शिक्षकांचा व्यावसायिक विकास म्हणजे शिक्षकांनी त्यांचे ज्ञान, कौशल्ये आणि क्षमता सतत अद्ययावत ठेवण्याची प्रक्रिया.

• ज्ञान अद्ययावत करणे: शिक्षण क्षेत्रात सतत नवीन संशोधन आणि बदल होत असतात. शिक्षकांनी या बदलांनुसार आपले ज्ञान अद्ययावत ठेवणे आवश्यक आहे.
• कौशल्ये विकसित करणे: विद्यार्थ्यांना प्रभावीपणे शिकवण्यासाठी शिक्षकांनी विविध अध्यापन कौशल्ये आत्मसात करणे आवश्यक आहे.
• वृत्तीमध्ये सुधारणा: शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांबद्दल सकारात्मक दृष्टिकोन बाळगणे आणि त्यांच्या गरजा समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
• व्यावसायिक विकासामुळे शिक्षक अधिक सक्षम बनतात आणि विद्यार्थ्यांना चांगल्या प्रकारे मार्गदर्शन करू शकतात.

शिक्षकांच्या व्यावसायिक विकासाची जबाबदारी अनेक स्तरांवर विभागलेली आहे:

1. शिक्षक स्वतः: स्वतःच्या व्यावसायिक विकासासाठी शिक्षक जागरूक असले पाहिजेत. नवनवीन तंत्रज्ञान आत्मसात करणे, कार्यशाळांमध्ये भाग घेणे, आणि शिक्षण क्षेत्रातील नवीन ट्रेंड्सची माहिती घेणे हे शिक्षकांचे कर्तव्य आहे.
2. शाळा प्रशासन: शाळा प्रशासनाने शिक्षकांसाठी प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे, त्यांना आवश्यक सुविधा पुरवणे, आणि व्यावसायिक विकासासाठी प्रोत्साहन देणे आवश्यक आहे.
3. शिक्षण विभाग: शिक्षण विभागाने शिक्षकांसाठी वेळोवेळी कार्यशाळा, सेमिनार आणि प्रशिक्षण आयोजित करणे.
4. शासकीय संस्था: SCERT, NCERT यांसारख्या संस्था शिक्षकांसाठी प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करतात.

या सर्वांच्या एकत्रित प्रयत्नांमुळे शिक्षकांचा व्यावसायिक विकास साधता येतो आणि त्याचा सकारात्मक परिणाम विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणावर होतो.