संज्ञापन क्रांती (Information Revolution) आणि लोकशाही (Democracy) यांचा खूप जवळचा संबंध आहे. संज्ञापन क्रांतीमुळे लोकांना माहिती मिळवणे, व्यक्त होणे आणि एकत्र येणे सोपे झाले आहे, ज्यामुळे लोकशाही अधिक मजबूत झाली आहे.

संज्ञापन क्रांतीचे लोकशाहीवरील परिणाम:

• माहितीचा प्रसार: इंटरनेट आणि सोशल मीडियामुळे लोकांना जगाच्या कोणत्याही भागातून माहिती मिळवणे शक्य झाले आहे. यामुळे लोकांना जागरूक नागरिक बनण्यास मदत होते.
• अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य: सोशल मीडियामुळे लोकांना आपले विचार आणि मते व्यक्त करण्याची संधी मिळाली आहे. यामुळे सरकार आणि धोरणांवर टीका करणे सोपे झाले आहे.
• संघटन: इंटरनेटमुळे लोकांना समान विचारधारेचे लोक एकत्र येऊन सामाजिक आणि राजकीय चळवळींमध्ये सहभागी होऊ शकतात.
• पारदर्शकता: माहितीच्या अधिकारामुळे (Right to Information) सरकारला त्यांच्या कामांमध्ये अधिक पारदर्शक राहणे आवश्यक आहे.

उदाहरण:

• अरब स्प्रिंग (Arab Spring): सोशल मीडियामुळे मध्य पूर्वेकडील देशांमध्ये लोकशाहीवादी चळवळींना प्रोत्साहन मिळाले. Wikipedia
• भारतातील भ्रष्टाचार विरोधी आंदोलन: इंटरनेट आणि सोशल मीडियामुळे लोकांना एकत्र येऊन भ्रष्टाचाराविरुद्ध आवाज उठवता आला.

अशा प्रकारे, संज्ञापन क्रांतीने लोकशाहीला अधिक सहभागी आणि उत्तरदायी बनण्यास मदत केली आहे.