1 उत्तर
1
answers
वायुभार पट्ट्यांचे वितरण स्पष्ट करा?
0
Answer link
वायुभार पट्ट्यांचे वितरण:
पृथ्वीवर विविध ठिकाणी वायुभार वेगवेगळा असतो. तापमानातील फरक, वाऱ्यांची दिशा आणि पृथ्वीची गती यांसारख्या घटकांमुळे वायुभार बदलतो. त्यामुळे पृथ्वीवर उच्च व कमी वायुभाराचे पट्टे तयार होतात. हे पट्टे खालीलप्रमाणे आहेत:
-
विषुववृत्तीय कमी दाबाचा पट्टा (Equatorial Low Pressure Belt):
- हा पट्टा विषुववृत्ताच्या दोन्ही बाजूंस ५° उत्तर आणि ५° दक्षिण अक्षवृत्तांपर्यंत आढळतो.
- या भागात वर्षभर तापमान जास्त असल्यामुळे हवा गरम होऊन हलकी होते आणि वर जाते.
- त्यामुळे या ठिकाणी कमी दाबाचा पट्टा तयार होतो.
-
उष्ण कटिबंधीय उच्च दाबाचा पट्टा (Tropical High Pressure Belt):
- हा पट्टा दोन्ही गोलार्धांमध्ये २५° ते ३५° अक्षवृत्तांच्या दरम्यान आढळतो.
- विषुववृत्तावरची गरम हवा वर जाऊन थंड होते आणि या पट्ट्यात खाली उतरते, त्यामुळे येथे उच्च दाब तयार होतो.
-
उप-ध्रुवीय कमी दाबाचा पट्टा (Sub-Polar Low Pressure Belt):
- हा पट्टा दोन्ही गोलार्धांमध्ये ५५° ते ६५° अक्षवृत्तांच्या दरम्यान आढळतो.
- या भागात तापमान कमी असल्यामुळे हवा थंड होते, परंतु पृथ्वीच्या ঘূর্ণनामुळे वाऱ्यांच्या दिशेत बदल होतो आणि कमी दाबाचा पट्टा तयार होतो.
-
ध्रुवीय उच्च दाबाचा पट्टा (Polar High Pressure Belt):
- हा पट्टा दोन्ही ध्रुवांवर आढळतो.
- या भागात वर्षभर तापमान खूप कमी असल्यामुळे हवा थंड आणि जड असते, त्यामुळे उच्च दाब तयार होतो.
हे वायुभार पट्टे स्थिर नसतात. सूर्याच्या उत्तरायण आणि दक्षिणायणामुळे ते थोडे सरकतात. त्यामुळे वाऱ्यांच्या दिशेवर आणि पर्जन्याच्या प्रमाणावर परिणाम होतो.
अधिक माहितीसाठी: