
शिधापत्रिका
शिधापत्रिकेचे (रेशनकार्ड) प्रकार:
भारतात, शिधापत्रिकांचे (Ration card) मुख्यत्वे तीन प्रकार आहेत, जे कुटुंबाची आर्थिक स्थिती आणि उत्पन्नावर आधारित असतात:
- अंत्योदय अन्न योजना (AAY) शिधापत्रिका: हे शिधापत्रिका गरीब कुटुंबांसाठी जारी केले जाते. या कुटुंबांना दरमहा निश्चित प्रमाणात अन्नधान्य दिले जाते, जे अत्यंत सवलतीच्या दरात उपलब्ध असते.
- प्राPriority Household (PHH) शिधापत्रिका: ही शिधापत्रिका गरीब तसेच मध्यमवर्गीय कुटुंबांना दिली जाते. या अंतर्गत, कुटुंबाला त्यांच्या गरजेनुसार आणि राज्य सरकार norms नुसार अन्नधान्य मिळते.
- एपीएल (APL) शिधापत्रिका: ही शिधापत्रिका above poverty line (एपीएल) असलेल्या कुटुंबांना दिली जाते. ह्या शिधापत्रिकाधारकांना सरकारद्वारे निर्धारित दराने अन्नधान्य मिळते.
शिधापत्रिकेवर (रेशनकार्डवर) किती धान्य (रेशन) मिळते:
शिधापत्रिकेवर किती धान्य मिळेल हे राज्य सरकार ठरवते. हे प्रमाण कुटुंबातील सदस्यांची संख्या, शिधापत्रिकेचा प्रकार आणि वेळोवेळी शासनाने जारी केलेले नियम यावर अवलंबून असते.
उदाहरणार्थ, अंत्योदय अन्न योजनेत (AAY) प्रत्येक कुटुंबाला दरमहा ३५ किलो धान्य मिळते, तर PHH शिधापत्रिकाधारकांना प्रति सदस्य ५ किलो धान्य मिळू शकते.
शिधापत्रिकेमधील (रेशनकार्ड) वरील नाव कमी करणे आणि नवीन नाव टाकण्याची प्रक्रिया:
शिधापत्रिकेवरून नाव कमी करण्यासाठी किंवा नवीन नाव जोडण्यासाठी तुम्हाला खालील प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल:
- अर्ज भरणे: संबंधितApplication form ( अर्ज ) तुमच्या ration office मधून घ्या.
- आवश्यक कागदपत्रे: ज्या व्यक्तीचे नाव कमी करायचे आहे त्याचे death certificate (मृत्यू प्रमाणपत्र) किंवा transfer certificate (स्थानांतरण प्रमाणपत्र) आणि ज्याचे नाव टाकायचे आहे त्याचा birth certificate (जन्म दाखला), आधार कार्ड, आणि marriage certificate (विवाह प्रमाणपत्र).
- अर्ज जमा करणे: भरलेला अर्ज आवश्यक कागदपत्रांसोबत तुमच्या ration office मध्ये जमा करा.
- पडताळणी: Ration office तुमच्या अर्जाची आणि कागदपत्रांची पडताळणी करेल.
- नवीन शिधापत्रिका: पडताळणी झाल्यावर तुम्हाला नवीन शिधापत्रिका मिळेल.
शिधापत्रिका (रेशनकार्ड) ऑनलाईन करण्याची प्रक्रिया:
शिधापत्रिका (Ration card) ऑनलाईन करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:
- राज्य सरकारच्या वेबसाइटला भेट द्या: प्रत्येक राज्याची स्वतःची अन्न व नागरी पुरवठा विभागाची website असते. उदाहरणार्थ, महाराष्ट्रासाठी https://mahafood.gov.in/
- नवीन नोंदणी: Website वर 'Apply for Ration Card' किंवा 'New Registration' चा पर्याय शोधा.
- अर्ज भरा: Online application form मध्ये विचारलेली सर्व माहिती व्यवस्थित भरा.
- कागदपत्रे अपलोड करा: आवश्यक कागदपत्रे scan करून upload करा.
- अर्ज सादर करा: Application submit केल्यानंतर तुम्हाला reference number मिळेल, जो जपून ठेवा.
- Application status तपासा: तुम्ही website वर तुमच्या application status तपासू शकता.
टीप: Ration card संबंधित नियम आणि प्रक्रिया राज्य सरकारनुसार बदलू शकतात, त्यामुळे तुमच्या राज्याच्या अन्न व नागरी पुरवठा विभागाच्या websiteवरून अधिक माहिती मिळवा.
रेशनकार्ड अपडेट करा:
- तुमच्या रेशनकार्डमध्ये SRC नंबर अपडेट करण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या जवळच्या अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाच्या कार्यालयात (Food, Civil Supplies and Consumer Protection Department) जावे लागेल.
- रेशनकार्ड अपडेट करण्यासाठी तुम्हाला काही कागदपत्रे सादर करावी लागतील, जसे की आधार कार्ड, पत्त्याचा पुरावा आणि ओळखपत्र.
ऑनलाईन अर्ज करा:
- महाराष्ट्र शासनाच्या अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटवर (वेबसाईट लिंक: https://mahafood.gov.in/) जाऊन तुम्ही SRC नंबरसाठी ऑनलाईन अर्ज करू शकता.
- ऑनलाईन अर्ज भरताना तुम्हाला आवश्यक असलेली सर्व माहिती आणि कागदपत्रे सादर करावी लागतील.
हेल्पलाइन नंबरवर संपर्क साधा:
- तुम्ही अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाच्या हेल्पलाइन नंबरवर संपर्क साधून याबद्दल अधिक माहिती मिळवू शकता.
रेशन दुकानदार / ग्रामपंचायत मध्ये संपर्क साधा:
- रेशन दुकानदार / ग्रामपंचायत यांच्या मदतीने तुम्ही तुमच्या रेशनकार्डवरील SRC नंबर मिळवू शकता.
- कुटुंबाचे सदस्य: रेशन कार्ड हे एक युनिट म्हणून काम करते, त्यामुळे सामान्यतः कुटुंबातील सदस्यांची नावे एकाच कार्डवर असतात.
- उत्पन्न मर्यादा: बीपीएल (BPL) रेशन कार्ड मिळवण्यासाठी काही उत्पन्नाची अट असते. जर तुमच्या वडिलांचे उत्पन्न त्या मर्यादेत असेल आणि त्यांचे रेशन कार्ड बीपीएल असेल, तर तुमच्या उत्पन्नावर ते अवलंबून असते.
- विवाहित मुले: जर मुल विवाहित असेल आणि त्याचे स्वतःचे कुटुंब वेगळे राहत असेल, तर तो स्वतःच्या बीपीएल रेशन कार्डसाठी अर्ज करू शकतो, जर त्याचे उत्पन्न शासनाने ठरवलेल्या मर्यादेत असेल.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही तुमच्या गावातील ग्रामपंचायत किंवा तहसील कार्यालयात संपर्क साधावा.
-
रेशनकार्डची पडताळणी करा:तुमचे रेशनकार्ड सध्या active आहे की नाही हे तपासा. हे तपासण्यासाठी तुम्ही तुमच्या राज्यातील খাদ্য विभाग (Food Department) च्या वेबसाईटला भेट देऊ शकता.
-
तुमच्या रेशन दुकानदाराशी संपर्क साधा:तुमच्या भागातील रेशन दुकानदाराशी बोला आणि त्यांना राशन न मिळण्याचे कारण विचारा. कधीकधी तांत्रिक अडचणींमुळे किंवा साठा उपलब्ध नसल्यामुळे असे होऊ शकते.
-
तहसीलदार कार्यालयात तक्रार करा:जर रेशन दुकानदार योग्य माहिती देत नसेल, तर तुम्ही तहसीलदार कार्यालयात तक्रार दाखल करू शकता.
-
जिल्हा पुरवठा अधिकारी (District Supply Officer) यांच्याकडे तक्रार करा:तुम्ही तुमच्या जिल्ह्याच्या पुरवठा अधिकाऱ्यांकडे लेखी तक्रार दाखल करू शकता.
-
ग्राहक मदत केंद्र (Consumer Helpline) मध्ये संपर्क साधा:तुम्ही ग्राहक मदत केंद्राच्या टोल फ्री नंबरवर संपर्क साधून मार्गदर्शन घेऊ शकता.
-
रेशनकार्डची झेरॉक्स (xerox) प्रत
-
आधार कार्डची झेरॉक्स प्रत
-
ओळखपत्र (ID proof)
-
पत्ता पुरावा (Address proof)
आणि तेथील कार्यरत अधिकारी सांगतिल तसे करा...