समाजशास्त्र कुटुंब

कुटुंबाची व्याख्या काय आहे? कुटुंबाची विविध कार्ये योग्य उदाहरणासह कशी स्पष्ट कराल?

2 उत्तरे
2 answers

कुटुंबाची व्याख्या काय आहे? कुटुंबाची विविध कार्ये योग्य उदाहरणासह कशी स्पष्ट कराल?

0
कुटुंबाची व्याख्या 
कुटुंब म्हणजे परस्परांशी नाती असलेल्या माणसांचा समूह. माणसांमधील नाती ही जन्मावरून, विवाहावरून अथवा दत्तक घेण्यावरून निर्माण होतात. कुटुंबसंस्था एकत्र अथवा विभक्त अशी दोन्ही प्रकारची असू शकते. विभक्त कुटुंबसंस्थेत आई-वडील, पती-पत्नी, मुलगा-मुलगी असे प्राथमिक घटक असतात.

कुटुंबाची रचना व कार्य : 
कुटुंबाची रचना ही मुख्यत: कुटुंबाच्या सभासदांतील श्रमविभाजन तसेच सत्ता, अधिकार व दर्जा यांच्या स्वरूपावर व वाटपावर अवलंबून असते. मालमत्तेचा वारसा, घरातील सत्तेची व अधिकारांची विभागणी, घटस्फोटाचे अधिकार व सवलती, मुलांवरील नियंत्रण या सर्व गोष्टींतून ती रचना व्यक्त होत असते.

कुटुंबाची संकल्पना कोणाचे वर्णन करते यावर अवलंबून खूप भिन्न असू शकते. परंतु मुलांसाठी, कुटुंब ही अशी जागा आहे जिथे ते सुरक्षित असले पाहिजेत जे लोक त्यांची काळजी घेतात, त्यांचे रक्षण करतात आणि त्यांना जगात त्यांच्या जागेची जाणीव करून देतात. भावनिक स्तरावर, रक्त संघाबाहेरील लोक, खास मित्र आणि सर्वात मोठ्या विश्वासाचे वर्तुळ बनवणारे लोक यांच्याद्वारे कुटुंब तयार केले जाऊ शकते.


तथापि, सैद्धांतिक पातळीवर, कुटुंब हे रक्ताचे नाते, भावनिक नाते आणि ते ज्यांच्यासोबत राहतात अशा लोकांचे बनलेले असते. कुटुंबात वेगवेगळ्या भूमिका असतात., ते तयार करणाऱ्या वेगवेगळ्या लोकांच्या भूमिका. त्यापैकी प्रत्येक इतरांसाठी आवश्यक आहे, कारण कुटुंबाची काही कार्ये आहेत जी कल्याण आणि चांगले सामान्य सहअस्तित्व प्रदान करतात.

कुटुंबाची कार्ये काय आहेत



कुटुंब बनवणार्‍या लोकांच्या एकत्रीकरणाची पर्वा न करता, असे नियम आणि कर्तव्ये आहेत जी प्रत्येकाने कुटुंबाच्या कार्यांमध्ये पूर्ण केली पाहिजेत. मानवजातीच्या इतिहासात कुटुंब हे संरचनेचे सर्वात महत्वाचे स्वरूप आहे समाजात, कारण कौटुंबिक केंद्रामध्ये मूल्ये आणि संस्कृती सामायिक केली जाते.



7 महत्वाची सकारात्मक शिस्तीची पुस्तके

प्रत्येक सदस्याची एक मूलभूत भूमिका आहे जी जाणून घेण्यासारखी आहे, कारण आजच्या समाजात भावनिक संबंध अधिकाधिक तुटत आहेत. काही दशकांपूर्वी अकल्पनीय गोष्ट होती, कारण कुटुंबाचे मूल्य मूलभूत होते आणि सर्व गोष्टींपेक्षा वरचे होते. काय बदलले आहे? कदाचित सध्याची जीवनशैली, मूल्यांची हानी, नवीन तंत्रज्ञान जे लोकांना क्षण शेअर करण्यापासून रोखतात घरी. अनेक आणि अतिशय वैविध्यपूर्ण घटक आहेत ज्यामुळे आज कौटुंबिक संबंध सहजपणे तुटतात.

असे होऊ नये म्हणून लहानपणापासूनच मुलांना कुटुंबाचा आदर करण्यास शिकवणे आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे त्यांना त्यामधील त्यांची भूमिका आणि कार्य शिकवणे खूप महत्वाचे आहे. कुटुंबाची कार्ये आहेत::





अर्थव्यवस्था: प्रौढांनी कुटुंबाला आर्थिक संसाधने पुरवली पाहिजेत, खर्च भागवता यावा आणि सर्वात लहान सदस्यांना स्थिरता प्रदान केली पाहिजे. घराच्या मुलभूत गरजा भागवण्यासाठी पालकांनाच काम करावे लागते. आणि भविष्यात सर्व सदस्यांनी आर्थिक सहकार्य केले पाहिजे जेणेकरून कुटुंब समृद्ध होईल.
भावनिक कार्य: तुम्ही ज्यांच्यासोबत राहता त्यांच्या प्रेमाची भावना मूलभूत आहे. निरोगी व्यक्तिमत्व विकसित करणे आणि कुटुंबाबाहेरील लोकांशी भावनिक संबंध प्रस्थापित करणे. कुटुंबातील भावपूर्ण कार्यामध्ये हेच असते, जे सर्व सदस्यांवर अवलंबून असते.
प्रेम आणि काळजी: पारंपारिकपणे, आई ही मुलांची काळजी घेते आणि त्यांना त्यांच्या कौटुंबिक वातावरणात प्रेमाची भावना निर्माण करण्याची जबाबदारी असते. तथापि, आजकाल पालक कुटुंबातील इतर सदस्यांसाठी प्रेम आणि काळजी घेण्याची त्यांची भूमिका गृहीत धरतात.
खेळ: कुटुंबातही फुरसतीचा वेळ असतो. मुलांना त्यांच्या समवयस्कांशी संबंध ठेवण्यास आणि समाजात कार्य करण्यास शिकण्यास शिकवताना.
शैक्षणिक कार्य: कायदा देखील स्थापित करतो की कुटुंबांना त्यांच्या मुलांना शैक्षणिक संसाधने प्रदान करणे बंधनकारक आहे. शालेय शिक्षण अनिवार्य आहे कारण त्यावर मुलांचे भविष्य अवलंबून आहे.
ओळख: मुलांना स्वतःचा शोध घ्यावा लागतो, त्यांचे स्वतःचे व्यक्तिमत्व विकसित करावे लागते आणि स्वतःला वैयक्तिक प्राणी म्हणून ओळखावे लागते. हे एक कौटुंबिक कार्य आहे जे पालकांवर येते. की त्यांनी त्यांच्या मुलांना वाढण्यास, विकसित होण्यास आणि पूर्णतः कार्यशील प्राणी होण्यासाठी प्रौढ होण्यास मदत केली पाहिजे.
सांस्कृतिक किंवा आध्यात्मिकआज काय म्हणून ओळखले जाते मूल्ये शिक्षण, मुलांना काम, एकता, सहानुभूती, कुटुंब, प्रेम, क्षमा, आदर किंवा सहिष्णुता काय आहेत हे शिकवा.
सर्व कार्ये आवश्यक आहेत, 
उत्तर लिहिले · 20/12/2022
कर्म · 53710
0

कुटुंबाची व्याख्या:

कुटुंब म्हणजे विवाह, रक्तसंबंध অথবা दत्तकविधानाने जोडलेल्या व्यक्तींचा समूह, जो एकत्रितपणे राहतो, सहकार्य करतो आणि एकमेकांची काळजी घेतो. कुटुंब हा समाजाचा मूलभूत घटक आहे.

कुटुंबाची विविध कार्ये (उदाहरणांसह):

  1. लैंगिक गरज पूर्ण करणे (Sexual needs): कुटुंब विवाह संस्थेद्वारे लैंगिक गरजा पूर्ण करण्याची संधी देते, ज्यामुळे समाजात लैंगिक अराजकता टाळता येते.

  2. प्रजनन आणि मुलांचे संगोपन (Reproduction and child rearing): कुटुंब हे मुलांच्या जन्मास आणि संगोपनास प्रोत्साहन देते. उदाहरणार्थ, कुटुंबात आई-वडील मुलांची काळजी घेतात, त्यांना शिक्षण देतात आणि चांगले नागरिक बनवतात.

  3. आर्थिक सहकार्य (Economic support): कुटुंबातील सदस्य एकत्रितपणे काम करतात आणि आर्थिक उत्पन्न मिळवतात. उदाहरणार्थ, कुटुंबातील सदस्य शेती, व्यवसाय किंवा नोकरी करून कुटुंबासाठी पैसे कमवतात.

  4. सामाजिकरण (Socialization): कुटुंब हे मुलांना समाजाचे नियम आणि मूल्ये शिकवते. उदाहरणार्थ, कुटुंबातील सदस्य मुलांना आदराने वागण्याची, सत्य बोलण्याची आणि इतरांची मदत करण्याची शिकवण देतात.

  5. सुरक्षा आणि भावनिक आधार (Security and emotional support): कुटुंब सदस्यांना सुरक्षित आणि प्रेमळ वातावरण प्रदान करते. उदाहरणार्थ, जेव्हा एखादी व्यक्ती दुःखी किंवा अडचणीत असते, तेव्हा कुटुंबातील सदस्य त्याला भावनिक आधार देतात.

  6. सांस्कृतिक जतन आणि हस्तांतरण (Cultural preservation and transmission): कुटुंब हे सांस्कृतिक वारसा जतन करते आणि तो एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे हस्तांतरित करते. उदाहरणार्थ, कुटुंबातील सदस्य सण, उत्सव आणि परंपरा एकत्रितपणे साजरे करतात, ज्यामुळे संस्कृती जिवंत राहते.

कुटुंब हे व्यक्ती आणि समाजासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ते व्यक्तीला आधार आणि ओळख देते, तसेच समाजाला स्थिरता आणि सातत्य प्रदान करते.

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1100

Related Questions

सामाजिक बदल आणि भाषिक बदल यातील संबंध विशद करा?
समाजाची वैशिष्ट्ये कोणती?
समाजाची वैशिष्ट्ये काय आहेत?
सामाजिक वैशिष्ट्ये काय आहेत?
कुटुंब सामाजिक करण्याचे साधन आहे का?
कामाठी समाजशास्त्राची विभागणी स्पष्ट करा?
कॅम्टची समाजशास्त्राची विभागणी स्पष्ट करा?