जलचक्र: पृथ्वीवरील पाण्याचे सतत फिरणारे चक्र

जलचक्र, ज्याला इंग्रजीमध्ये Water Cycle म्हणतात, ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. या प्रक्रियेत पृथ्वीवरील पाणी वेगवेगळ्या स्थित्यांमध्ये बदलत असते आणि एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी फिरत असते.

जलचक्राची प्रक्रिया:

1. बाष्पीभवन (Evaporation):
   • सूर्यप्रकाशामुळे समुद्राच्या पाण्याची वाफ होते.
   • जमिनीवरील पाणी आणि ओलावा देखील वाफेमध्ये रूपांतरित होतो.
2. उत्सर्जन (Transpiration):
   • झाडे त्यांच्या पानांमधून पाणी बाहेर टाकतात, ज्यामुळे ते वाफ बनून हवेत मिसळते.
3. संघनन (Condensation):
   • हवेत असलेली वाफ थंड झाल्यावर तिचे लहान थेंब बनतात.
   • हे थेंब एकत्र येऊन ढग तयार करतात.
4. वृष्टी (Precipitation):
   • ढगांमधील पाण्याचे थेंब जड झाल्यावर पाऊस, बर्फ किंवा गारांच्या रूपात खाली पडतात.
5. प्रवाह (Runoff):
   • पाऊस पडल्यानंतर ते पाणी नद्या, तलाव आणि समुद्रांमध्ये परत जाते.
   • काही पाणी जमिनीत मुरते, ज्याला Groundwater म्हणतात.

जलचक्राचे महत्त्व:

• जलचक्रामुळे पृथ्वीवर पाण्याची उपलब्धता टिकून राहते.
• नदी, तलाव आणि समुद्रांसारख्या पाण्याच्या स्रोतांमध्ये पाणी पुन्हा भरले जाते.
• शेतीसाठी आणि पिण्यासाठी पाणी उपलब्ध होते.
• पर्यावरणाचा समतोल राखला जातो.

जलचक्र ही एक सतत चालणारी प्रक्रिया आहे जी पृथ्वीवरील जीवनासाठी अत्यंत आवश्यक आहे.