क्ष किरण म्हणजेच X-Ray हे आपल्या व्यावहारिक जीवनात फार उपयोगी असतात. पहिले किरण म्हणजे काय हे समजून घेऊ. जनरली किरण म्हणजे प्रकाशाचा एक झोत असतो. सूर्यापासून येणारे प्रकाशाचे किरण हे आपल्याला डोळ्यांनी दिसतात. परंतु असे अनेक दुसऱ्या प्रकारचे किरण असतात जे आपल्याला डोळ्यांनी दिसत नाहीत. जसे कि मोबाईल चे नेटवर्क कॅरी करणारे किरण(rays/waves). सॅटेलाईट सोबत कम्युनिकेशन करणारे रेडिओ सिग्नल. हे सगळे डोळ्यांना न दिसणारे किरण आहेत. क्ष किरण सुद्धा अशाच प्रकारचे डोळ्यांना न दिसणारे किरण आहेत, म्हणूनच जेव्हा हॉस्पिटल मध्ये X-Ray काढला जातो तेव्हा आपल्याला कुठलाही लाईट पडलेला दिसत नाही.

ही एक प्रकारची विद्युतचुंबकीय विकीरणे असतात. यांची तरंगलांबी ०.०१ ते १० नॅनोमीटरपर्यंत असते व वारंवारिता ३० पेंटाहर्ट्‌झ ते ३० एक्झाहर्ट्‌झ इतकी असते. क्ष-किरणांची तरंगलांबी ही गॅमा किरणांपेक्षा कमी व अतिनील किरणांपेक्षा जास्त असते.

क्ष-किरण प्रतिमा घेण्याची पद्धती
क्ष-किरण प्रतिमा
वैद्यकीय व्यवसायात हाडांचे प्रतिमा (फोटो) घेण्यास याचा उपयोग होतो. आधुनिक निदान पद्धतीमध्ये वापरले जाणारे क्ष-किरण यंत्रणांमध्ये किरणोत्साराचा वापर होतो. शरीर न फाडता आतल्या हाडाला झालेली इजा क्ष-किरण प्रतिमेने तपासता येते.