परिसंस्थेमध्ये ऊर्जेचा विनिमय खालीलप्रमाणे होतो:

1. सूर्यप्रकाश: परिसंस्थेतील ऊर्जेचा मुख्य स्रोत सूर्यप्रकाश आहे. वनस्पती प्रकाशसंश्लेषण (photosynthesis) नावाच्या प्रक्रियेद्वारे सूर्यप्रकाशातील ऊर्जा शोषून घेतात आणि त्याचे रासायनिक ऊर्जेमध्ये रूपांतर करतात.
2. उत्पादक: वनस्पती या रासायनिक ऊर्जेचा वापर करून स्वतःसाठी अन्न तयार करतात. त्यामुळे त्यांना उत्पादक म्हणतात.
3. भक्षक: शाकाहारी प्राणी वनस्पतींना खातात आणि वनस्पतींमधील ऊर्जा त्यांच्या शरीरात जाते. मांसाहारी प्राणी शाकाहारी प्राण्यांना खातात आणि ऊर्जा मांसाहारी प्राण्यांमध्ये स्थानांतरित होते. अशा प्रकारे, ऊर्जा एका जीवापासून दुसर्‍या जीवात अन्नाच्या माध्यमातून जाते.
4. विघटक: मृत वनस्पती आणि प्राणी यांचे विघटन सूक्ष्मजीव (bacteria and fungi) करतात. त्यामुळे त्यांच्या शरीरातील ऊर्जा वातावरणात परत जाते.
5. ऊर्जा पिरॅमिड: परिसंस्थेतील ऊर्जा एका स्तरावरून दुसऱ्या स्तरावर जाताना कमी होत जाते. हा ऊर्जेचा प्रवाह पिरॅमिडच्या आकाराने दर्शविला जातो, ज्यामध्ये उत्पादक सर्वात खाली असतात आणि उच्च स्तरावरील भक्षक सर्वात वर असतात.

टीप: ऊर्जेचा विनिमय नेहमी एका दिशेने होतो, म्हणजे तो उत्पादकांकडून उपभोक्त्यांकडे जातो आणि परत येत नाही.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• Britannica - Trophic level
• Khan Academy - Energy flow through ecosystems