Topic icon

पेट्रोलियम

0
पेट्रोल पंपावर विविध रंगाचे ध्वज असण्याचे काही महत्वाचे कारण खालील प्रमाणे आहे:
  • कंपनीची ओळख: प्रत्येक पेट्रोल पंप वेगवेगळ्या तेल कंपनीचा असतो. त्या कंपनीची ओळख दर्शवण्यासाठी हे ध्वज वापरले जातात.
  • Brand Awareness (ब्रँड जागरूकता): हे ध्वज लोकांमध्ये त्या विशिष्ट पेट्रोल पंपाच्या Brand Awareness (ब्रँड जागृकते) वाढवतात.
  • ग्राहकांना मार्गदर्शन: दूरवरून येणाऱ्या ग्राहकांना पेट्रोल पंप कोणत्या कंपनीचा आहे हे रंगावरून ओळखता येते, त्यामुळे त्यांना सोपे जाते.
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1440
2
‘काळे सोने’

पेट्रोलियम खनिज तेलाचा रंग व स्वरूप पाहता, त्याला ‘काळे सोने’ असे संबोधिले जाते. त्याची वाढती गरज लक्षात घेता, वास्तविक ते औद्योगिक क्षेत्राला ‘जीवन देणारे रक्त’ असं म्हटल्यास वावगे न ठरो. फार फार जुन्या काळापासून प्राणी व वनस्पतींच्या जमिनीत गाडल्या गेलेल्या अवशेषातून हायड्रोकार्बन तेले निर्माण झाली व ती जमिनीत तसेच समुद्राच्या तळाशी काळ्या जाडसर तेलाच्या स्वरूपात साचली गेली. वाढत्या लोकसंख्येमुळे, माणसाची अन्नधान्याची गरज वाढत गेली. पिकांची योग्य वाढ होण्यासाठी व विपुल प्रमाणात अन्नधान्य पिकविण्यासाठी खतांची गरज असते, तर किडामुंगीपासून त्यांचे संरक्षण करण्यासाठी कीटकनाशके वापरावी लागतात. हे दोन्ही रासायनिक पदार्थ पेट्रोलियमजन्य रसायनापासून निर्माण केले जातात. पेट्रोलियम तेले ही कीटकांसाठी विष असतात. म्हणून तेले व पाणी यांच्या मिश्रणांचा फवारा मारला जातो. १९४३ साली डी.डी.टी. (डायक्लोरोडायफिनाइल ट्रायक्लोरो इथेन) हे प्रथम पेट्रोलियमजन्य कीटकनाशक वापरले गेले. त्यानंतर बी. एच. ई. (ब्रोमोहायड्रो इथेन), एल्ड्रिन, एंडोन यांसारख्या कीटकनाशकांचा उगम बेंझिन, ओलेफिन, सायक्लोपेन्टिलीन या खनिजजन्य रसायनापासून झालेला आहे. डायएल्ड्रिनसारखे रसायन कीटकापासून मेंढरांचे रक्षण करण्यासाठी वापरतात. त्याचप्रमाणे डायक्लोरोप्रोपेलीन, डायक्लोरोओपेन, इथिलीन डायब्रोमाइड इ. पेट्रोलियम रसायनांचा वापर जमिनीतील हानिकारक जीव-जिवाणूंचा नायनाट करण्यासाठी होतो. पेट्रोलियमपासून मिळणारी नॅफ्थालिक आम्ल व बुटेडिन युक्त रसायने कवकाचा बीमोड करण्यास उपयोगी ठरतात. केरोसिन व सफेद स्पिरिटचा वापर पिकांना हानी पोहचविणाऱ्या तणांचा नाश करण्यासाठी होतो. वनस्पतींना पोषक ठरणारी नायट्रोजन, फॉस्फरस व पोटॅशियम ही मूलद्रव्ये पेट्रोलियम खनिजातून मिळतात. खनिज वंगणातून मेण मिळविले जाते. त्याचा वापर मेणबत्त्या तयार करणे, कागद-कापड जलरोधक बनविणे, बूट पॉलिश करणे, खाद्यपदार्थाची साठवणूक, रबरावरील प्रक्रिया, धातूवरील नक्षीकाम, मलम तयार करणे इ. अनेक ठिकाणी होतो. गंधक, डिर्टजट, नायलॉन, पॉलिस्टर, विविध प्रकारचे प्लास्टिक; अशा असंख्य पदार्थाच्या निमित्ताने रसायनांची खाण म्हणजे जमिनीतले हे काळे तेल होय.

धन्यवाद...!!
उत्तर लिहिले · 3/10/2022
कर्म · 19610
2
भारत सरकारने इथेनॉलच्या उत्पादनाला गती देण्याची आणि बायोडिझेल तयार करण्यासाठी ते पेट्रोलमध्ये मिसळण्याची योजना आखली आहे. वाहतूक इंधनासह इथेनॉलच्या मिश्रणामुळे शेतकऱ्यांना चांगला परतावा मिळणे, टंचाईची पूर्तता आणि पर्यावरणास अनुकूल हायड्रोकार्बन संसाधने मिळतील, अशी अपेक्षा आहे.
उत्तर लिहिले · 7/9/2022
कर्म · 1975
0
मी तुमच्या प्रश्नाची नोंद घेतली आहे, परंतु संगमनेरमध्ये नवीन सीएनजी पंप कधी सुरू होतील याबद्दल माझ्याकडे सध्या कोणतीही माहिती उपलब्ध नाही. मी तुम्हाला अचूक माहिती देऊ शकत नाही.
उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1440
0

दिग्बोई (Digboi) हे आसाम राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर तेल शुद्धीकरण (Oil refinery) कारखान्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. येथे जगातील सर्वात जुन्या तेल विहिरींपैकी (Oil wells) एक आहे. या विहिरीची माहिती खालीलप्रमाणे:


दिग्बोई तेल विहिरी (Digboi Oil Well):

  1. सुरुवात: १८८९ मध्ये आसाममध्ये (Assam) दिग्बोई येथे खनिज तेल (Crude oil) सापडले.
  2. सुरुवात कोणी केली: आसाम रेल्वे अँड ट्रेडिंग कंपनीने (Assam Railway and Trading Company) या तेल विहिरीची सुरुवात केली.
  3. आशियातील पहिली तेल विहीर: दिग्बोई तेल विहीर ही आशियातील (Asia) पहिली तेल विहीर आहे.
  4. उत्पादन: या विहिरीने जवळपास १०० वर्षे तेल उत्पादन केले.
  5. दिग्बोई रिफायनरी: येथे दिग्बोई रिफायनरी (Digboi Refinery) आहे, जी भारतातील सर्वात जुनी कार्यरत रिफायनरी आहे. अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा.

दिग्बोई हे शहर केवळ तेल विहिरींसाठीच नव्हे, तर सुंदर चहाच्या मळ्यांसाठी (Tea gardens) आणि नैसर्गिक सौंदर्यासाठी देखील ओळखले जाते.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1440
5
* पेट्रोल चे भाव का वाढत आहेत ,कारण :
  • आंतरराष्ट्रीय बाजारात सौदी अरेबियासारख्या ओपेक देशांनी कच्च्या तेलाचं उत्पादन कमी केलंय. 
  •  त्यामुळे मागणी पेक्षा पुरवठा कमी होऊन आंतरराष्ट्रीय स्तरावर इंधनाचा तुटवडा निर्माण झालाय.
  • भारतात तर मागणीच्या 85 टक्के इंधन आपण परदेशातून आयात करतो. 
  • त्यामुळे आंतरराष्ट्रीय दरांचा थेट परिणाम आपल्याला भोगावा लागतो आहे.
  • भारतात इंधनांवर विविध कर देखील आहेत. 
  • कारण, बरचसं इंधन आपण आयात करत असल्यामुळे त्यावर केंद्र सरकारकडून एक्साईज आणि राज्य सरकारकडूनही व्हॅट सारखे कर लागत असतात.
  • इंधनावरील कर हे केंद्र आणि राज्य सरकारांच्या महसूलाचे मोठे मार्ग आहेत. हे कर कमी केले तर महसूल खूप मोठ्या प्रमाणावर बुडतो. म्हणून सहसा सरकार एक्साईज आणि व्हॅट कमी करायला तयार होत नाहीत. 
  • कोरोनाच्या काळातही अर्थव्यवस्था थांबलेली असताना या महसूलाकडे बघूनच सरकारने इंधनाच्या किमती कमी केल्या नाहीत.

* जगात पेट्रोल किती आहे

आपल्याकडे जमीन खोदल्यानंतर पाणी निघते. बर्‍याच देशांमध्ये भूगर्भात पेट्रोल, डिझेल अशा खनिजांचे साठे आहेत. 
पण, जगात नेमक पेट्रोल किती आहे?  हे सांगता येणार नाही. 
कोणताही साठा म्हणल्यावर तो मर्यादित स्वरूपातच असतो. 


* पेट्रोल च्या गाड्या बंद होणार काय ?

दिवसेंदिवस तंत्रज्ञानात प्रगती होत आहे. 
विजेवर ( चार्जिंगवर ) चालणारी वाहनेही आहेत. बिना ड्रायव्हरची चालणारी वाहनेही आज आहेत. 
सध्या तरी पेट्रोलवर चालणार्‍या गाड्या बंद होणार नाहीत.  कदाचित भविष्यात असे होईलही .


उत्तर लिहिले · 26/10/2021
कर्म · 25850
0
petrol pasun milnara ek ghatak?

पेट्रोलपासून मिळणारा एक घटक म्हणजे नैसर्गिक वायू (Natural Gas) आहे.

नैसर्गिक वायू मुख्यतः मिथेन (Methane) असतो, पण त्यात इथेन (Ethane), प्रोपेन (Propane) आणि ब्युटेन (Butane) यांचे प्रमाणही असते.

हा वायू इंधनासाठी वापरला जातो.

उत्तर लिहिले · 23/3/2025
कर्म · 1440