कोलेस्टेरॉल
0
Answer link
कोलेस्ट्रॉल (Cholesterol) म्हणजे काय?
कोलेस्ट्रॉल हे आपल्या रक्तातील चरबीसारखे (fat) एक मेणासारखे (waxy) घटक आहे. ते आपल्या शरीरातील पेशींमध्ये (cells) आढळते. आपले शरीर व्यवस्थित काम करण्यासाठी कोलेस्ट्रॉलची योग्य पातळी असणे आवश्यक आहे.
कोलेस्ट्रॉल दोन प्रकारचे असते:
- HDL (High-Density Lipoprotein): याला 'चांगले' कोलेस्ट्रॉल म्हणतात. ते रक्तवाहिन्यांमधील कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास मदत करते.
- LDL (Low-Density Lipoprotein): याला ' White कोलेस्ट्रॉल म्हणतात. याचे जास्त प्रमाण शरीरासाठी हानिकारक असू शकते, कारण ते रक्तवाहिन्यांमध्ये जमा होऊन अडथळे निर्माण करते.
कोलेस्ट्रॉलचे कार्य:
- पेशींच्या आवरणाचे (cell membranes) बांधकाम करणे.
- संप्रेरक (hormones) आणि व्हिटॅमिन डी (vitamin D) तयार करणे.
- अन्न पचनासाठी आवश्यक असलेले पित्त (bile) तयार करणे.
उच्च कोलेस्ट्रॉलची कारणे:
- आहारातील चुकीच्या सवयी (saturated fat आणि trans fat असलेले पदार्थ जास्त खाणे).
- व्यायामाचा अभाव.
- धूम्रपान.
- अनुवांशिकता.
- व वाढते वय.
उच्च कोलेस्ट्रॉलचे धोके:
- हृदयविकार (heart disease).
- स्ट्रोक (stroke).
- रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळे.
उपाय:
- आहार सुधारणे.
- नियमित व्यायाम करणे.
- धूम्रपान टाळणे.
- डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार औषधोपचार घेणे.
अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
3
Answer link
रक्तातल्या कॉलेस्टेरॉलची पातळी अनेक गोष्टींवर अवलंबून असते. थोडा अनुवांशिकतेचा पण भाग असतो.
आपल्या नियत्रणांत असलेले उपाय खालील प्रमाणे :
रक्तातले कॉलेस्टेरॉल नियंत्रित ठेवण्यासाठी आहारातले कॉलेस्टेरॉल कमी करणे हा एक भाग. अंड्यातले पिवळे, होल दूध, कलेजी, कोळंबी, चीझ इत्यादी. कुठल्याही कॉलेस्टेरॉलचे बिल्डिंग ब्लॉक्स असलेले स्निग्ध पदार्थ कमी करणे हा अजून एक भाग - खोबरे, खोबरेल तेल, रुम टेम्परेचरला घनरुप होणारे डालडा इत्यादी.
सोल्यूबल फायबर असलेले पदार्थ खाल्ल्याने त्याला लागून रक्तातले अतिरिक्त कॉलेस्टेरॉल अन त्याचे बिल्डिंग ब्लॉक्स शरीराबाहेर फेकले जातात. अशा पदार्थाचे आहारात प्रमाण वाढवणे हा तिसरा भाग पालेभाज्या , सालासकट खाल्ली जातील अशी कडधान्ये
एरोबिक + थोडे तरी वेट लिफ्टिंग / स्ट्रेन्थ ट्रेनिंग व्यायाम करुन एच डी एल कॉलेस्टेरॉल वाढवणे हा चौथा भाग.
या शिवाय सिगरेट , अतिरिक्त मद्यसेवन, सोडावे , स्ट्रेस मॅनेज करावा, मेडिटेशन करावे .
आहार, झोप नियमित असावे.
आहार:
आपल्या आहारात ओटचे जाडे भरडे एक वाटी पीठ असावे. तसेच अक्रोड, बदाम, काजू यांचे तुकडे खावेत. ऑलिव्ह तेलचा वापर करावा. कोशिंबीरमध्ये चीज, मांस, मासे यांचा वापर करावा. जेणेकरून कोलोस्ट्रॉलवर नियंत्रण मिळवू शकता.
१. ओटचे पीठ - ओटमध्ये उच्च फायबर असते. त्यामुळे आहारात ओटचा वापर करावा. ओटमुळे वाईट कोलोस्ट्रॉल कमी होण्यास मदत होते. ओट पीठाचे मिश्रण करुन घ्यावे. सोबत सफरचंद, केळं खाल्लेतरी चालेल.
२. माशांच्या आहात वापर - आहारात मासे घेतल्याने निरोगी हृदय राहते. ओमेगा-३ फॅटी अॅसिडस् चे प्रमाण असते. त्यामुळे याचा फायदा हृदयाला मिळतो. माशाच्या तेलामुळे अकस्मात मृत्यूवर मात करता येते. कोलोस्ट्रॉल कमी करण्यासाठी आठवड्यातून दोनदा तरी मासे खाणे आवश्यक आहे. खाऱ्या, गोड्या पाण्यातील मासे खावेत. यातून ओमेगा-३ फॅटी अॅसिडस् अधिक मिळते.
३. अक्रोड, बदाम आणि काजू - अक्रोडचे तुकडे, बदाम आणि काजू रक्तातील कोलेस्ट्रॉल कमी करु शकते. अक्रोडाचे तुकडे देखील निरोगी रक्तवाहिन्या ठेवण्यास मदत करते. शेंगदाणे, पिस्ता यांचा आहारात वापर करावा.
४. ऑलिव्ह तेल - ऑलिव्ह तेलाचा वापर केला तर आपले "वाईट" (LDL) कोलेस्ट्रॉल कमी होते. तर आपले "चांगले" (HDL) कोलेस्ट्रॉल वाढण्यास मदत होते. या तेलात फॅक्ट कमी असल्याने २ चमचे याचा (२३ ग्रॅम) आहारात वापर करावा. त्यामुळे हृदयही निरोगी राहते. ऑलिव्ह तेल भाजीत टाकावे. किंवा लोण्याचाही वापर करु शकता.
आपल्या नियत्रणांत असलेले उपाय खालील प्रमाणे :
रक्तातले कॉलेस्टेरॉल नियंत्रित ठेवण्यासाठी आहारातले कॉलेस्टेरॉल कमी करणे हा एक भाग. अंड्यातले पिवळे, होल दूध, कलेजी, कोळंबी, चीझ इत्यादी. कुठल्याही कॉलेस्टेरॉलचे बिल्डिंग ब्लॉक्स असलेले स्निग्ध पदार्थ कमी करणे हा अजून एक भाग - खोबरे, खोबरेल तेल, रुम टेम्परेचरला घनरुप होणारे डालडा इत्यादी.
सोल्यूबल फायबर असलेले पदार्थ खाल्ल्याने त्याला लागून रक्तातले अतिरिक्त कॉलेस्टेरॉल अन त्याचे बिल्डिंग ब्लॉक्स शरीराबाहेर फेकले जातात. अशा पदार्थाचे आहारात प्रमाण वाढवणे हा तिसरा भाग पालेभाज्या , सालासकट खाल्ली जातील अशी कडधान्ये
एरोबिक + थोडे तरी वेट लिफ्टिंग / स्ट्रेन्थ ट्रेनिंग व्यायाम करुन एच डी एल कॉलेस्टेरॉल वाढवणे हा चौथा भाग.
या शिवाय सिगरेट , अतिरिक्त मद्यसेवन, सोडावे , स्ट्रेस मॅनेज करावा, मेडिटेशन करावे .
आहार, झोप नियमित असावे.
आहार:
आपल्या आहारात ओटचे जाडे भरडे एक वाटी पीठ असावे. तसेच अक्रोड, बदाम, काजू यांचे तुकडे खावेत. ऑलिव्ह तेलचा वापर करावा. कोशिंबीरमध्ये चीज, मांस, मासे यांचा वापर करावा. जेणेकरून कोलोस्ट्रॉलवर नियंत्रण मिळवू शकता.
१. ओटचे पीठ - ओटमध्ये उच्च फायबर असते. त्यामुळे आहारात ओटचा वापर करावा. ओटमुळे वाईट कोलोस्ट्रॉल कमी होण्यास मदत होते. ओट पीठाचे मिश्रण करुन घ्यावे. सोबत सफरचंद, केळं खाल्लेतरी चालेल.
२. माशांच्या आहात वापर - आहारात मासे घेतल्याने निरोगी हृदय राहते. ओमेगा-३ फॅटी अॅसिडस् चे प्रमाण असते. त्यामुळे याचा फायदा हृदयाला मिळतो. माशाच्या तेलामुळे अकस्मात मृत्यूवर मात करता येते. कोलोस्ट्रॉल कमी करण्यासाठी आठवड्यातून दोनदा तरी मासे खाणे आवश्यक आहे. खाऱ्या, गोड्या पाण्यातील मासे खावेत. यातून ओमेगा-३ फॅटी अॅसिडस् अधिक मिळते.
३. अक्रोड, बदाम आणि काजू - अक्रोडचे तुकडे, बदाम आणि काजू रक्तातील कोलेस्ट्रॉल कमी करु शकते. अक्रोडाचे तुकडे देखील निरोगी रक्तवाहिन्या ठेवण्यास मदत करते. शेंगदाणे, पिस्ता यांचा आहारात वापर करावा.
४. ऑलिव्ह तेल - ऑलिव्ह तेलाचा वापर केला तर आपले "वाईट" (LDL) कोलेस्ट्रॉल कमी होते. तर आपले "चांगले" (HDL) कोलेस्ट्रॉल वाढण्यास मदत होते. या तेलात फॅक्ट कमी असल्याने २ चमचे याचा (२३ ग्रॅम) आहारात वापर करावा. त्यामुळे हृदयही निरोगी राहते. ऑलिव्ह तेल भाजीत टाकावे. किंवा लोण्याचाही वापर करु शकता.