Topic icon

भाषांतर

1
भाषेच्या निवेदन पातळीचा परिचय

भाषेच्या निवेदन पातळी  म्हणजे एखाद्या कथनाची विविध स्तरांवर मांडणी करण्याची पद्धत. एखादी गोष्ट किंवा माहिती सांगताना ती वेगवेगळ्या पातळींवरून दिली जाते, ज्यामुळे निवेदन अधिक प्रभावी आणि विस्तृत होते.

भाषेच्या निवेदनाच्या प्रमुख पातळ्या:

1. प्रथमपुरुषी निवेदन 

कथेतला एक पात्रच आपले अनुभव, भावना आणि विचार सांगतो.

उदा. "मी त्या दिवशी सकाळी उठलो आणि बाहेर पाहिले तर...".



2. द्वितीयपुरुषी निवेदन 

यात वाचकाला थेट संबोधले जाते, पण ही शैली क्वचित वापरली जाते.

उदा. "तू जर हे पुस्तक वाचलेस, तर तुला नव्या जगाची ओळख होईल."



3. तृतीयपुरुषी निवेदन

लेखक स्वतः कथेत भाग न घेता पात्रांविषयी सांगतो.

उदा. "राजू लवकर उठला आणि शाळेसाठी तयारी करू लागला."

याचे दोन प्रकार:

सर्वज्ञ– लेखक सर्व पात्रांचे विचार, भावना सांगतो.

मर्यादित  – केवळ एका पात्राच्या दृष्टिकोनातून निवेदन होते.




4. उपस्थित निवेदन 

यात लेखक कोणत्याही पात्राच्या मनात डोकावून पाहत नाही, फक्त बाह्य घटना सांगतो.

उदा. नाटक किंवा चित्रपटातील संवादात्मक निवेदन.




:

भाषेच्या निवेदन पातळ्या निवडताना लेखकाला कथेचा हेतू, शैली आणि परिणामकारकता विचारात घ्यावी लागते. योग्य निवेदन शैलीमुळे कथा अधिक प्रभावी होते आणि वाचकांपर्यंत ती सहज पोहोचते.


उत्तर लिहिले · 11/2/2025
कर्म · 53720
0

तुमचा प्रश्न आहे: "Every time you thought I am wrong", ह्या वाक्याचा मराठीमध्ये अनुवाद करा.

या वाक्याचा मराठी अनुवाद खालीलप्रमाणे:

  • प्रत्येक वेळी जेव्हा तुम्हाला वाटले की मी चुकीचा आहे.
  • जेव्हा-जेव्हा तुम्हाला वाटले की मी बरोबर नाही.
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 980
0

भाषेच्या निवेदन परतेचा (Language Model Bias) थोडक्यात परिचय:

भाषेचा निवेदन परतेचा अर्थ:

भाषेचा निवेदन परतेचा अर्थ असा आहे की भाषेच्या मॉडेलमध्ये काही विशिष्ट वाक्ये, शब्द किंवा कल्पना वापरण्याची प्रवृत्ती असते. हे मॉडेल ज्या डेटावर प्रशिक्षित केले जाते, त्या डेटातील पूर्वाग्रहांमुळे (biases) हे घडते.

उदाहरण:

एखादे भाषेचे मॉडेल जर फक्त पुरुषांविषयीच्या लिखाणावर प्रशिक्षित केले गेले, तर ते 'डॉक्टर' या शब्दाचा संबंध पुरुषांशी लावण्याची शक्यता जास्त आहे. त्याचप्रमाणे, जर ते विशिष्ट राजकीय विचारसरणीच्या डेटावर प्रशिक्षित केले गेले, तर ते त्या विचारसरणीला अनुकूल असलेले वाक्य तयार करू शकते.

निवडणुकीवर परिणाम:

  • पक्षपाती माहिती: मॉडेल विशिष्ट राजकीय पक्षांबद्दल किंवा उमेदवारांबद्दल अनुकूल किंवा प्रतिकूल माहिती देऊ शकते.
  • खोट्या बातम्या: हे मॉडेल खोट्या बातम्या आणि चुकीची माहिती अधिक वेगाने पसरवू शकते.
  • मतदारांवर प्रभाव: लोकांच्या मतांवर आणि निर्णयांवर परिणाम करू शकते.

उपाय:

  • विविध डेटा: मॉडेलला विविध प्रकारच्या डेटावर प्रशिक्षित करणे.
  • पूर्वाग्रह कमी करणे: डेटा आणि मॉडेलमधील पूर्वाग्रह ओळखणे आणि ते कमी करणे.
  • पारदर्शकता: मॉडेल कसे काम करते याबद्दल माहिती देणे.

अधिक माहितीसाठी:

Google Fairness Checklist

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 980
1
भाषेचा नियोजन प्रक्रियेचा थोडक्यात परिचय करून द्या.
उत्तर लिहिले · 15/3/2024
कर्म · 15
0
div > अनुवादाचे विविध भेद खालीलप्रमाणे आहेत: भाषांतर (Translation): एका भाषेतील मजकूर दुसऱ्या भाषेत रूपांतरित करणे. यात मूळ भाषेचा अर्थ आणि आशय जतन करणे महत्त्वाचे असते. * शब्दशः अनुवाद: (Literal Translation): मूळ भाषेतील शब्दांना त्याच क्रमाने दुसऱ्या भाषेत रूपांतरित करणे. * भावानुवाद: (Free Translation/Adaptation): मूळ भाषेतील आशयाला अधिक महत्त्व देऊन दुसऱ्या भाषेत रूपांतर करणे. लिप्यांतर (Transliteration): एका भाषेतील अक्षरे किंवा चिन्हे दुसऱ्या भाषेतील अक्षरांत रूपांतरित करणे, ज्यामुळे उच्चार जतन केला जातो. * उदाहरण: 'नमस्ते' चे 'Namaste' असे लिप्यांतर करणे. सारानुवाद (Abstract Translation/Summary): मोठ्या मजकुराचा संक्षेप करून त्याचे महत्त्वपूर्ण मुद्दे दुसऱ्या भाषेत मांडणे. * यात मूळ मजकुरातील मुख्य कल्पना आणि निष्कर्ष जतन केले जातात. व्याख्यात्मक अनुवाद (Explanatory Translation): मूळ मजकुरात असलेल्या सांस्कृतिक किंवा विशिष्ट संदर्भांचे स्पष्टीकरण देऊन अनुवाद करणे, जेणेकरून वाचकाला तो मजकूर अधिक चांगल्या प्रकारे समजू शकेल. * यात आवश्यकतेनुसार तळटीपा (footnotes) किंवा अधिक माहिती समाविष्ट केली जाते. यांत्रिक अनुवाद (Machine Translation): संगणकाच्या साहाय्याने एका भाषेतील मजकूर दुसऱ्या भाषेत रूपांतरित करणे. * उदाहरण: Google Translate. Google Translate रचनात्मक अनुवाद (Creative Translation/Adaptation): जाहिरात, चित्रपट किंवा साहित्यकृती (literary work) एका भाषेतून दुसऱ्या भाषेत रूपांतरित करताना मूळ उद्देश जतन करून भाषेशी जुळवून घेणे. * यात भाषेची लय, संस्कृती आणि वाचकांची आवड यांचा विचार केला जातो. > अनुवादाचे हे काही प्रमुख प्रकार आहेत. प्रत्येक प्रकारचा उपयोग त्याच्या विशिष्ट गरजेनुसार केला जातो.
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 980