मूल्यांकन

घटक चाचणी आणि नियतकालिक चाचणीमध्ये काही महत्वाचे फरक आहेत, ते खालीलप्रमाणे:

थोडक्यात, घटक चाचणी लहान स्तरावर कार्य तपासते, तर नियतकालिक चाचणी मोठ्या स्तरावर घटकांच्या एकत्रीकरणाचे मूल्यमापन करते.

---

1. विश्वसनीयता 

म्हणजेच एखादं मूल्यमापन साधन किती स्थिर व सुसंगत निकाल देते.

विश्वसनीयता ठरविण्याचे मार्ग:

पुनर्रचना पद्धत : एकच चाचणी थोड्या अंतराने दोन वेळा घेतल्यास दोन्ही वेळेस जवळपास सारखे निकाल मिळाले पाहिजेत.

साम्य रूप पद्धत  : दोन वेगळ्या पण समान दर्जाच्या चाचण्या दिल्यावर दोन्हीचे निकाल सारखे असावेत.

अंतर्गत सुसंगती: चाचणीतील विविध प्रश्न एकमेकांशी सुसंगत असावेत. उदाहरण: क्रोनबाख अल्फा  पद्धत.

अर्ध विभाजन पद्धत  : चाचणी दोन समान भागांत विभागून दोन्हीचे गुणफळ जुळत असल्यास विश्वसनीयता जास्त असते.

---

2. सप्रमाणता 

म्हणजेच मूल्यमापन साधन ते मोजण्यासाठी योग्य आहे का, जे मोजायचं आहे.

सप्रमाणता ठरविण्याचे मार्ग:

विषयवस्तू सप्रमाणता : साधनातील प्रश्न अभ्यासक्रमातील घटकांशी किती सुसंगत आहेत?

बाह्य सप्रमाणता : या साधनाचे निकाल इतर मान्यताप्राप्त निकषांशी कितपत जुळतात?

रचनात्मक सप्रमाणता : चाचणी जे समज/गुणधर्म मोजते आहे, ते प्रत्यक्षात तसंच मोजते का?

चेहराचं सप्रमाणता : चाचणी वरून पाहता ज्या उद्देशाने वापरली जाते, त्यासाठी योग्य वाटते का?

---

चांगल्या मूल्यमापन साधनांची विश्वसनीयता व सप्रमाणता ठरवण्यासाठी तांत्रिक पद्धती, तुलनात्मक विश्लेषण, आणि अनुभवजन्य निरीक्षण यांचा वापर केला जातो. हे दोन गुणधर्म उच्च असल्यास ते मूल्यमापन साधन शिक्षणात उपयुक्त आणि योग्य ठरते.