झोप

जास्त वेळ झोपण्याचे काही तोटे खालीलप्रमाणे आहेत:

• थकवा आणि सुस्ती: जास्त झोप घेतल्याने तुम्हाला दिवसभर थकल्यासारखे आणि सुस्त वाटू शकते.
• डोकेदुखी: जास्त झोप डोकेदुखीलाtrigger करू शकते.
• वजन वाढणे: जास्त झोप तुमच्या चयापचय क्रियेवर परिणाम करू शकते आणि वजन वाढू शकते.
• नैराश्य: जास्त झोप नैराश्याच्या लक्षणांना बळावू शकते.
• हृदयविकाराचा धोका: जास्त झोप घेतल्याने हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो.
  हार्वर्ड हेल्थ - जास्त झोप तुमच्या हृदयासाठी वाईट आहे का?
• मधुमेहाचा धोका: जास्त झोप घेतल्याने मधुमेहाचा धोका वाढू शकतो.
  स्लीप फाउंडेशन - तुम्हाला खरंच किती झोप हवी आहे?

जर तुम्हाला जास्त झोप येत असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे. ते तुमच्या झोपेच्या सवयींमधील बदलांची कारणे शोधण्यात आणि योग्य उपचार योजना विकसित करण्यात मदत करू शकतात.

कर्णकटु आवाजाने जागे होणारे म्हणजे ज्या व्यक्तीला मोठ्या आवाजाने किंवा गोंगाटाने झोपेतून जाग येते. काही लोकांना शांत वातावरणाची सवय असते, त्यामुळे त्यांना थोडा जरी आवाज झाला तरी त्यांची झोप मोडते.

या समस्येची काही कारणे:

• तणाव: जास्त तणाव असल्यास झोप व्यवस्थित लागत नाही आणि लहान आवाजाने सुद्धा जाग येते.
• झोप न येणे: काही लोकांना झोप न येण्याची समस्या असते, त्यामुळे ते आवाजाने लवकर उठतात.
• आहाराच्या सवयी: चहा, कॉफी किंवा अल्कोहोलचे जास्त सेवन केल्याने झोपेत व्यत्यय येतो.
• जीवनशैली: अनियमित जीवनशैली आणि झोपण्याच्या वेळा बदलल्यामुळे झोप व्यवस्थित लागत नाही.

उपाय:

• शांत झोप येण्यासाठी बेडरूम शांत ठेवा.
• नियमित झोपण्याची आणि उठण्याची वेळ निश्चित करा.
• झोपण्यापूर्वी चहा किंवा कॉफी घेणे टाळा.
• तणाव कमी करण्यासाठी योगा आणि ध्यान करा.

अभ्यासाला सुरुवात करण्यापूर्वी असा आहार घ्यावा, ज्यामुळे तुम्हाला झोप येणार नाही आणि पोट देखील भरेल:

हे सर्व पदार्थ तुम्हाला ताजे ठेवण्यास आणि अभ्यासात लक्ष केंद्रित करण्यास मदत करतील.

हो तुमचा प्रश्न असा आहे अधूनमधून जाग आली पाहिजे तर त्या साठी ही झोप तुमची कारणीभूत आहे त्यासाठी तुम्हाला दुपारी ही भरपूर झोप काढावी. लागणार.तरच तुम्हाला रात्री झोप गाढ झोप लागणार नाही आणि तुम्हाला रात्री झोपेतून अधूनमधून जाग येत राहिलं.

पण हे असं करणं चुकीचे आहे 

दुपारी झोप नाही मिळाली तरी चालेल पण रात्री ची शांत झोप लागणे गरजेचे आहे तुमची झोप व्यवस्थित असेल तर तुमचं आरोग्य उत्तम राहील

तुम्ही असा प्रश्न का केला आहे हे समजलं नाही. 

गाढ झोप न येण्याची कारणे असतात

1.घरामध्ये काही अडचणी समस्या एखादी व्यक्ती आजारी वगैरे

2.रात्रीची नोकरी,

3.डोक्यातील विचार 

4.घरात लहान बाळ

या गोष्टी असतील तर रात्रीची गाढ झोप लागणार नाही.अधूनमधून जाग येईल

आणि ही जाग असते आपल्या काळजी ची आणि भितीची.

जेवल्यानंतर झोप का येते? जेवल्यानंतर झोपणे योग्य की अयोग्य, 

प्रत्येक व्यक्तीसाठी 8 ते 9 तासांची झोप आवश्यक आहे. रात्रीची पूर्ण झोप तुम्हाला दिवसभर ऊर्जा देते.

  जेवल्यानंतर झोप का येते दिवसभरात जेव्हाही आपण अन्न खातो, त्यानंतर आपल्याला झोप येते. घरात राहणा-या लोकांसाठी ही समस्या तितकी गंभीर नसते, कारण दिवसभराच्या जेवणानंतर ते थोडावेळ विश्रांती घेऊ शकतात. मात्र ऑफिसमध्ये काम करणाऱ्या लोकांसाठी ही मोठी समस्या आहे. दुपारच्या जेवणानंतर बहुतेक लोकांना सुस्ती आणि झोप येते. ही झोप जास्त वेळ मागत नाही. केवळ 15 मिनिटांच्या झोपेनंतरही शरीर ताजेतवाने वाटेल, असे त्यावेळी वाटते. न्यूट्रीशनिस्ट एक्सपर्ट आणि डॉक्टरांनी याबाबत काय म्हणतात? जाणून घ्या 

शरीराला काम करण्यासाठी ऊर्जेची गरज

आपल्या शरीराला काम करण्यासाठी ऊर्जेची गरज असते. जेव्हा आपण अन्न खातो आणि अनेक प्रकारचे पोषक घेतो. डॉक्टर सांगतात की, जेव्हा आपण अन्न खातो तेव्हा आपले आतडे आणि संपूर्ण शरीर अन्न पचवण्यासाठी काम करू लागते. त्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी कमी होऊ लागते. त्यामुळे आपल्याला सुस्त आणि झोप येते. तसेच, जेव्हा एखादी व्यक्ती जास्त साखरेचे अन्न खाते तेव्हा रक्तातील साखर अचानक वाढते आणि नंतर वेगाने कमी होते. यामुळे व्यक्तीला थकवा जाणवतो आणि नंतर झोप येऊ लागते. तसेच जेव्हा तुम्ही खाता, तेव्हा तुमच्या अन्नाचे ग्लुकोजमध्ये म्हणजेच उर्जेमध्ये रूपांतर होते जसे ते तुमच्या पचनसंस्थेपर्यंत पोहोचते. अन्नाचे ऊर्जेमध्ये रूपांतर करण्याच्या प्रक्रियेत, कोलेसिस्टोकिनिन, ग्लुकागन आणि अमायलिन यांसारखे संप्रेरक परिपूर्णतेची भावना निर्माण करतात. हे हार्मोन्स मेंदूमध्ये डुलकीचा सिग्नल देतात, ज्यामुळे व्यक्तीला सुस्तपणा जाणवतो आणि झोपल्यासारखे वाटते. जर वेळ मिळत असेल तर,आपण खाल्ल्यानंतर थोडी विश्रांती घेऊ शकता.जाणून घ्या जेवल्यानंतर झोप येण्याचे खरे कारण काय?

हार्मोन्समुळेही येते झोप 

झोप फक्त रक्तातील साखरेची पातळी कमी झाल्यानेच येते हे आवश्यक नाही. कधीकधी शरीरातील हार्मोन्स देखील झोपेचे कारण असतात. अन्न खाल्ल्यानंतर, कधीकधी सेरोटोनिन वेगाने तयार होण्यास सुरुवात होते, ज्यामुळे व्यक्तीला झोपल्यासारखे वाटते. 

अन्नावर अवलंबून असते झोप 

काही डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की, जर एखाद्या व्यक्तीने ट्रिप्टोफॅन नावाचे अमीनो अॅसिड असलेले अन्न खाल्ले तर त्यामुळे झोप येऊ शकते. याचे कारण असे की, ते सेरोटोनिनची निर्मिती करण्यास कारणीभूत आहे. ट्रिप्टोफॅन अनेक प्रथिनेयुक्त पदार्थ जसे की चीज, पनीर, पालक, टोफू, सोया, अंडी इत्यादी, या उच्च प्रथिनयुक्त पदार्थांमध्ये ट्रिप्टोफॅन अमिनो आम्ल आढळते. अन्नामध्ये ट्रिप्टोफॅन जितके जास्त असेल, तितके शरीरात झोपेचे नियमन करणाऱ्या सेरोटोनिनची पातळी जास्त असते. सेरोटोनिनची पातळी वाढल्याने झोपेची खात्री असते

जेवल्यानंतर झोप आणि आळस दूर करण्यासाठी उपाय 

ऑफिसमध्ये काम करणाऱ्या लोकांसाठी जेवल्यानंतर झोप न लागणे ही समस्या असते. ऑफिसमध्ये काम करणाऱ्या लोकांना जेवल्यानंतर झोप येत नाही, यासाठी तुम्ही उच्च फायबरयुक्त पदार्थांचा आहारात समावेश करावा. त्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी कायम राहते आणि सुस्ती जाणवत नाही. तसेच हलके अन्न खावे. दिवसा जास्त खाऊ नका. जर तुम्ही जास्त अन्न खाल्ले तर ते पचनसंस्थेवर जास्त भार टाकते, ज्यामुळे आळसासह झोप येते. 

8 ते 9 तासांची झोप आवश्यक 

प्रत्येक व्यक्तीसाठी 8 ते 9 तासांची झोप आवश्यक आहे. रात्रीची पूर्ण झोप तुम्हाला दिवसभर ऊर्जा देते. पण जर काही कारणास्तव तुम्हाला रात्रीची झोप पूर्ण झाली नाही तर, दिवसा आळस येईल आणि तुम्हाला झोप येईल. अशा परिस्थितीत अन्न खाल्ल्यानंतर झोप लवकर येते आणि काम करणे कठीण होते. म्हणूनच दररोज पूर्ण झोप घेण्याची सवय लावा. मधुमेह, थायरॉईड, अशक्तपणा इत्यादी काही वैद्यकीय परिस्थिती देखील जास्त थकवा आणि झोपेची भावना होण्याचे कारण असू शकतात. अन्नामध्ये जास्त साखरेचे सेवन केल्यानेही खूप झोप येते आणि काही वेळा काही औषधांमुळे झोपेचा आणि आळसाचा प्रभाव शरीरावर येतो. अन्न खाल्ल्यानंतर झोप लवकर येऊ लागते.

टीप :  कोणतेही उपचार, डाएट आणि औषधं तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानं घ्यावीत.

रात्री मनाचा कालावधी अनेक गोष्टींवर अवलंबून असतो, त्यापैकी सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे झोप.

कारण:

• झोप आणि मनाची क्रियाशीलता: झोपेत असताना आपले मन अनेक टप्प्यातून जाते. REM (Rapid Eye Movement) स्लीप नावाचा एक टप्पा असतो, ज्यामध्ये स्वप्न येतात. हा टप्पा भावनात्मक आणि मानसिक आरोग्यासाठी महत्त्वाचा असतो. झोप व्यवस्थित न झाल्यास, मनाची क्रियाशीलता आणि एकाग्रता कमी होते.
• नैसर्गिक लय (Circadian Rhythm): आपल्या शरीराची एक नैसर्गिक लय असते, जी प्रकाश आणि अंधारानुसार बदलते. या लयमुळे झोप आणि जागण्याची वेळ ठरते. रात्रीच्या वेळी, जेव्हा अंधार असतो, तेव्हा मेलाटोनिन नावाचे हार्मोन तयार होते, ज्यामुळे झोप येते.

त्यामुळे, रात्री मनाचा कालावधी जास्तीत जास्त झोपेवर अवलंबून असतो.

टीप: मानवी आरोग्य आणि झोप याबद्दल अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• NHS - Sleep tips for adults
• Sleep Foundation - Circadian Rhythm