Topic icon

पशुधन

0
निश्चितच, गाय, म्हैस, शेळी आणि बकरी यांची संख्या खूप कमी झाल्यास भारतावर अनेक प्रकारे परिणाम होऊ शकतो. काही महत्त्वाचे परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:
  • अर्थव्यवस्था:
    पशुधन भारतीय अर्थव्यवस्थेचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. दुग्धव्यवसाय, मांस उद्योग, चर्मोद्योग यांसारख्या क्षेत्रांवर याचा थेट परिणाम होतो. त्यांची संख्या घटल्यास या उद्योगांचे मोठे नुकसान होऊ शकते.
  • कृषी उत्पादन:
    शेतीमध्ये बैलांचा उपयोग नांगरणीसाठी होतो. त्यांची संख्या घटल्यास शेती करणे अधिक कठीण होईल, ज्यामुळे अन्न उत्पादन घटू शकते. गाय आणि म्हैस यांच्या शेणाचा वापर नैसर्गिक खत म्हणून करतात, त्यामुळे रासायनिक खतांचा वापर वाढेल.
  • सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व:
    भारतात गायीला धार्मिकदृष्ट्या खूप महत्त्व आहे. अनेक लोक गोहत्या करणे पाप मानतात. पशुधन कमी झाल्यास लोकांच्या धार्मिक भावना दुखावल्या जाऊ शकतात.
  • पर्यावरण:
    पशुधन कमी झाल्यास नैसर्गिक खतांचा वापर कमी होईल आणि रासायनिक खतांचा वापर वाढेल, ज्यामुळे जमिनीची गुणवत्ता घटेल आणि पर्यावरणावर नकारात्मक परिणाम होईल.
  • ग्रामीण अर्थव्यवस्था:
    ग्रामीण भागातील अनेक लोकांचे जीवन या पशुधनावर अवलंबून असते. त्यांची संख्या घटल्यास ग्रामीण भागातील लोकांच्या रोजगारावर आणि उत्पन्नावर परिणाम होईल, ज्यामुळे गरिबी वाढू शकते.
त्यामुळे, गाय, म्हैस, शेळी आणि बकरी यांची संख्या कमी झाल्यास भारताला अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागू शकते.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

उत्तर लिहिले · 22/6/2025
कर्म · 1620
0
भारतातील पशुधनाचे महत्त्व खालीलप्रमाणे आहे:

1. आर्थिक महत्त्व:

  • पशुधन हे ग्रामीण भागातील लोकांच्या उत्पन्नाचे एक महत्त्वाचे साधन आहे. शेतीसोबतच पशुपालन करून अनेक कुटुंबे आपला उदरनिर्वाह चालवतात.

  • दुग्धव्यवसाय, मांस उत्पादन, अंडी उत्पादन यांसारख्या उद्योगांमध्ये पशुधनाचा मोठा वाटा आहे.

  • चामडे, लोकर, हाडे यांसारख्या उप-उत्पादनांमुळे लघुउद्योगांना चालना मिळते.

2. सामाजिक महत्त्व:

  • भारतात गायीला विशेष महत्त्व आहे. तिला 'माता' मानले जाते आणि तिची पूजा केली जाते.

  • बैल शेतीत महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. आजही अनेक ठिकाणी शेतीकामासाठी बैलांचा उपयोग केला जातो.

  • पशुधन ग्रामीण जीवनाचा एक অবিচ্ছেद्य भाग आहे.

3. कृषी महत्त्व:

  • पशुधन शेतीसाठी आवश्यक असलेले खत पुरवते. शेणखत जमिनीला सुपीक बनवते.

  • बैलांचा उपयोग शेती मशागतीसाठी होतो, ज्यामुळे उत्पादन वाढण्यास मदत होते.

  • पशुधन शेतातील कचरा आणि वाया जाणारे अन्न खाते, त्यामुळे परिसर स्वच्छ राहतो.

4. पर्यावरणीय महत्त्व:

  • पशुधन जैवविविधता टिकवून ठेवण्यास मदत करते.

  • गांडूळ खत निर्मितीमध्ये पशुधनाचा मोलाचा वाटा असतो, ज्यामुळे रासायनिक खतांचा वापर टाळता येतो.

संदर्भ:

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1620
0

होय, मेंढी हे पशुधन आहे.

पशुधन म्हणजे माणसांसाठी उपयुक्त असणारे पाळीव प्राणी, जे आर्थिक तसेच इतर गरजांसाठी पाळले जातात. मेंढ्या माणसाला लोकर, मांस आणि दूध देतात, त्यामुळे त्या पशुधन म्हणून गणल्या जातात.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1620
0

होय, मेंढी हे पशुधन आहे.

पशुधन म्हणजे माणसांसाठी विविध उत्पादने मिळवण्यासाठी पाळलेले प्राणी. मेंढ्या माणसांना मांस, लोकर आणि दूध देतात. त्यामुळे त्या पशुधन म्हणून गणल्या जातात.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1620
4

भारतातील पशुधनाचे महत्त्व

भारत हा जगातील सर्वात मोठा पशुधन मालक देश आहे. 2021 च्या पशुगणनेनुसार, भारताची पशुसंख्या 533.2 दशलक्ष आहे, ज्यामध्ये गाई (192.49 दशलक्ष), म्हशी (109.85 दशलक्ष), शेळ्या (154.58 दशलक्ष), मेंढ्या (107.23 दशलक्ष), डुकर (29.37 दशलक्ष) आणि कुत्री (36.82 दशलक्ष) यांचा समावेश आहे.

भारतातील पशुधनाचे महत्त्व खालीलप्रमाणे आहे:

अन्न आणि पोषण: पशुधन हे दूध, मांस, अंडी, मध आणि इतर दुग्धजन्य पदार्थांचे महत्त्वाचे स्त्रोत आहे. हे पदार्थ आहारातील प्रथिने, चरबी, खनिजे आणि जीवनसत्त्वे यांचे महत्त्वपूर्ण स्त्रोत आहेत.

उत्पन्न आणि रोजगार: पशुधन हा ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. हा अनेक अल्पभूधारक आणि लहान शेतकऱ्यांसाठी उत्पन्नाचा प्रमुख स्रोत आहे. पशुधनाचे क्षेत्र रोजगार निर्माण करण्यास मदत करते, विशेषत: महिलांसाठी. 

पशुधन क्षेत्र रोजगार निर्माण करण्यात मदत करते

पर्यावरण संवर्धन: पशुधन शेतीच्या उत्पादन प्रणालीचे एक महत्त्वाचे घटक आहे. हे पर्यावरण संवर्धनात मदत करते, जसे की जमिनीची सुपीकता राखणे, वनस्पती आणि प्राण्यांचे संवर्धन करणे आणि हवामान बदलाला कमी करणे.

भारतातील पशुधनाच्या विकासासाठी आव्हाने

भारतातील पशुधन क्षेत्रात अनेक आव्हाने आहेत. या आव्हानांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

निम्न उत्पादकता: भारतातील पशुधनाची उत्पादकता जागतिक सरासरीपेक्षा खूपच कमी आहे.

रोग आणि आजार: पशुधन रोग आणि आजारांना बळी पडतात, ज्यामुळे उत्पादन आणि आर्थिक नुकसान होते.

माहिती आणि पायाभूत सुविधांचा अभाव: पशुपालकांना पशुधनाचे व्यवस्थापन आणि उत्पादन वाढवण्यासाठी आवश्यक माहिती आणि पायाभूत सुविधांचा अभाव आहे.

भारतातील पशुधन क्षेत्राच्या विकासासाठी धोरणे

भारत सरकार भारतातील पशुधन क्षेत्राच्या विकासासाठी विविध धोरणे आणि कार्यक्रम राबवत आहे. या धोरणांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

पशुधन विकास कार्यक्रम: हा कार्यक्रम पशुधन उत्पादकता वाढवण्यासाठी आणि पशुपालकांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवण्यासाठी विविध उपक्रम राबवतो.

पशुधन विकास कार्यक्रम
राष्ट्रीय पशुधन अभियान: हा कार्यक्रम पशुधन उत्पादन प्रणालींमध्ये आधुनिकीकरण आणि सुधारणा करण्यावर लक्ष केंद्रित करतो.

राष्ट्रीय पशुधन अभियान
पशुधन संशोधन आणि विकास: सरकार पशुधन संशोधन आणि विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध कार्यक्रम राबवत आहे.

पशुधन संशोधन आणि विकास
या धोरणांचा उद्देश भारतातील पशुधन क्षेत्राच्या विकासाला चालना देणे आणि पशुपालकांच्या जीवनमानात सुधारणा करणे आहे.
उत्तर लिहिले · 17/1/2024
कर्म · 6630
0

मला नक्की माहित नाही की बैल उद्या किती पाणी पितील, पण मी तुम्हाला काही गोष्टी सांगू शकेन ज्यावरून तुम्ही अंदाज लावू शकता:

  • बैलांची संख्या: गोठ्यात २५ बैल आहेत.
  • हवामान: हवामानावर पाण्याचे प्रमाण अवलंबून असते. उष्ण हवामानात जास्त पाणी लागते.
  • बैलांचे वजन आणि वय: लहान बैलांपेक्षा मोठ्या बैलांना जास्त पाणी लागते.
  • बैलांचा आहार: चारा कोणत्या प्रकारचा आहे यावर पाण्याचे प्रमाण अवलंबून असते.

सर्वसाधारणपणे, एक बैल दिवसाला 30 ते 50 लिटर पाणी पितो. https://www.agrowon.com/animal-husbandry/importance-water-buffaloes-and-cows-44413

त्यामुळे, २५ बैल दिवसाला ७५० ते १२५० लिटर पाणी पिऊ शकतात.

टीप: ही फक्त अंदाजित आकडेवारी आहे.

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1620
या प्रश्नाचे उत्तर अद्याप लिहिलेले नाही