खुलताबाद/खुलदाबाद हे भारताच्यामहाराष्ट्र राज्यातील एक धार्मिक आणि ऐतिहासिक परंपरा असलेले गाव आहे. भद्रा मारुती या धार्मिक स्थळासोबतच या गावात सूफी संत आणि इतर काही इतिहासकालीन राजघराण्यांतील आणि सरदार घराण्यांतील व्यक्तींच्या कबरी आहेत. हे गाव औरंगाबादजिल्ह्याच्या खुलताबाद तालुक्याचे मुख्य ठिकाण आहे. या गावाला 'रत्‍नापूर'नावाने देखील ओळखले जाते.खुलताबाद येथे दरवर्षी ऊरूस भरतो.खुलताबाद येथे जर्जरीबक्ष दर्गा आहे.

■भद्रा मारूती



खुलदाबाद हे ठिकाण हिंदू दैवत भद्रा मारूती संस्थान ह्यासाठी देखील विशेष परिचित आहे.भद्रा मारूती ह्या ठिकाणी हनुमानाची निद्रिस्त अवस्थेतील भव्य मूर्ती आहे. अशा प्रकारची निद्रिस्त मारुतीची मूर्ती भारतात केवळ तीन ठिकाणी आहे. त्यातील एक ठिकाण उत्तर प्रदेशातील अलाहाबाद हे असून दुसरे खुलताबाद आहे व तिसरे ठिकाण मध्य प्रदेशातील जामसावळी येथे आहे. खुलताबाद येथे दरवर्षी हनुमान जयंतीनिमित्त भव्य यात्रा भरते. त्या दिवशी खुलताबाद येथे हजारो लोक औरंगाबाद व आसपासच्या गावातून पायी चालत येतात.


■सूफी संत

फार पूर्वी ह्या गावाचे नाव रौझा असेही होते; त्याचा अर्थ स्वर्गातील नंदनवन असा होतो.तसेच ह्या गावास संतांची दरी/भूमी किंवा शाश्वत निवासस्थान असेही संबोधले जायचे. ह्याचे कारण १४ व्या शतकात अनेक सूफी संत ह्या ठिकाणी वास्तव्यास होते व तदनंतर त्यांच्या मृत्युपश्चात त्यांचे खुलदाबाद येथेच दफन करण्यात आले.

■खुलताबाद येथील महत्त्वाच्या ऐतिहासिक वास्तू

मुघल सम्राट औरंगजेब ची कबर

◆खुलताबादमध्ये दफन करण्या आलेले सूफी संत आणि मोगल राजे

मोगल सम्राट औरंगजेबची कबर

आझम शाह आणि त्याच्या पत्‍नीची कबर

झैन उद दिनचा दर्गा

बुरहान उद दिनची मशीद

निझाम-उल-मुल्क असफ जाहची कबर

बानू बेगमचा मकबरा

खान जहानची लाल बाग

मलिक अंबरची कबर

झर झरी झर बक्ष आणि गंज रवन गंज बक्षदर्गे