प्रत्यक्षात असणाऱ्या किवा कल्पनेने जाणलेल्या वस्तूंना किवा त्यांच्या गुणधर्माला जी नावे दिली जातात त्या नावाला मराठी व्याकरणात नाम असे मानतात.

या द्वारे शक्यतो कोणत्याही वस्तू , पदार्थ, प्राणी यांचा आपणास बोध होतो अथवा माहिती मिळते

उदा :- पेन, टेबल, पुस्तक, वही, हवा, पहाड, मुलगा,मुलगी, राम, हरी,चेंडू , इत्यादी.

नाम चे प्रकार

१ सामान्य नाम - common noun

२ विशेष नाम- proper noun

३ भाव वाचक नाम - abstract noun

४ धातू साधित नाम

१ सामान्य नाम (materail noun) :- एकाचा जातीच्या पदार्थाच्या समान गुणधर्मामुळे त्या वस्तूला जे नाम दिले जाते त्याला सामान्य नाम असे मानतात.

उदा :- मुलगी, पक्षी, फुले, वकील, शाळा,माणूस, दगड, डोंगर,

टीप:- ज्या नामाच्या येण्याने फक्त जातीचा बोध होतो त्याला सामान्य नाम मानतात. सामान्य नाम हे नेणी जाती वाचक असते.

सामान्य नामाचे उपप्रकार

अ) पदार्थ वाचक सामान्य नाम:- काही पदार्थ हे संखे शिवाय इतर परिणामांनी मोजले जातात त्यांना पदार्थ वाचाक सामान्य नाम असे मानतात.

उदा :- साखर, सोने, लोखंड, ज्वारी, दुध, तेल,चांदी,पितळ, इत्यादी

ब) समूह वाचक सामान्य नाम (collectine noun):- समुदायाला जी नावे दिली जातात त्यांना समूह्वाचक सामान्य नाम म्हणतात.

उदा:- सभा, गट, थवा, कळप, तांडा, जमाव, ढीग, सैन्य, पुंज, घोळका, गर्दी, गुच्छा, इत्यादी

२ विशेष नाम ( proper noun ) :- ज्या नामाने एका विशिष्ट व्यक्तीचा, प्राण्याचा, किवा वस्तू चा बोध होता त्या नामास विशेष नाम म्हणतात.

उदा :- हिमालय, गौतम, आनंद, कर्ण, महासागर, मराठी, शिवाजी, आंबा, फणस, शेवंती, इत्यादी

टीप :- १ विशेष नाम हे नेहमी व्यक्ती वाचक असते.

२ विशेष नामाचे कधीच अनेक वाचन होत नाही.

३ भाववाचक नाम (abstract noun) :- ज्या नामाने गुण, धर्म, किवा भाव यांचा बोध होतो त्यास भाव वाचक नाम म्हणतात.

उदा:- धैर्य, चांगुलपणा, पाटीलकी, शत्रुत्व, गोडी, गुलामगिरी इत्यादी

टीप :- सामान्य नामे, विशेष नाये यांना य, त्व, पणा, ई, ता, वा, गिरी, आई, या सारखे प्रत्यय लावून भाववाचक नामे तयार करता येतात.

शहाणा - शहाणपणा

श्रीमंत - श्रीमंती

गुंड - गुंडगिरी

शांती - शांतता

मित्र - मित्रत्व

गोड - गोडवा

गोड - गोडी

४ धातू साधित नाम:- धातू पासून तयार झालेल्या नामाल धातुसाधित नाम म्हणतात

उदा :- १ हत्तीचे चालणे मंद असते.

२ घेणाऱ्याने घेत जावे.

३ पोहणे हा उत्त व्यायाम आहे.

या तिन्ही वाक्यात चालणे, घेणाऱ्याने , पोहणे हि धातुसाधित नामे आहेत...

स्रोत:

फेसबुक