वित्तीय नियोजन
2
Answer link
व्यवस्थापन शास्त्राची सुरुवात अलीकडच्या काळात एक स्वतंत्र्य अभ्यास तरी अभ्यास विषय म्हणून उदयास आली आहे. दीर्घकाळ अर्थशास्त्राचा एक भाग म्हणून मानला जात असे. औद्योगिक क्रांतीनंतर नव्याने झपाट्याने उभे राहिलेले कारखाने वेगाने उपलब्ध झाली. बदलती आर्थिक परिस्थिती आणि सामाजिक परिस्थिती अशा अनेक कारणाने उपलब्ध असलेले व्यवस्थापन विषयाचे ज्ञान अपुरे आह,तोटक आहे,असे स्पष्ट जाणू लागले.अशा औद्योगिक वातावरणात व्यवस्थापनाची गरज भासू लागली. त्यातुन संकल्पना,तत्वे इतर ज्ञानशाखा यांच्या विचार प्रक्रियेतून व्यवस्थापनशास्त्र एक स्वतंत्र अभ्यास विषय म्हणून विकसित झाला.
((===व्यवस्थापनाची व्याख्या===))
व्यवस्थापन हे संचालनात्मक कार्य असून त्याचा संदर्भ निर्धारित उद्देशांची पूर्तता करण्यासाठी असतो..
हा लेख/हे पान अवर्गीकृत आहे.
व्यवस्थापन (किंवा व्यवस्थापकीय) हे एक व्यवसाय, नफा मिळवणारी संघटना, नफा न मिळवणारी संघटना किंवा सरकारी संघटना यांचे प्रशासकिय शास्त्र आहे. व्यवस्थापन संस्थेचे धोरण सेट आणि उपलब्ध संसाधने, अशा आर्थिक नैसर्गिक, तांत्रिक, आणि मानवी संसाधने म्हणून अर्ज माध्यमातून त्याच्या उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी त्याच्या कर्मचारी किंवा स्वयंसेवक प्रयत्नांमध्ये समन्वय साधत या कार्यक्रमांचा समावेश होतो. "व्यवस्थापन" हि संकल्पना एक लोक व्यवस्थापित संस्था संदर्भात असू शकते.
व्यवस्थापन एक शैक्षणिक शाखा देखिल आहे, ज्याचा उद्देश सामाजिक संस्था आणि संस्थात्मक नेतृत्वचा अभ्यास आहे हे एक सामाजिक विज्ञान आहे. व्यवस्थापन महाविद्यालये आणि विद्यापीठ अभ्यास आहे; व्यवस्थापन व्यवसाय प्रशासन (M.B.A.) हि एक पदव्युत्तर पदवी आहे.
व्यवस्थापन हा एक आधुनिक काळातील परवलीचा शब्द बनला आहे. प्रत्येक कृती ही व्यवस्थापना भोवती फिरत असते. इतरांना कडून काम करून घेण्याची कला म्हणजे व्यवस्थापन होय. व्यवस्थापन म्हणजे नियोजन करणे ,संघटन करणे ,समन्वय साधने ,प्रेरणा देणे व मार्गदर्शन करणे आणि नियंत्रण करणे होय. व्यवस्थापन ही एक सार्वत्रिक प्रकिया आहे.कोणतेही क्षेत्र असो सामाजिक ,राजकीय ,सांस्कृतिक व शेक्षणिक व इतर क्षेत्रांमध्ये व्यवस्थापनाला महत्व प्राप्त झाले आहे. प्रत्येक व्यक्तीला स्वतःच्या जीवनात व्यवस्थापन करावेच लागते. ती व्यक्ती अशिक्षित असो किवा सुशिक्षित असो व्यवस्थापन हे करावेच लागते. व्यवस्थापन ही सामुहिक कृती आहे.सातत्याने चालू राहते. व्यवस्थापन हे गतिमान व लवचिक असल्यामुळे एकाद्या वेळी केलेले व्यवस्थापन बदलू शकतो .
((===व्यवस्थापनाची व्याख्या===))
व्यवस्थापन हे संचालनात्मक कार्य असून त्याचा संदर्भ निर्धारित उद्देशांची पूर्तता करण्यासाठी असतो..
हा लेख/हे पान अवर्गीकृत आहे.
व्यवस्थापन (किंवा व्यवस्थापकीय) हे एक व्यवसाय, नफा मिळवणारी संघटना, नफा न मिळवणारी संघटना किंवा सरकारी संघटना यांचे प्रशासकिय शास्त्र आहे. व्यवस्थापन संस्थेचे धोरण सेट आणि उपलब्ध संसाधने, अशा आर्थिक नैसर्गिक, तांत्रिक, आणि मानवी संसाधने म्हणून अर्ज माध्यमातून त्याच्या उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी त्याच्या कर्मचारी किंवा स्वयंसेवक प्रयत्नांमध्ये समन्वय साधत या कार्यक्रमांचा समावेश होतो. "व्यवस्थापन" हि संकल्पना एक लोक व्यवस्थापित संस्था संदर्भात असू शकते.
व्यवस्थापन एक शैक्षणिक शाखा देखिल आहे, ज्याचा उद्देश सामाजिक संस्था आणि संस्थात्मक नेतृत्वचा अभ्यास आहे हे एक सामाजिक विज्ञान आहे. व्यवस्थापन महाविद्यालये आणि विद्यापीठ अभ्यास आहे; व्यवस्थापन व्यवसाय प्रशासन (M.B.A.) हि एक पदव्युत्तर पदवी आहे.
व्यवस्थापन हा एक आधुनिक काळातील परवलीचा शब्द बनला आहे. प्रत्येक कृती ही व्यवस्थापना भोवती फिरत असते. इतरांना कडून काम करून घेण्याची कला म्हणजे व्यवस्थापन होय. व्यवस्थापन म्हणजे नियोजन करणे ,संघटन करणे ,समन्वय साधने ,प्रेरणा देणे व मार्गदर्शन करणे आणि नियंत्रण करणे होय. व्यवस्थापन ही एक सार्वत्रिक प्रकिया आहे.कोणतेही क्षेत्र असो सामाजिक ,राजकीय ,सांस्कृतिक व शेक्षणिक व इतर क्षेत्रांमध्ये व्यवस्थापनाला महत्व प्राप्त झाले आहे. प्रत्येक व्यक्तीला स्वतःच्या जीवनात व्यवस्थापन करावेच लागते. ती व्यक्ती अशिक्षित असो किवा सुशिक्षित असो व्यवस्थापन हे करावेच लागते. व्यवस्थापन ही सामुहिक कृती आहे.सातत्याने चालू राहते. व्यवस्थापन हे गतिमान व लवचिक असल्यामुळे एकाद्या वेळी केलेले व्यवस्थापन बदलू शकतो .
0
Answer link
वित्तीय व्यवस्थापनाची भूमिका खालीलप्रमाणे:
- धनाचे व्यवस्थापन (Money Management): व्यवसायासाठी आवश्यक असलेले धन योग्य प्रकारे जमा करणे आणि त्याचा कार्यक्षम वापर करणे.
- आर्थिक नियोजन (Financial Planning): भविष्यातील आर्थिक गरजा ओळखून त्यासाठी योजना तयार करणे.
- गुंतवणूक निर्णय (Investment Decisions): योग्य ठिकाणी गुंतवणूक करून जास्तीत जास्त नफा मिळवणे.
- धोका व्यवस्थापन (Risk Management): आर्थिक धोके ओळखून त्यावर नियंत्रण ठेवणे.
- वित्तीय नियंत्रण (Financial Control): खर्चावर नियंत्रण ठेवणे आणि अनावश्यक खर्च टाळणे.
- संपत्ती व्यवस्थापन (Asset Management): कंपनीच्या संपत्तीचे योग्य व्यवस्थापन करणे.
हे पण वाचा: वित्तीय व्यवस्थापनाची भूमिका
9
Answer link
वित्त व्यवस्थापन म्हणजे एक वैशिष्ट्यपूर्ण कार्य आहे...
संस्थेची उद्दीष्टये गाठन्यासाठी निधि उभा करणे आणि त्या निधिचा जास्तीत जास्त प्रभावी उपयोग करणे यालाच वित्त व्यवस्थापन असे म्हणतात...
वित्त व्यवस्थापनाची दोन भूमिका आहेत..
i) दैनंदिन कार्य
ii)कार्यकारी कार्य
उत्तरातील सदर लिखित मजकूर हा वाणिज्य शाखेतील इयत्ता १२वी च्या पुस्तकातून घेण्यात आलेले आहे... माझ्यामते सखोल माहिती आणि नियम हे विद्यालयातील अध्ययनात उत्तम प्रकार अध्यापन केलेले असते... म्हणूनच तेथील मजकूर संबंधित प्रश्नाच्या उत्तरासाठी लिहिला गेला...
संस्थेची उद्दीष्टये गाठन्यासाठी निधि उभा करणे आणि त्या निधिचा जास्तीत जास्त प्रभावी उपयोग करणे यालाच वित्त व्यवस्थापन असे म्हणतात...
वित्त व्यवस्थापनाची दोन भूमिका आहेत..
i) दैनंदिन कार्य
ii)कार्यकारी कार्य
उत्तरातील सदर लिखित मजकूर हा वाणिज्य शाखेतील इयत्ता १२वी च्या पुस्तकातून घेण्यात आलेले आहे... माझ्यामते सखोल माहिती आणि नियम हे विद्यालयातील अध्ययनात उत्तम प्रकार अध्यापन केलेले असते... म्हणूनच तेथील मजकूर संबंधित प्रश्नाच्या उत्तरासाठी लिहिला गेला...
0
Answer link
फायनान्स (Finance) मध्ये काय माहिती आहे, या प्रश्नाचे उत्तर देण्यासाठी काही सूचना:
1. मूलभूत संकल्पना (Basic Concepts):
- फायनान्सची व्याख्या (Definition of Finance): फायनान्स म्हणजे काय, हे स्पष्ट करा. जसे की, "फायनान्स म्हणजे पैसा कसा व्यवस्थापित करायचा, त्याचे नियोजन कसे करायचे आणि त्याचा वापर कसा करायचा याचा अभ्यास आहे."
-
फायनान्सचे प्रकार (Types of Finance):
- वैयक्तिक फायनान्स (Personal Finance): आपले पैसे कसे व्यवस्थापित करायचे.
- कॉर्पोरेट फायनान्स (Corporate Finance): कंपन्या त्यांचे आर्थिक निर्णय कसे घेतात.
- सार्वजनिक फायनान्स (Public Finance): सरकार आपले पैसे कसे वापरते.
-
महत्त्वाच्या संज्ञा (Important Terms): काही महत्त्वाच्या संज्ञा जसे की,
- गुंतवणूक (Investment)
- बजेट (Budget)
- कर्ज (Debt)
- जोखीम (Risk)
- परतावा (Return)
2. तुमचे शिक्षण आणि अनुभव (Your Education and Experience):
- शिक्षण (Education): फायनान्समध्ये तुमची कोणती डिग्री आहे किंवा तुम्ही कोणते शिक्षण घेतले आहे, ते सांगा.
- अनुभव (Experience): तुम्हाला काही अनुभव असेल, तर तो सांगा. उदा. इंटर्नशिप, प्रोजेक्ट्स किंवा नोकरी.
- प्रमाणपत्र (Certifications): तुमच्याकडे काही संबंधित प्रमाणपत्रे असल्यास (उदा. NISM, CFA), त्यांचा उल्लेख करा.
3. आवड आणि कौशल्ये (Interest and Skills):
- आवड (Interest): तुम्हाला फायनान्समध्ये काय आवडते आणि तुम्ही हे क्षेत्र का निवडले, हे सांगा.
-
कौशल्ये (Skills): तुमच्याकडे कोणती कौशल्ये आहेत जी फायनान्समध्ये उपयोगी आहेत, जसे की:
- विश्लेषणात्मक कौशल्ये (Analytical skills)
- समस्या सोडवण्याची क्षमता (Problem-solving skills)
- गणितीय कौशल्ये (Mathematical skills)
- संप्रेषण कौशल्ये (Communication skills)
4. उदाहरणे (Examples):
- तुम्ही फायनान्स संबंधित काही प्रोजेक्ट केले असल्यास, त्याची माहिती द्या.
- तुम्ही कोणत्या आर्थिक विषयांवर लक्ष ठेवता, हे सांगा (उदा. शेअर बाजार, अर्थव्यवस्था).
उदाहरण उत्तर (Sample Answer):
"मला फायनान्समध्ये गुंतवणुकीचे (Investment), बजेटिंगचे (Budgeting) आणि आर्थिक नियोजनाचे (Financial Planning) ज्ञान आहे. मी फायनान्सची मूलभूत तत्त्वे शिकलो आहे आणि मला शेअर बाजाराची (Stock Market) माहिती आहे. माझ्याकडे विश्लेषणात्मक (Analytical) आणि समस्या सोडवण्याची (Problem-solving) कौशल्ये आहेत, जी मी माझ्या शिक्षणामध्ये आणि इंटर्नशिपमध्ये विकसित केली आहेत. मला फायनान्समध्ये सतत नवीन गोष्टी शिकायला आवडतात आणि मी या क्षेत्रात उत्कृष्ट काम करण्यासाठी उत्सुक आहे."
0
Answer link
झीरो पेंडेंसी म्हणजे कोणत्याही कार्यालयातील कामांची backlog शून्य असणे, म्हणजेच कोणतेही काम प्रलंबित न ठेवता ते वेळेवर पूर्ण करणे.
उदाहरणार्थ:
- जर तुम्ही सरकारी कार्यालयात अर्ज केला, तर तो अर्ज काही दिवसांत निकाली निघणे आणि तुम्हाला त्याबद्दल माहिती मिळणे, हे झिरो पेंडेंसीचे उदाहरण आहे.
- कोर्टात प्रलंबित खटल्यांची संख्या कमी करणे.
याचे फायदे:
- कामकाजात सुधारणा होते.
- नागरिकांची गैरसोय टळते.
- पारदर्शकता वाढते.
7
Answer link
मूलभूत आर्थिक व्यवस्थापनाचे चार खांब १) उत्तम रीतीने बचत२) हुशारीने खर्च३) आर्थिक स्थिरता४) आपलं ‘बजेट’पैसा ‘मॅनेज’ करण्याचे सहा मंत्र उत्तम रीतीने बचत १) आतापासूनच सुरुवात करा. बचतीला प्राधान्य द्या. नियमित बचत करा.हुशारीने खर्च २) आधी तुमच्या आवश्यक गरजांवर पैसे खर्च करा. त्यानंतर तुमच्या इच्छांच्या पूर्ततेसाठी खर्च करा आणि पैसे मुळीच वाया जाऊ देऊ नका !आर्थिक स्थिरता ३) बचत खाते आणि काढलेला विमा हे तुमच्या आर्थिक गाडीचे ‘शॉक अँब्सॉर्बर्स’ समजा. त्यांच्याकडे कधीच दुर्लक्ष करू नका. ४) कर्जांचा वापर तुमच्या जीवनाला स्थिरता आणण्यासाठी करा, आयुष्यावर नियंत्रणे वा बंधने आणण्यासाठी नको!५) पैसे देण्याच्या तारखा कधीही चुकवू नका. पैसे वेळेवर भरा.आपलं ‘बजेट’ ६) आपलं उत्पन्न आणि खर्च किती आहे त्यानुसार आपलं स्वत:चं ‘बजेट’ तयार करा. आपल्याकडे येणारा पैसा आणि जाणारा पैसा यांचं योग्य संतुलन राखा. हे संतुलन बिघडणार नाही याची काळजी घ्या आणि त्यात सातत्य राखा. पैसा कुठून येतो?१) वेतन२) भत्ते३) नफा४) आपल्या कामाची फी.या सार्या पैशांचं योग्य व्यवस्थापन करा.