दर्जाचे प्रशिक्षण. Finnish National Agency for Education

  • सिंगापूर:

    • गणित आणि विज्ञान शिक्षणात अग्रेसर, कठोर शिक्षण प्रणाली. Ministry of Education, Singapore

राज्य पद्धती:

  • स्वित्झर्लंड:

    • प्रत्यक्ष लोकशाही, ज्यात नागरिक थेट निर्णय प्रक्रियेत सहभागी होतात. Swiss Federal Department of Foreign Affairs

  • कॅनडा:

    • संसदीय राजेशाही, ज्यात राणी ही राष्ट्रप्रमुख आणि पंतप्रधान सरकारप्रमुख असतात. Government of Canada

हे फक्त काही उदाहरणे आहेत. प्रत्येक देशाची अर्थव्यवस्था, शिक्षण पद्धती आणि राज्य पद्धती एकमेकांपेक्षा वेगळी असते.

उत्तर लिहिले · 22/3/2025
कर्म · 2400
5
माझं बी.ए. पूर्ण झालं आहे. मला पुढे पॉलिटिकल सायन्समध्ये पी.एच.डी. करायची आहे, त्यासाठी काय करायला पाहिजे? सविस्तर माहिती मिळेल का?
सर्वप्रथम तुम्ही बीए झाल्यानंतर एम ए राज्यशास्त्रात प्रवेश घ्यावा. दोन वर्ष एम ए केल्यानंतर एम फिल या डिग्रीसाठी तुम्हाला प्रवेश घ्यावा लागेल. आणि एमफिल झाल्यानंतर तुम्हाला पीएचडी साठी अर्ज करता येईल. पीएचडी करण्यासाठी तुम्हाला आधी एखाद्या विद्यापीठमध्ये जाऊन अर्ज करावा लागेल. संशोधनासाठी तुम्हाला कुठल्या क्षेत्रात रस आहे हे तुम्हाला विद्यापीठाला सांगावे लागेल आणि मग एकदा तुमचा संशोधनाचा विषय निश्चित झाला की मग तुम्हाला एक शिक्षक मार्गदर्शक म्हणून तुमच्या कौशल्यानुसार मिळेल. काही विद्यापीठांत, जसे की पुणे विद्यापीठ, पी एच डी साठी प्रवेश परीक्षा असते, ती पास झाल्यावर मग तुम्हाला पुढील प्रवेशासाठी सूचना देण्यात येते. जर मार्गदर्शक शिक्षक मिळाला नाही तर तुम्ही पी एच डी करू शकत नाही.

तुम्ही सध्या बी ए केले आहे, त्यामुळे सध्या पुढचे पाऊल म्हणून एम ए ला प्रवेश घ्या. पी एच डी चा विचार अजून 2-3 वर्षांनी करा.
उत्तर लिहिले · 23/12/2018
कर्म · 283280
10
मी YCMOU मधून अर्थशास्त्र विषयातून BA पूर्ण केली आहे. मला UPSC साठी वैकल्पिक विषय म्हणून राज्यशास्त्र निवडता येईल का?
हो नक्कीच ठेवता येते.
तत्पूर्वी काही महत्त्वाच्या बाबी ध्यानात घ्या.

ऑप्शनल विषय सिलेक्ट करताना तुम्ही काय पाहता:
  • - ग्रॅजुएशन विषय व्यतिरिक्त दूसरा विषय घेणे योग्य आहे का?
  • - ऑप्शनल विषय साठी तुम्ही कोणत्या विषयाला हल्ली ट्रेंड आहे का चालतो याला महत्त्व देता का?
  • - सिलेक्ट करत असलेल्या ऑप्शनल विषय या विषयाबद्दल कोणतीही माहिती नसताना हा विषय घेणे योग्य ठरेल का?
पहा, असे अनेक प्रश्न तुम्हाला पडतील.
पण याचे एकच उत्तर असते, ते म्हणजे "It depends on you, which subject you prefer. " अर्थात ते तुमच्यावर अवलंबून आहे की तुम्ही कोणत्या विषयास प्राधान्य देता.

तुम्ही अर्थशास्त्र विषय घेऊन बीए पदवी केली आहे. आणि राज्यशास्त्र हा विषय यूपीएससी साठी ऑप्शनल म्हणून घेऊ इच्छीत आहात तर तुम्ही निश्चिंत पणे हा विषय घेऊ शकता.

राज्यशास्त्र हा पर्यायी विषय अर्थात ऑप्शनल विषय आहे. पदवी मध्ये जो विषय घेतला त्याच्या डिफरंट विषय ऑप्शनल म्हणून घेतलेला चालतो.

वरील मुद्दे सांगण्याचे कारण असे होय की, यूपीएससी साठी ऑप्शनल विषय जेव्हा आपण सिलेक्ट करतो तेव्हा त्या विषयात आपण पारंगत असले पाहिजे. त्या विषयाबद्दल तुम्हाला आवड़ असली पाहिजे.
नुसता पॉलिटिकल सायन्स याला बहुतेक विद्यार्थी महत्त्व देतात म्हणून आपण पण हाच विषय घ्यावा असे गृहीत धरून विषय सिलेक्ट करू नका. अश्याने यश प्राप्त होत नाही.

कारण परीक्षा देताना तुम्ही वैयक्तिक परीक्षा देणार तेव्हा या विचाराना काहीच तथ्य राहणार नाही.

राज्यशास्त्र विषयात तुम्हाला आवड़ असेल तर तुम्ही राज्यशास्त्र विषय निवडु शकता. आवड़ असल्याने त्या विषयाबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी क्यूरियोसिटी वाढत जाते. अभ्यास करायलाही सुलभ होते. म्हणूनच ऑप्शनल म्हणून आपण पदवित जे जे अभ्यास केलेले आहे त्यांचे विषय यूपीएससी आपल्यासमोर ठेवते.

एवढेच नव्हे तर तुम्ही लिटरेचर मधील जी आपली native language अर्थात मातृभाषा असेल त्यात आवड़ असल्यास लिटरेचर विषय घेऊनही ऑप्शनल विषय म्हणून सिलेक्ट करू शकता.

राज्यशास्त्र हा विषय देखील उत्तम विषय आहे. यूपीएससी मध्ये जनरल स्टडी(जीएस)परिक्षे  मध्ये देखील याचा फार फार तर उपयोग होऊन जातो.

तर मग, तुम्हाला जो विषय आवडीचा वाटतो वा त्यात अभ्यास करायला सुलभ होईल अश्याच विषयाची निवड करावी.
उत्तर लिहिले · 31/10/2018
कर्म · 458580
14
Political Science म्हणजे काय?
Political science म्हणजे राज्यशास्त्र.

राज्यशास्त्र म्हणजे काय?

राज्य, शासन वा सरकार आणि राजकारण यांच्याशी संबंधित असलेली सामाजिक शास्त्रांमधील विद्याशाखा म्हणजे राज्यशास्त्र होय. चार उप शाखा वीट राज्यशास्त्र विभागणी. 
उत्तर लिहिले · 9/7/2018
कर्म · 2530
0
राज रंजन यांची पॉलिटीची पीडीएफ?
मला माफ करा, माझ्याकडे राज रंजन यांच्या पॉलिटीच्या पीडीएफची माहिती नाही.
उत्तर लिहिले · 17/3/2025
कर्म · 2400
0
इतिहास आणि राजकारण यांचे प्रोजेक्ट्स?

इतिहास आणि राजकारण यांवर आधारित काही प्रोजेक्ट्स:

1. स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा इतिहास आणि वर्तमान:
  • प्रकल्प स्वरूप: तुमच्या शहरातील किंवा गावातील स्थानिक स्वराज्य संस्थेची (ग्रामपंचायत, नगरपालिका, महानगरपालिका) ऐतिहासिक पार्श्वभूमी, रचना, कार्ये आणि सध्याची स्थिती यांचा अभ्यास करा.
  • संभाव्य विषय: संस्थेची स्थापना, विकास, निवडणुकीची प्रक्रिया, विकास योजना, समस्या आणि नागरिकांचा सहभाग.
2. भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील अज्ञात नायकांचे योगदान:
  • प्रकल्प स्वरूप: स्वातंत्र्य लढ्यात योगदान दिलेल्या परंतु फारशा प्रकाशझोतात न आलेल्या व्यक्ती आणि घटनांवर संशोधन करा.
  • संभाव्य विषय: क्रांतिकारक, समाजसेवक, लेखक, पत्रकार, ज्यांनी स्वातंत्र्यलढ्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.
3. निवडणुकीतील राजकारण आणि समाज:
  • प्रकल्प स्वरूप: तुमच्या क्षेत्रातील निवडणुकांचा अभ्यास करा. राजकीय पक्ष, उमेदवार, प्रचाराचे तंत्र, मतदारांचा प्रतिसाद आणि निवडणुकीच्या निकालांचा समाजावर होणारा परिणाम यांचा अभ्यास करा.
  • संभाव्य विषय: जातीय समीकरणे, धार्मिक ध्रुवीकरण, विकास मुद्दे आणि निवडणुकीतील हिंसा.
4. महाराष्ट्रातील सामाजिक सुधारणा चळवळी:
  • प्रकल्प स्वरूप: महाराष्ट्रातील महत्त्वाच्या सामाजिक सुधारणा चळवळींचा अभ्यास करा.
  • संभाव्य विषय: सत्यशोधक चळवळ, दलित चळवळ, स्त्री सुधारणा चळवळ आणि त्यांचे समाजावरील परिणाम.
  • संदर्भ: महाराष्ट्र शासन संकेतस्थळ
5. जागतिकीकरण आणि भारतीय राजकारण:
  • प्रकल्प स्वरूप: जागतिकीकरणाचा भारतीय राजकारणावर काय परिणाम झाला, याचा अभ्यास करा.
  • संभाव्य विषय: आर्थिक सुधारणा, परराष्ट्र धोरण, सामाजिक बदल आणि राजकीय विचारधारा.

टीप: हे फक्त काही उदाहरणे आहेत. तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार आणि उपलब्ध स्त्रोतानुसार विषय निवडू शकता.

उत्तर लिहिले · 16/3/2025
कर्म · 2400