मागणीचा नियम उदाहरण व आकृतीद्वारे स्पष्ट करा?
मागणीचा नियम मागणी आणि किंमत यांच्यातील संबंध स्पष्ट करतो. हा नियम आपल्याला सांगतो की, इतर घटक स्थिर असताना, वस्तूची किंमत वाढल्यास मागणी कमी होते आणि किंमत घटल्यास मागणी वाढते.
मागणीच्या नियमाचे स्पष्टीकरण:
नियम: इतर घटक स्थिर असताना, वस्तूची किंमत वाढल्यास मागणी कमी होते आणि किंमत घटल्यास मागणी वाढते.
उदाहरण: समजा, बाजारात सफरचंदाची किंमत 100 रुपये प्रति किलो आहे, तेव्हा ग्राहक 5 किलो सफरचंद खरेदी करतात. जर सफरचंदाची किंमत कमी होऊन 80 रुपये प्रति किलो झाली, तर ग्राहक 8 किलो सफरचंद खरेदी करतील. याचा अर्थ किंमत कमी झाल्यामुळे मागणी वाढली.
मागणी वक्र (आकृती):
मागणी वक्र हा मागणी आणि किंमत यांच्यातील संबंध दर्शवितो.
आकृती:

या आकृतीमध्ये, मागणी वक्र डावीकडून उजवीकडे खाली उतरताना दिसतो. हे दर्शवते की किंमत कमी झाल्यास मागणी वाढते.
- Y-axis: किंमत (Price)
- X-axis: मागणी (Quantity Demanded)
वरील आकृतीमध्ये, P1 ही किंमत असताना Q1 इतकी मागणी आहे. जेव्हा किंमत P1 वरून P2 पर्यंत खाली येते, तेव्हा मागणी Q1 वरून Q2 पर्यंत वाढते.
मागणीच्या नियमाचे अपवाद:
काहीवेळा मागणीचा नियम लागू होत नाही, जसे:
- अत्यावश्यक वस्तू: जीवनावश्यक वस्तूंसाठी (उदा. मीठ) किंमत वाढली तरी मागणी फार कमी होत नाही.
- प्रतिष्ठादर्शक वस्तू: हिरे, सोने यांसारख्या वस्तूंच्या बाबतीत किंमत वाढल्यास त्यांची मागणी आणखी वाढू शकते.
- भविष्यातील किंमत वाढण्याची शक्यता: जर लोकांना वाटले की भविष्यात किंमत आणखी वाढणार आहे, तर ते जास्त किंमत असूनही जास्त मागणी करू शकतात.
संदर्भ:
- [अर्थशास्त्र: मागणीचा नियम](https://www.economicsdiscussion.net/demand/law-of-demand/31868)
- [विकिपीडिया: मागणीचा नियम](https://en.wikipedia.org/wiki/Law_of_demand)