अशोकाने बौद्ध धर्माला केवळ आश्रयच दिला नाही, तर त्याच्या प्रसारासाठी अनेक प्रयत्न केले. त्याने स्तंभ आणि शिलालेख उभारले, ज्यामुळे बौद्ध धर्माची शिकवण लोकांपर्यंत पोहोचली. त्याच्या प्रयत्नांनंतर बौद्ध धर्म भारतभर आणि भारताबाहेरही पसरला. जर अशोकाने बौद्ध धर्म स्वीकारला नसता, तर या धर्माचा प्रसार मोठ्या प्रमाणात मंदावला असता.

अशोकाच्या धम्म धोरणामुळे मौर्य साम्राज्यात शांतता आणि सुव्यवस्था नांदली. जर त्याने बौद्ध धर्म स्वीकारला नसता, तर कदाचित त्याचे साम्राज्यवादी धोरण चालू राहिले असते. यामुळे अंतर्गत कलह आणि बंडखोरी वाढण्याची शक्यता होती, ज्यामुळे मौर्य साम्राज्याचे पतन लवकर झाले असते.

अशोकाने बौद्ध धर्माचा स्वीकार केल्यामुळे समाजात अनेक सकारात्मक बदल झाले. अहिंसा, शांती आणि सामाजिक न्यायावर आधारित मूल्यांना महत्त्व प्राप्त झाले. जर त्याने बौद्ध धर्म स्वीकारला नसता, तर या मूल्यांचा प्रसार झाला नसता आणि तत्कालीन समाजात तेढ निर्माण झाली असती.

अशोकाने बौद्ध धर्माला राजाश्रय दिल्यामुळे हा धर्म भारतीय इतिहासाचा एक महत्त्वाचा भाग बनला. अनेक कला, साहित्य आणि वास्तुकला यांवर बौद्ध धर्माचा प्रभाव दिसून येतो. जर अशोकाने बौद्ध धर्म स्वीकारला नसता, तर भारतीय इतिहासाला वेगळे वळण लागले असते.

सम्राट अशोक (इ.स.पूर्व ३०४ - इ.स.पूर्व २३२) हे प्राचीन भारतामधील मौर्य साम्राज्याचे एक महान सम्राट होते. ते भारताच्या इतिहासातील सर्वात महत्त्वाच्या शासकांपैकी एक मानले जातात.

Highlights:

• जन्म: इ.स.पूर्व ३०४
• मृत्यू: इ.स.पूर्व २३२
• शासनकाळ: इ.स.पूर्व २६८ ते इ.स.पूर्व २३२
• राजघराणे: मौर्य राजवंश
• राजधानी: पाटलीपुत्र (आधुनिक पटना)

सुरुवातीचे जीवन:

अशोक हे मौर्य सम्राट बिंदुसार आणि राणी धर्मा यांचे पुत्र होते. त्यांचे बालपण पाटलीपुत्र येथे गेले.

कलिंग युद्ध:

अशोकांच्या जीवनातील सर्वात निर्णायक घटना म्हणजे कलिंग युद्ध. इ.स.पूर्व २६१ मध्ये झालेल्या या युद्धात प्रचंड हिंसा आणि रक्तपात झाला. या युद्धातील नरसंहार पाहून अशोकांचे हृदय परिवर्तन झाले आणि त्यांनी बौद्ध धर्म स्वीकारला.

कलिंग युद्धाचा संदर्भ: Indianetzone.com

बौद्ध धर्माचा स्वीकार:

कलिंग युद्धानंतर, अशोकांनी बौद्ध धर्माचा स्वीकार केला आणि 'धम्म' (धर्म) च्या मार्गावर चालण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध धर्माचा प्रसार करण्यासाठी अनेक उपाययोजना केल्या.

अशोकांचे शिलालेख:

अशोकांनी आपल्या संदेशांचा प्रसार करण्यासाठी अनेक शिलालेख तयार केले. हे शिलालेख भारताच्या विविध भागांमध्ये आढळतात आणि त्याद्वारे आपल्याला त्यांच्या शासनाबद्दल आणि धम्म नीतींबद्दल माहिती मिळते.

अशोकांच्या शिलालेखांबद्दल अधिक माहिती: World History Encyclopedia

साम्राज्य विस्तार आणि प्रशासन:

अशोकांनी आपल्या साम्राज्याचा विस्तार केला आणि एक मजबूत प्रशासन तयार केले. त्यांनी लोकांना न्याय देण्यासाठी आणि त्यांच्या कल्याणासाठी अनेक कामे केली.

मृत्यू:

इ.स.पूर्व २३२ मध्ये सम्राट अशोकांचे निधन झाले. त्यांच्या मृत्यूनंतर मौर्य साम्राज्याचे विभाजन झाले.

अशोकांचे योगदान:

अशोकांनी भारताच्या इतिहासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांनी बौद्ध धर्माचा प्रसार केला, सामाजिक न्याय आणि कल्याणकारी कार्ये केली. त्यांच्या कार्यांमुळे ते आजही लोकांच्या मनात आदराने स्मरले जातात.

सम्राट अशोकाने तरुणपणी अनेक महत्त्वाची कार्ये केली, त्यापैकी काही प्रमुख कार्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

• साम्राज्याची जबाबदारी: binduसाराच्या मृत्यूनंतर अशोक मौर्य साम्राज्याचा सम्राट बनला.
• तक्षशिला विद्रोह: तक्षशिला येथे झालेल्या एका मोठ्या विद्रोहाचे दमन Ashokaने केले, ज्यामुळे त्याची प्रशासकीय क्षमता दिसून आली.
• कलिंग युद्ध: त्याच्या कारकिर्दीतील सर्वात महत्त्वाची घटना म्हणजे कलिंग युद्ध. या युद्धात झालेल्या मोठ्या नरसंहाराने त्याचे मन बदलले आणि त्याने बौद्ध धर्म स्वीकारला.