ग्रामपंचायतीचा कर नियमित भरणाऱ्यांसाठी महाराष्ट्र शासनासह विविध ग्रामपंचायतींकडून काही योजना आणि फायदे उपलब्ध आहेत.

थकीत कर भरणाऱ्यांसाठी ५०% सवलत योजना (महाराष्ट्र):

• महाराष्ट्र शासनाने 'समृद्ध पंचायत राज अभियान' अंतर्गत एक महत्त्वाची योजना सुरू केली आहे. या योजनेत १ एप्रिल २०२४ पर्यंतच्या घरपट्टी, पाणीपट्टी आणि इतर विविध करांच्या थकबाकीवर ५० टक्के सवलत दिली जात आहे.
• या योजनेनुसार, नागरिकांना केवळ ५०% रक्कम भरावी लागेल आणि उर्वरित ५०% रक्कम शासनाकडून माफ केली जाईल.
• ही सवलत घेण्यासाठी ३१ डिसेंबर २०२४ ही अंतिम मुदत आहे.
• ही योजना केवळ आर्थिक मदतीसाठी नसून, ग्रामीण भागातील अर्थव्यवस्थेच्या पुनर्बांधणीसाठी आणि ग्रामपंचायतींकडे विकास कामांसाठी अधिक निधी उपलब्ध करून देण्यासाठी आहे.
• यामध्ये निवासी मालमत्ता धारकांना लाभ मिळेल.

नियमित कर भरणाऱ्यांसाठी फायदे:

• शासकीय योजनांमध्ये प्राधान्य: नियमित करदात्यांना विविध शासकीय योजनांसाठी प्राधान्य दिले जाते.
• विकास योजनांमध्ये विशेष लाभ: गावातील विकास योजनांमध्ये त्यांना विशेष लाभ मिळतात.
• कर सवलत: आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या सहा महिन्यांत (एप्रिल ते सप्टेंबर) चालू वर्षाचा संपूर्ण कर भरल्यास एकूण रकमेवर ५% सवलत दिली जाते.
• बक्षीस योजना: काही ग्रामपंचायतींनी नियमित कर भरणाऱ्या खातेदारांसाठी अभिनव बक्षीस योजना राबवल्या आहेत, ज्यात सोन्याची अंगठीसारखी बक्षिसे दिली जातात.
• दंड टाळणे: वेळेवर कर भरल्यास थकबाकीवर दरवर्षी आकारला जाणारा ५% दंड टाळता येतो.
• ग्रामपंचायत सेवांमध्ये सुलभता: नियमित कर भरल्यास ग्रामपंचायतीकडून प्रमाणपत्रे किंवा इतर कामांसाठी गेल्यास कोणतीही अडचण येत नाही आणि कर भरण्याची मागणी केली जात नाही.

कर न भरण्याचे दुष्परिणाम:

• ग्रामपंचायतीचा कर न भरल्यास थकबाकीच्या रकमेवर दरवर्षी व्याज लागते.
• कर भरला नाही, तर ग्रामपंचायतीला कराच्या रकमेच्या वस्तू जप्त करून लिलाव करण्याचा अधिकार असतो.

ग्रामपंचायतीच्या कराचा उपयोग:

ग्रामपंचायतीला मिळणाऱ्या कराच्या रकमेचा उपयोग गावातील मूलभूत सुविधा जसे की पाणीपुरवठा, स्वच्छता, रस्तेबांधणी, पथदिवे, दुरुस्ती आणि देखभालीसाठी होतो.