खरीप पिके व नगदी पिके यातील फरक काय?
खरीप पिके (Kharif Crops):
Definition: खरीप पिके ही पावसाळ्याच्या सुरुवातीला पेरली जातात.
Season: ही पिके जून-जुलै मध्ये पेरली जातात आणि ऑक्टोबर-नोव्हेंबर मध्ये काढली जातात.
Water Requirement: या पिकांना वाढीसाठी जास्त पाणी लागते, कारण ती पावसाळ्यात घेतली जातात.
Examples: भात (तांदूळ), मका, ज्वारी, बाजरी, मूग, उडीद, सोयाबीन, भुईमूग, आणि कापूस ही खरीप पिके आहेत.
नगदी पिके (Cash Crops):
Definition: नगदी पिके म्हणजे जी व्यापारी उद्देशाने, म्हणजे विक्रीसाठी घेतली जातात.
Purpose: ह्या पिकांचा उद्देश थेट बाजारात विकून नफा मिळवणे असतो.
Examples: ऊस, कापूस, तंबाखू, सोयाबीन, आणि काही भाजीपाला पिके नगदी पिके आहेत. यांना व्यापारी पिके देखील म्हणतात.
मुख्य फरक:
खरीप पिके पावसाळ्यावर अवलंबून असतात, तर नगदी पिके सिंचनावर (irrigation) अवलंबून असू शकतात.
खरीप पिके मुख्यतः अन्नसुरक्षेसाठी (food security) घेतली जातात, तर नगदी पिके आर्थिक लाभासाठी (economic benefit) घेतली जातात.