औद्योगिक क्रांतीचा अर्थ व स्वरूप काय आहे?
औद्योगिक क्रांती: अर्थ आणि स्वरूप
औद्योगिक क्रांती म्हणजे इतिहासातील तो कालखंड, जेव्हा कृषीप्रधान, ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचे रूपांतर मोठ्या प्रमाणावर शहरी, औद्योगिक अर्थव्यवस्थेत झाले. ह्या बदलांमध्ये नवीन शोध, तंत्रज्ञान, ऊर्जा स्रोत आणि उत्पादन पद्धती यांचा वापर करण्यात आला.
स्वरूप:
- उत्पादन पद्धतीत बदल:
हाताने होणाऱ्या उत्पादनाऐवजी यंत्रांचा वापर सुरू झाला, ज्यामुळे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर आणि जलद गतीने होऊ लागले.
- नवीन तंत्रज्ञान:
वाफेचे इंजिन, वीज आणि नवनवीन मशीनरीच्या वापरामुळे उत्पादन प्रक्रिया अधिक कार्यक्षम झाली.
- शहरीकरण:
रोजगाराच्या संधी शहरांमध्ये वाढल्याने ग्रामीण भागातून शहरांकडे लोकांचे स्थलांतर वाढले.
- सामाजिक बदल:
नवीन सामाजिक वर्ग निर्माण झाले, जसे कीfactory मालक आणि कामगार. जीवनशैलीत आणि सामाजिक संबंधांमध्ये बदल झाले.
- आर्थिक विकास:
औद्योगिक क्रांतीमुळे अर्थव्यवस्थेची वाढ झाली, व्यापार वाढला आणि लोकांचे जीवनमान सुधारले.
औद्योगिक क्रांती ही एक महत्त्वपूर्ण घटना होती, जिने जगाला पूर्णपणे बदलून टाकले.