लेखन कौशल्ये
0
Answer link
लेखनाची प्राथमिक कौशल्ये:
चांगले लेखन करण्यासाठी काही मूलभूत गोष्टी आवश्यक आहेत. त्या खालीलप्रमाणे:
-
व्याकरण (Grammar):
व्याकरणाचे नियम व्यवस्थित माहीत असणे आवश्यक आहे. नाम, सर्वनाम, क्रियापद, विशेषण, अव्यय यांसारख्या शब्दांच्या प्रकारांनुसार वाक्य रचना करता येणे महत्त्वाचे आहे.
-
शब्दसंग्रह (Vocabulary):
आपल्या भावना व विचार व्यक्त करण्यासाठी पुरेसा शब्दसंग्रह (Vocabulary) असावा लागतो. समानार्थी आणि विरुद्धार्थी शब्द तसेच वाक्प्रचार व म्हणी यांचा योग्य वापर करता येणे आवश्यक आहे.
-
शुद्धलेखन (Spelling):
शब्दांची स्पेलिंग (Spelling) अचूक माहीत असणे आवश्यक आहे. स्पेलिंगमध्ये (Spelling) होणाऱ्या चुका टाळण्यासाठी नियमित सराव करणे महत्त्वाचे आहे.
-
विरामचिन्हे (Punctuation):
पूर्णविराम, स्वल्पविराम, प्रश्नचिन्ह, उद्गारवाचक चिन्ह यांसारख्या विरामचिन्हांचा योग्य ठिकाणी वापर करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे वाक्याचा अर्थ स्पष्ट होतो.
-
वाक्य रचना (Sentence structure):
सोप्या आणि सरळ वाक्यांचा वापर करणे उत्तम असते. क्लिष्ट वाक्ये टाळावीत. वाक्य रचना सुलभ असावी, जेणेकरून वाचकाला ती सहज समजेल.
-
परिच्छेद रचना (Paragraph structure):
एका परिच्छेदात एकाच विषयावर माहिती असावी. प्रत्येक परिच्छेदामध्ये विषयानुसार विभागणी केलेली असावी. त्यामुळे वाचकाला विषय समजायला सोपे जाते.
या कौशल्यांचा वापर करून तुम्ही प्रभावी लेखन करू शकता.
0
Answer link
विशिष्ट क्षमता असलेल्या मुलांना लेखन कौशल्याच्या सरावासाठी आवश्यक गोष्टी:
विशिष्ट क्षमता असलेल्या मुलांना लेखन कौशल्ये विकसित करण्यासाठी, त्यांच्या गरजा आणि शिकण्याची शैली लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे. काही सामान्य गोष्टी ज्या मदत करू शकतात त्यात हे समाविष्ट आहे:
1. वैयक्तिकृत शिक्षण: प्रत्येक मुलं वेगळी असते आणि त्यांचा वेगवेगळा शिकण्याचा गती असतो. शिक्षकांनी आणि पालकांनी प्रत्येक मुलाच्या गरजा आणि शिकण्याची शैली पूर्ण करण्यासाठी शिक्षण योजनांमध्ये बदल करणे आवश्यक आहे.
2. विविध शिक्षण साधने आणि तंत्रे:
* सहाय्यक तंत्रज्ञान: विशिष्ट क्षमता असलेल्या मुलांना लेखन कौशल्ये विकसित करण्यास मदत करण्यासाठी अनेक तंत्रज्ञान उपलब्ध आहेत.
* भाषण-ते-मजकूर सॉफ्टवेअर:
* स्पर्श-संवेदनशील कीबोर्ड:
* विशेष लेखन सॉफ्टवेअर:
* चित्रे आणि व्हिडिओ:
* गेम आणि क्रियाकलाप:
3. सकारात्मक आणि प्रोत्साहन देणारे वातावरण:
* चुकांना क्षमा करा आणि त्यातून शिकण्यास प्रोत्साहित करा.
* प्रगतीचे कौतुक करा.
* मुलांना त्यांच्या यशावर अभिमान वाटू द्या.
4. सहकाऱ्याच्या संधी:
* सहकाऱ्यासाठी इतर मुलांशी जोडणी करा.
* गट प्रकल्प आणि क्रियाकलापांमध्ये सहभागी व्हा.
* लेखन कौशल्ये विकसित करण्यासाठी एकमेकांना मदत करा.
5. पालक आणि शिक्षकांमधील सहकार्य:
* मुलाच्या शिक्षणात सक्रिय रहा.
* शिक्षकांशी नियमितपणे संवाद साधा.
* घरी लेखन सराव करण्यासाठी मुलांना प्रोत्साहन द्या.
विशिष्ट क्षमता असलेल्या मुलांना लेखन कौशल्ये विकसित करण्यास मदत करण्यासाठी अनेक संसाधने उपलब्ध आहेत. शिक्षक, पालक आणि समुदाय यांनी एकत्र काम करून प्रत्येक मुलाला त्यांची पूर्ण क्षमता गाठण्यास मदत करू शकतात.
तसेच, विशिष्ट क्षमता असलेल्या मुलांसाठी लेखन शिकवण्याच्या काही विशिष्ट पद्धती देखील आहेत:
* बहु-संवेदी शिक्षण: हे दृष्टी, स्पर्श, श्रवण, गंध आणि चव यासह विविध इंद्रियांचा वापर करून शिकणे समाविष्ट करते.
* विषय-आधारित शिक्षण: हे मुलांना त्यांना आवडणाऱ्या विषयांवर लिहिण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
* प्रकल्प-आधारित शिक्षण: हे मुलांना संशोधन, लेखन आणि संपादन यासारख्या लेखनाच्या सर्व पैलूंचा अनुभव घेण्यास अनुमती देते.
या पद्धती विशिष्ट क्षमता असलेल्या मुलांना त्यांच्या लेखन कौशल्ये विकसित करण्यास आणि आत्मविश्वास निर्माण करण्यास मदत करू शकतात.
0
Answer link
अभ्यासाने प्रकट व्हावे लागते...मग वाचन संस्कृती सुसंगत असावी.
लेखन सेवा निर्मल हवी. ते गतिमान कधी होईल ज्यावेळी तुमच्या ठायी विषयानुरूप मोठा खजिना असेल .
यासाठी एकाग्रता एकरूपता सहजता प्रसंगानुरूप शब्द ब्रम्ह आपल्या वाणीतून देहबोलीतून कर्मातून सादर व्हायला पाहिजेत.
लेखन करताना मन मोकळं खुलं करून शब्द अवतरण होऊ लागतात तेव्हा मांडणी सुसुत्रता सुसंगत रहावी . यासाठी चिंतन अभ्यास चिरंतन सुरू पाहिजे. मनाचे डोळे, बुद्धी चे कान करावेत. तरच लेखणी वाणी गतिमान राहते . यासाठी मन सुंदर निखळ चोखंदळ निरागस निर्मळ असावे.ज्याचं मन सुंदर त्यांचे लेखन सुंदर ..हा विश्वास स्थिरमन दृढतेनं येतो .
मन नमले की, नाम मनात ठसते ..मना सज्जना भक्ति पंथेची जावे तरी श्री हरी पावेजेतो स्वभावे ...मनाला एकाग्रता एकरसी एकजीवी ठसली की, चिंतन चिरंतन सत्य प्रेम आनंद प्रसन्नता मिळते. आणि जीवन जगण्याचा दृष्टिकोन एक तत्व, एक ध्यान, एक ध्यास, एक प्यास, एक नजर, एक लगन बनते.यासाठी वाचन ,लेखन ,चिंतन ,मनन करणे हा शकुन सुंदर आविष्कार प्रकटन होते.अंतर्मुख होऊन प्रेम प्रेरणा मिळाली की वाणी उच्चार एक तत्व दृढ धरी मना चे बोल उमटतात. यासाठी समर्पित भावनेने चिंतनाची आवड गोड कार्यपद्धती कार्यप्रणाली विकसित करण्यात माहीर होते.
अनेक संतवचने गुरूवचने अगर त्यांचे बोल माणसाला माणूस बनविण्यासाठी सतत कार्यरत असतात. निसर्ग पशुपक्षी कीटक झाडे वनस्पती पाणी हवा अग्नी भूमी विविध माध्यमांतून आपणास शिकायला मिळतं...डोळे कान मन मेंदू मनगट मजबूत असावे . खानपान आहार सात्विक असावा.दैंनंदिनी ठरलेली असावी, ती सुच्चारूपणे शिस्तीत नियमित कार्यप्रवण करणारी असावी. आपणांसाठी प्रभुपरमात्माने या भूतलावर भरभरून दिलं आहे , जो देतो तो देव घेणारा माणूस आहे . देवघेवीत आपण विवेकी राहिलं पाहिजे कारण माणसाचे कर्म संवेदनशील समाजमन बांधिलकी जोडत असते.
या पार्श्वभूमीवर आपण आपले तेणें कृतकार्य करणे आवश्यक आहे. आपली ओळख समाजपटलावर ठेवावी लागेल आणि म्हणूनच जनजागृती करण्यासाठी स्थिर विश्वासाची भावना हवी. हां यासाठी लेखन सुंदर आविष्कार प्रकटन झाले तरच माणसाचे जीवन सफल होईल... धन्यवाद जी
0
Answer link
लेखाची प्राथमिक कौशल्ये
लेखन ही एक कला आहे आणि प्रभावी लेखनासाठी काही मूलभूत कौशल्ये असणे आवश्यक आहे. येथे काही प्रमुख लेखन कौशल्ये आहेत:
- व्याकरण आणि विरामचिन्हे (Grammar and punctuation): लेखनात व्याकरण आणि विरामचिन्हांचे योग्य ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- शब्दसंग्रह (Vocabulary): आपल्या भावना आणि कल्पना व्यक्त करण्यासाठी पुरेसा शब्दसंग्रह आवश्यक आहे.
- वाक्य रचना (Sentence structure): साध्या आणि स्पष्ट वाक्यांचा वापर करणे महत्वाचे आहे, ज्यामुळे वाचकाला अर्थ समजायला सोपे जातो.
- विचार स्पष्टता (Clarity of thought): आपले विचार स्पष्टपणे मांडण्याची क्षमता असावी.
- संघटन कौशल्ये (Organizational skills): माहिती योग्य क्रमाने सादर करण्याची क्षमता, ज्यामुळे लेख वाचायला सोपे होते.
या कौशल्यांच्या मदतीने, तुम्ही प्रभावी लेखन करू शकता आणि वाचकांपर्यंत आपला संदेश स्पष्टपणे पोहोचवू शकता.
0
Answer link
लेखनाची प्राथमिक कौशल्ये खालीलप्रमाणे:
- विचार आणि कल्पना (Thoughts and Ideas):
- लेखनासाठी तुमच्या मनात स्पष्ट विचार आणि कल्पना असणे आवश्यक आहे.
- विषयाची चांगली समज असणे महत्त्वाचे आहे.
- शब्दसंग्रह (Vocabulary):
- तुमच्याकडे पुरेसा शब्दसंग्रह असणे आवश्यक आहे.
- एकाच अर्थाचे अनेक शब्द माहीत असल्यास, तुम्ही योग्य शब्द निवडू शकता.
- व्याकरण (Grammar):
- भाषेच्या नियमांनुसार लेखन करता येणे आवश्यक आहे.
- व्याकरणाच्या चुका टाळल्या पाहिजेत.
- वाक्य रचना (Sentence Structure):
- सोपी आणि स्पष्ट वाक्ये तयार करता आली पाहिजेत.
- वाक्यांची रचना योग्य असावी.
- परिच्छेद लेखन (Paragraph Writing):
- एका परिच्छेदात एकच मुख्य विचार मांडावा.
- परिच्छेदshort and crisp असावा.
- संशोधन कौशल्ये (Research skills):
- गरज पडल्यास, विषयावर अधिक माहिती मिळवण्यासाठी संशोधन करण्याची क्षमता असावी.
- प्रूफरीडिंग आणि संपादन (Proofreading and Editing):
- लेखन पूर्ण झाल्यावर, त्यात सुधारणा करण्याची क्षमता असावी.
- चुका शोधून त्या दुरुस्त कराव्यात.
1
Answer link
* लेखनातील अडचणी
लेखनकौशल्य आत्मसात करण्यासाठी त्याची तंत्रे जशी
माहिती करून घेणे आवश्यक आहे तसे कोणत्या अडचणी येतात
तेही पाहणे आवश्यक आहे.
(०१) लेखनासाठी आवश्यक ती मानसिक तयारी नसणे.
(०२) आत्मविश्वास नसणे किंवा दुसरा कोणी तरी तो सतत
खच्ची करीत असतो.
(०३) न्यूनगंड वाटणे.
(०४) लिहिण्यायोग्य विषयच स्वतःजवळ नसणे.
(०६) लिहिण्याची निकड / गरज वाटत नसणे, लिहिण्यास पुरेसे
/ योग्य निमित्त न भावणे,
(०७) लिहिण्यापूर्वीच विषय नीरस / अनावश्यक वाटू लागणे.
(०८) स्वतंत्र लेखनाचा संस्कार बालपणापासून कधीही झालेला
नसणे.
(०९) लिहून ठेवलेला मजकूर इतर वाचतील या जाणिवेमुळे
लिहिण्याविषयी संकोच वाटणे. लिहिलेल्या मजकुराला कायदेशीरत्व
प्राप्त होत असल्याने लिहून ठेवण्यासंबंधी सतत भीती वाटणे.
(१०) लिहायचे ते स्वतःसाठी का इतरांसाठी याविषयी संभ्रम वाटणे.
लिहिण्याइतका पुरेसा वेळ नसणे.
(१२) लिहिण्याचे फार मोठे कष्ट वाटणे.
(१४) लिहिण्यासाठी आवश्यक ते परिश्रम करण्याची तयारी नसणे.
(१५) लिहिण्यासाठी पूर्वतयारी (विचार, पुरावे,उदाहरणे, आराखडा)
केलेली नसणे.
(१७) लिहिण्याचे तंत्र / पद्धती परिचित नसणे.
(१८) लिहिण्यासाठी योग्य वातावरण, पुरेसे लेखनसाहित्य,जागा नसणे.
*अडचणी दूर करण्याचे उपाय
वरील अडचणी लेखनकौशल्यास मारक ठरतात, म्हणून
त्या दूर करण्याचा प्रयत्न करा. लिहिण्यासाठी मनाची नेहेमी
होकारात्मक भूमिका ठेवा. पराभूत विचार मनात आणू नका.
अडचणी दूर केल्याच पाहिजेत, असा मनाशी ठरवून टाका.
आपल्या बाबतीत वरीलपैकी कोणत्या अडचणी आहेत
त्याचा शोध घ्या. त्या लिहन काढा. आपण लिहिलेल्या अडचणी
दुसऱ्या मित्रास दाखवा. त्याच्या अडचणीशी
आपल्या अडचणींची तुलना करा. त्यावर सामूहिक चर्चा करा.
अडचण दूर झाली आहे किंवा नाही ते पाहा. चर्चेतून मानसिक नैराश्य
होते व आत्मविश्वास वाढतो, मात्र कधी कधी याउलटही होण्याची
शक्यता असते. पण खचून न जाता मनोबल वाढवा. मनोबल बाह्य
प्रयत्नांपेक्षा स्वप्रयत्नानेच वाढते. यातील ९९% अडचणी मानसिक
व स्वप्रयत्नाने दूर होणाऱ्या आहेत हे लक्षात घ्या.जागा, वातावरण
ही तशी फार महत्त्वाची गोष्ट आहे. पण त्या बाबतीत तडजोड करून
घ्यावी. मनाला तशी सवय लावावी हे उत्तम.
*अजून काही उपाय
(१) मनोबल वाढवा..
(२) लिहिण्यापूर्वी मनाची होकारात्मक भूमिका ठेवा, मोकळ्या
मनाने लिहा.
(३) लिहिण्याचा हेतू नक्की करून पुरेशी संदर्भसामग्री जमा करा.
लिहिण्याचे तंत्र परिचित करून घ्या.लेखनाचे लक्ष्य निश्चित करून
आराखडा तयार करा.
(६) पुरेसा वेळ द्या व आवश्यक ते परिश्रम करण्याची तयारी ठेवा.
(७) लिहिण्यासाठी सतत विषय शोधत रहा.
(८) स्वतःच्या अडचणी लिहून काढा. त्या इतरांस दाखवा. चर्चा
करा. स्पर्धेचे वातावरण ठेवा व कामाला लागा.
* लेखनासाठी एकाग्रता महत्वाची असते.
लेखन करावयाचे हे निश्चित केल्यावर त्यासाठी मानसिक
पूर्वतयारी करावी लागते. यासाठी आपले लक्ष सतत लेखनध्येयावर
ठेवणे आवश्यक आहे. लेखन करताना अनेक अडथळे येण्याची
शक्यता असते. लिहायला बसल्यावर अचानकपणे काही लोक येऊन
बसतात.गप्पांच्या ओघात लेखनविषय विसरला जातो. कधी अचानक
कोणाशीतरी वाद होतो. चित्त उडते. न्यूनगंड वाटू लागतो. नको
तेव्हा पेन बंद पडतो, रिफील संपते. याचा राग आपण लेखनावर
काढून लेखन थांबवितो. एका विषयावर लेखन चालू असताना
दुसऱ्या विषयावर लेखन करण्याचा मोह होतो, कधी सक्ती होते.
अचानक गरज वाटेनाशी होते. मन भरकटते. दुसऱ्याच उपविषयावर /
कमी महत्त्वाच्या विषयावर लिहिण्यासाठी मन धडपडू लागते. इतरांचा
मजकूर पाहून कधी स्वतःचेच विचार मध्येच घुसडावेत असे वाटते. लेखनात
सदोष हस्ताक्षर, छपाई यामुळेही लेखनावरचे लक्ष उडते. भावनिक विचारांची
कालवा काळवं होते त्यामुळे निश्चित विचारांच्या अभावामुळे सतत खाडाखोड
होऊ लागते. व्यक्तींचे लिहिण्यावर दडपण येते. वरिष्ठ किंवा अन्य व्यक्तींसमोर
लिहिण्याचा संकोच वाटतो. अशी मनाची एकाग्रता नाहीशी करणारी अनेक कारणे
आहेत.
0
Answer link
लेखनाची प्राथमिक कौशल्ये खालीलप्रमाणे:
- व्याकरण आणि शब्दसंग्रह (Grammar and Vocabulary):
- विचार आणि कल्पना (Ideas and Thoughts):
- भाषा आणि शैली (Language and Style):
- संशोधन आणि माहिती (Research and Information):
- मांडणी (Organization):
- पुनरावलोकन आणि संपादन (Review and Editing):
लेखनामध्ये व्याकरणाचे नियम आणि योग्य शब्दांचा वापर करणे आवश्यक आहे. वाक्य रचना, विरामचिन्हे, आणि शब्दांचे अर्थ यांवर लक्ष देणे महत्त्वाचे आहे.
लेखनासाठी मनात विचार आणि कल्पना असणे आवश्यक आहे. विषयावर आधारित माहिती, तर्कशुद्ध विचार आणि कल्पना एकत्र करून लेखन करता येते.
लेखनाची भाषा सोपी आणि स्पष्ट असावी. वाचकाला समजेल अशा भाषेत लिहिणे महत्त्वाचे आहे. लेखनाची शैली विषयानुसार बदलू शकते.
विषयावर आधारित माहिती मिळवण्यासाठी संशोधन करणे आवश्यक आहे. विश्वसनीय स्त्रोतांकडून माहिती घेऊन ती व्यवस्थितपणे लेखनात समाविष्ट करणे महत्त्वाचे आहे.
लेखनाची मांडणी व्यवस्थित असणे आवश्यक आहे. परिच्छेद (Paragraph) पाडून मुद्दे स्पष्टपणे मांडावेत.
लेखन पूर्ण झाल्यावर ते पुन्हा तपासावे. व्याकरणाच्या चुका, वाक्य रचना आणि इतर त्रुटी सुधारण्याची आवश्यकता असते.