संदेशवहन विकासातील टप्पे?
- चित्र आणि खुणा (Pictures and Signs):
प्राचीन काळी, मानवाने चित्रे आणि खुणांच्या साहाय्याने संवाद साधायला सुरुवात केली. गुंफाचित्रे, रॉक पेंटिंग्स (Rock paintings) हे याचे उत्तम उदाहरण आहेत.
भाषा विकसित झाल्यावर मानवांनी तोंडी संवादाला सुरुवात केली. या माध्यमातून माहिती एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे सहजपणे हस्तांतरित होऊ लागली.
लिपीच्या शोधानंतर लेखनाला महत्त्व प्राप्त झाले.records ठेवणे शक्य झाले.
15 व्या शतकात जोहान्स गुटेनबर्गने (Johannes Gutenberg) मुद्रणकलेचा शोध लावला आणि पुस्तके छापणे सोपे झाले, ज्यामुळे ज्ञान लोकांपर्यंत पोहोचायला मदत झाली. Britannica - Johannes Gutenberg [इंग्रजीमध्ये]
19 व्या शतकात टेलिग्राफ (Telegraph) आणि टेलिफोनचा (Telephone) शोध लागला, ज्यामुळे दूरवर असलेले लोकही एकमेकांशी बोलू शकत होते.