पर्यावरणपूरक पद्धती

पर्यावरणपूरक पद्धती म्हणजे अशा क्रिया आणि तंत्रज्ञान जे पर्यावरणावर कमीतकमी नकारात्मक परिणाम करतात. यात नैसर्गिक संसाधनांचा कार्यक्षम वापर, प्रदूषण कमी करणे, कचरा व्यवस्थापन, आणि ऊर्जा संवर्धन यांचा समावेश होतो.

• ऊर्जा संवर्धन: ऊर्जा वापर कमी करण्यासाठी CFL बल्ब वापरणे, सौर ऊर्जा वापरणे.
• कचरा व्यवस्थापन: पुनर्वापर करणे, कंपोस्ट खत तयार करणे.
• पाणी व्यवस्थापन: पावसाचे पाणी साठवणे, पाण्याचा पुनर्वापर करणे.
• नैसर्गिक शेती: रासायनिक खतांचा वापर टाळणे, जैविक खतांचा वापर करणे.

पर्यावरणपूरक पर्यटन

पर्यावरणपूरक पर्यटन (Eco-tourism) म्हणजे निसर्गावर आधारित पर्यटन, ज्यामुळे पर्यावरणाचे रक्षण होते आणि स्थानिक लोकांचा विकास होतो.

उदाहरणार्थ:

• निसर्गरम्य ठिकाणी Carbon Footprint कमी करणे.
• स्थानिक लोकांकडून वस्तू खरेदी करणे, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक मदत मिळते.
• नैसर्गिक ठिकाणांची स्वच्छता राखणे.

पर्यावरणपूरक पद्धती आणि पर्यटन हे दोन्ही पर्यावरण रक्षणासाठी महत्त्वाचे आहेत.