खते
0
Answer link
ऊस कांडीवाडीच्या चांगल्या वाढीसाठी योग्य खतांचा वापर करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. कांडी लावणीच्या वेळी खालील खतांचा वापर करणे फायदेशीर ठरते:
- नत्र (N), स्फुरद (P) आणि पालाश (K) युक्त खते:
- कांडीवाडीच्या सुरुवातीच्या वाढीसाठी आणि मुळांच्या विकासासाठी नत्र, स्फुरद आणि पालाश हे घटक आवश्यक असतात.
- साधारणपणे, प्रति एकर 8 ते 10 किलो नत्र, 20 ते 25 किलो स्फुरद आणि 15 ते 20 किलो पालाश कांडी लावताना द्यावे.
- यासाठी तुम्ही खालील खतांचा वापर करू शकता:
- डीएपी (DAP): यात नत्र (18%) आणि स्फुरद (46%) असतात. डीएपी 50 ते 60 किलो प्रति एकर वापरता येते.
- सिंगल सुपर फॉस्फेट (SSP): हे स्फुरदाचा चांगला स्रोत आहे. 125 ते 150 किलो प्रति एकर वापरता येते (जर डीएपी वापरत नसाल तर).
- म्युरिएट ऑफ पोटॅश (MOP): यात पालाश (60%) असते. 25 ते 30 किलो प्रति एकर वापरता येते.
- संमिश्र खते (Complex Fertilizers): 10:26:26 किंवा 12:32:16 यांसारखी खते देखील योग्य प्रमाणात वापरता येतात. उदा. 10:26:26 हे खत 60 ते 75 किलो प्रति एकर.
- सूक्ष्म अन्नद्रव्ये (Micronutrients):
- माती परीक्षणानुसार जस्त (झिंक), बोरॉन, लोह, मॅग्नेशियम यांसारख्या सूक्ष्म अन्नद्रव्यांची कमतरता असल्यास ती भरून काढणे आवश्यक आहे.
- यासाठी बाजारात उपलब्ध असलेली सूक्ष्म अन्नद्रव्यांची मिश्र खते (उदा. मायक्रोडील, चिलेटेड झिंक) योग्य प्रमाणात वापरू शकता किंवा माती परीक्षणानुसार विशिष्ट सूक्ष्म अन्नद्रव्य देऊ शकता.
- सेंद्रिय खते:
- कांडी लावताना शेणखत, कंपोस्ट खत किंवा गांडूळ खत वापरणे जमिनीची सुपीकता वाढवते आणि पाण्याची उपलब्धता सुधारते. प्रति एकर 5 ते 10 टन चांगले कुजलेले शेणखत किंवा कंपोस्ट खत मिसळणे खूप फायदेशीर ठरते.
महत्वाचे मुद्दे:
- सर्वोत्तम परिणामांसाठी
माती परीक्षण (Soil Testing) करून घेणे आवश्यक आहे. यामुळे तुमच्या जमिनीतील अन्नद्रव्यांची नेमकी स्थिती समजते आणि त्यानुसार योग्य खतांची शिफारस करता येते. - खते नेहमी कांडीवाडीजवळ पण थेट मुळांना चिकटणार नाहीत अशा पद्धतीने द्यावीत आणि मातीत चांगली मिसळावीत.
- खते दिल्यानंतर त्वरित पाणी देणे आवश्यक आहे, जेणेकरून ती विरघळतील आणि झाडांना उपलब्ध होतील.
वरील शिफारसी सर्वसाधारण आहेत. तुमच्या स्थानिक कृषी विद्यापीठाच्या शिफारसी किंवा कृषी तज्ञाचा सल्ला घेणे अधिक उपयुक्त ठरू शकते.
1
Answer link
दाणेदार सुपर फॉस्फेटमध्ये (Granulated Super Phosphate) मुख्य घटक खालीलप्रमाणे असतात:
- सिंगल सुपर फॉस्फेट (Single Super Phosphate - SSP):
- मोनो Calcium फॉस्फेट [Ca(H2PO4)2·H2O]: हे मुख्य घटक आहे, जे पाण्यात विरघळते आणि वनस्पतींना फॉस्फेट उपलब्ध करून देते.
- कॅल्शियम सल्फेट (CaSO4): याला जिप्सम (Gypsum) देखील म्हणतात.
- फॉस्फोरिक ऍसिड (Phosphoric Acid - H3PO4): काही प्रमाणात फॉस्फोरिक ऍसिड असू शकते.
- अशुद्ध घटक: यांमध्ये लोह, ॲल्युमिनियम आणि इतर खनिजांचे अंश असू शकतात.
दाणेदार सुपर फॉस्फेट खताचा उपयोग जमिनीतील फॉस्फरसची कमतरता भरून काढण्यासाठी होतो, ज्यामुळे वनस्पतींची वाढ चांगली होते.
0
Answer link
सेंद्रिय खते अनेक प्रकारची आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख खते खालीलप्रमाणे:
- शेणखत: हे सर्वातcommon वापरात येणारे खत आहे. जनावरांच्या शेणाचा आणि गोठ्यातील कचरा-कूडाचा वापर करून ते तयार केले जाते. शेणखतामध्ये nitrogen, phosphorus आणि potassium चांगल्या प्रमाणात असतात.
- कंपोस्ट खत: कंपोस्ट खत म्हणजे विविध सेंद्रिय वस्तू एकत्र करून, कुजवून खत बनवणे. यात पालापाचोळा, गवत, शेण, धान्याचा कोंडा, भाजीपाला आणि फळांचे अवशेष वापरले जातात.
- गांडूळ खत: गांडुळांच्या मदतीने कंपोस्ट खत तयार करण्याच्या process ला गांडूळ खत म्हणतात. यात गांडुळे सेंद्रिय वस्तू खाऊन, त्यांच्या विष्ठेतून खत तयार करतात. हे खत पिकांसाठी खूप पौष्टिक असते.
- हिरवळीचे खत: हिरवळीचे खत म्हणजे शेतात विशिष्ट प्रकारची पिके (leguminous crops) वाढवून, ती जमिनीत गाडून खत तयार करणे. यामुळे जमिनीची सुपीकता वाढते.
- मांस आणि हाडांचे खत: हे खत प्राण्यांची हाडे आणि मांस वापरून तयार करतात. यात phosphorus आणि nitrogen भरपूर प्रमाणात असते.
- मत्स्य खत: हे खत मासे आणि माशांचे अवशेष वापरून तयार करतात. यात nitrogen, phosphorus आणि potassium चांगल्या प्रमाणात असतात, त्यामुळे ते पिकांसाठी उत्तम असते.
- पेंड खत: तेलबियांच्या पेंडीपासून हे खत तयार होते. उदाहरणार्थ, शेंगदाणा पेंड, करंज पेंड, सरकी पेंड इत्यादी. यात nitrogen भरपूर असते.
सेंद्रिय खतांचा वापर केल्याने जमिनीची सुपीकता वाढते आणि पर्यावरणावर कोणताही नकारात्मक परिणाम होत नाही.
0
Answer link
2025 मध्ये रासायनिक खतांच्या किमतीत वाढ झाली आहे. खाली काही खतांच्या किमतींमधील बदलांची माहिती दिली आहे:
* डीएपी (DAP): 50 किलो बॅग ₹1350
* एनपीके 10-26-26: 50 किलो बॅग ₹1725
* एनपीके 12-32-16: 50 किलो बॅग ₹1470
* एनपीएस 2020 013: 50 किलो बॅग ₹1300
* एनपी 14.28.0: 50 किलो बॅग ₹1700
* एनपीके 14-28-14: 50 किलो बॅग ₹1795
* एनपी 24-24 0: 50 किलो बॅग ₹1650
* एनपी 28-28-0: 50 किलो बॅग ₹1700
* एनपीके 14 35 14: 50 किलो बॅग ₹1800
* एमओपी (MOP): 50 किलो बॅग ₹1550
* नीम कोटेड युरिया (Neem Coated Urea): 45 किलो बॅग ₹206.65
* एसएसपी ग्रॅन्युएटेड: 50 किलो बॅग ₹570
* एसएसपी पावडर: 50 किलो बॅग ₹530
* एसएसपी झिंकेटेड बोरनेटेड: 50 किलो बॅग ₹700
खत उत्पादक कंपन्यांनी 1 जानेवारी 2025 पासून रासायनिक खतांच्या किमती वाढवल्या आहेत. डीएपी खताची किंमत प्रती बॅग 1 हजार 350 रुपयांवरून 1 हजार 590 रुपये झाली आहे. 10:26:26 आणि 12:32:16 या खतांच्या किमती 1470 रुपयांवरून 1725 रुपये होणार आहेत. सुपर फॉस्फेट 470 वरून 520 रुपयांपर्यंत वाढले आहे.
हे दर 1 जानेवारी 2025 पासून लागू झाले आहेत.
संदर्भ:
* fertilizer price ;रासायनिक खतांचे नवीन दर जाहीर, जानून घ्या 2025 साठीचे खतांचे भाव ([https://vertexaisearch.cloud.google.com/grounding-api-redirect/AbF9wXFBSGPKRHxFuku8bIvW9Zo86x9q7RbmYvo8tPgaaljrGsb7oy6mAhn42-udsxZ5KDJinmHuWZZU-d-iX36NlVENV9DjA48UbHOBI1UMA12F6z5U5v8X32G99iVR7gGOoNGVNplh](https://vertexaisearch.cloud.google.com/grounding-api-redirect/AbF9wXFBSGPKRHxFuku8bIvW9Zo86x9q7RbmYvo8tPgaaljrGsb7oy6mAhn42-udsxZ5KDJinmHuWZZU-d-iX36NlVENV9DjA48UbHOBI1UMA12F6z5U5v8X32G99iVR7gGOoNGVNplh))
* रासायनिक खतांचे नवीन दर जाहीर.खतांचे भाव 2025, खातांच्या भावामध्ये मोठे बदल ([https://vertexaisearch.cloud.google.com/grounding-api-redirect/AbF9wXG2yqonn1WEq-3fs8JB-Gt29M9VyTaRRCfK_N7nK9ldt0m6xhHTaDszbh7EGDkcXplgZ3yRGbo8v4T5qIQFgYzHXkilbnUc1uZqFAoYd4aofbePSv-v9ftxzK1okr2OJ5NVG5bbKmw=](https://vertexaisearch.cloud.google.com/grounding-api-redirect/AbF9wXG2yqonn1WEq-3fs8JB-Gt29M9VyTaRRCfK_N7nK9ldt0m6xhHTaDszbh7EGDkcXplgZ3yRGbo8v4T5qIQFgYzHXkilbnUc1uZqFAoYd4aofbePSv-v9ftxzK1okr2OJ5NVG5bbKmw=))
* शेतकऱ्यांसाठी महत्वाची बातमी ! रासायनिक खतांच्या किमती पुन्हा वाढल्यात, एक जानेवारीपासून लागू होणार नवीन दर, नवीन रेट चेक करा ([https://vertexaisearch.cloud.google.com/grounding-api-redirect/AbF9wXG1gz_Uk2lOyJTm3hvFCobNJTZhLpiJHaSzztY3hyy5i1yzHt1gv8nK7L45KoHNhvHmGbZX7Yqw1lDNyQRhdxGKwi96OxN4upIleSPTbJweLR21Rs6E9smIGGvgknImj8ZBJqxmFmZYLiREm9E-1Xi0IHSXpUsoQFy9HSOZT4F4fE7l4SVGyJYFPJxq27oHTwBjHuFyHw==](https://vertexaisearch.cloud.google.com/grounding-api-redirect/AbF9wXG1gz_Uk2lOyJTm3hvFCobNJTZhLpiJHaSzztY3hyy5i1yzHt1gv8nK7L45KoHNhvHmGbZX7Yqw1lDNyQRhdxGKwi96OxN4upIleSPTbJweLR21Rs6E9smIGGvgknImj8ZBJqxmFmZYLiREm9E-1Xi0IHSXpUsoQFy9HSOZT4F4fE7l4SVGyJYFPJxq27oHTwBjHuFyHw==))
0
Answer link
जीवाणू खत म्हणजे सूक्ष्मजीवांपासून (bacteria) तयार केलेले खत.
जीवाणू खताचे फायदे:
- जीवाणू खते रासायनिक खतांचा वापर कमी करतात.
- उत्पादकता वाढवतात.
- जमिनीची सुपीकता सुधारतात.
जीवाणू खताचे प्रकार:
- रायझोबियम (Rhizobium)
- ॲझोटोबॅक्टर (Azotobacter)
- ॲझोस्पिरिलम (Azospirillum)
- फॉस्फेट विरघळणारे जीवाणू (Phosphate Solubilizing Bacteria)
- पोटॅश मोबिलायझिंग बॅक्टेरिया (Potash Mobilizing Bacteria)
अधिक माहितीसाठी:
0
Answer link
सुपर फॉस्फेट हे एक रासायनिक खत आहे. ते जमिनीत फॉस्फरसची उपलब्धता वाढवण्यासाठी वापरले जाते.
सुपर फॉस्फेटचे प्रकार:
- सिंगल सुपर फॉस्फेट (SSP): यामध्ये 16-20% फॉस्फरस पेंटॉक्साइड (P2O5) असतो.
- ट्रिपल सुपर फॉस्फेट (TSP): यामध्ये 44-46% फॉस्फरस पेंटॉक्साइड (P2O5) असतो.
उपयोग:
- सुपर फॉस्फेटमुळे रोपांच्या मुळांची वाढ चांगली होते.
- धान्याpost उत्पादन वाढते.
- जमिनीतील पोषक तत्वांची उपलब्धता सुधारते.
अधिक माहितीसाठी:
0
Answer link
संयुक्त खते म्हणजे रासायनिक खते. ह्या खतांमध्ये एकापेक्षा जास्त पोषक तत्वे (nutrients) असतात.
उदाहरण:
- डायअमोनियम फॉस्फेट (DAP): ह्यामध्ये नायट्रोजन (nitrogen) आणि फॉस्फेट (phosphate) दोन्ही असतात.
- सुफला: ह्यामध्ये नायट्रोजन, फॉस्फेट आणि पोटॅश (potash) असते.
हे खत वापरणे सोपे असते, कारण एकाच खतामध्ये अनेक पोषक तत्वे असल्यामुळे शेतकऱ्यांचा वेळ आणि खर्च वाचतो.
अधिक माहितीसाठी खालील लिंकला भेट द्या: