भौतिकशास्त्र

विद्युत प्रतिरोधाचे SI एकक ओहम (Ohm) आहे.

हे ग्रीक अक्षर ओमेगा (Ω) ने दर्शविले जाते.

इतर माहिती:

• ओहम हे विद्युत परिपथामध्ये (electric circuit) विद्युत प्रवाहाला (electric current) विरोध करण्याच्या मा measure्याचे एकक आहे.
• एका ओहमचा प्रतिकार म्हणजे जेव्हा एक व्होल्टचा (volt) विद्युत दाब (electrical pressure) लावला जातो तेव्हा एक अँपिअर (ampere) विद्युत प्रवाह वाहतो.

उष्णतेचे SI एकक जूल (Joule) आहे.

जूल हे ऊर्जा आणि कार्याचे SI एकक देखील आहे.

टीप: कॅलरी हे उष्णता मोजण्याचे एकक आहे, परंतु ते SI एकक नाही.

चुंबक द्रवातील (Magnetic fluids) चुंबकत्व शक्ती खालील ठिकाणी जास्त असते:

• उच्च चुंबकीय क्षेत्रात: जेव्हा चुंबक द्रव उच्च चुंबकीय क्षेत्रात ठेवला जातो, तेव्हा त्याचे कण क्षेत्राच्या दिशेने अधिक संरेखित होतात, ज्यामुळे त्याची चुंबकत्व शक्ती वाढते.
• कमी तापमानात: तापमान कमी झाल्यास, कणांची थर्मल ऊर्जा कमी होते, ज्यामुळे चुंबकीय कणांचे संरेखन सुधारते आणि चुंबकत्व वाढते.
• उच्च घनतेच्या भागात: चुंबक द्रवाच्या ज्या भागात चुंबकीय कणांची घनता जास्त असते, त्या भागात चुंबकत्व शक्ती अधिक असते.
• पृष्ठभागावर: चुंबक द्रवाच्या पृष्ठभागावर चुंबकीय क्षेत्र केंद्रित होते, त्यामुळे पृष्ठभागावर चुंबकत्व शक्ती अधिक जाणवते.

याव्यतिरिक्त, चुंबक द्रवामध्ये वापरल्या जाणाऱ्या चुंबकीय कणांचे प्रकार आणि आकार देखील त्याच्या चुंबकत्व शक्तीवर परिणाम करतात.

चुंबकाचे ध्रुव कधी नष्ट होतात हा एक गुंतागुंतीचा प्रश्न आहे, आणि याचे उत्तर अनेक घटकांवर अवलंबून असते.

1. उच्च तापमान:

• जेव्हा चुंबकाला एका विशिष्ट तापमानापर्यंत गरम केले जाते, तेव्हा त्याचे चुंबकीय गुणधर्म कमी होऊ लागतात. या तापमानाला क्युरी तापमान (Curie temperature) म्हणतात. प्रत्येक चुंबकासाठी हे तापमान वेगळे असते. क्युरी तापमानाला पोहोचल्यावर, चुंबक आपली चुंबकत्व शक्ती गमावतो.

2. आघात आणि कंपन:

• चुंबकाला वारंवार मारल्याने किंवा त्याला सतत कंपने दिल्याने त्याचे ध्रुव कमजोर होऊ शकतात. हे विशेषतः तात्पुरत्या चुंबकांसाठी अधिक महत्त्वाचे आहे, कारण त्यांच्यातील चुंबकीय क्षेत्र कमी स्थिर असते.

3. बाह्य चुंबकीय क्षेत्र:

• प्रतिकूल दिशेने असलेल्या শক্তিশালী चुंबकीय क्षेत्रात ठेवल्यास चुंबकाचे ध्रुव नष्ट होऊ शकतात किंवा त्यांची दिशा बदलू शकते.

4. कालावधी:

• कायमस्वरूपी चुंबक (Permanent magnets) हळूहळू त्यांचे चुंबकत्व गमावू शकतात, पण ही प्रक्रिया खूप मंद असते आणि अनेक वर्षे लागू शकतात.

अधिक माहितीसाठी:

• चुंबका विषयी अधिक माहिती येथे मिळेल.

गुरुत्वाकर्षण स्थिरांक (Gravitational constant) 'G' चे मूल्य अंदाजे 6.674 × 10^-11 Nm²/kg² आहे. हे मूल्य न्यूटनच्या गुरुत्वाकर्षणाच्या नियमात वापरले जाते.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता:

• NIST - Gravitational constant
• Britannica - Newtonian constant of gravitation

प्रकाशाचा वेग साधारणपणे 299,792,458 मीटर प्रति सेकंद (जवळपास 300,000 किलोमीटर प्रति सेकंद) असतो.

हा वेग निर्वात जागेत (व्हॅक्यूम) सर्वात जास्त असतो आणि जेव्हा प्रकाश एखाद्या माध्यमातून जातो, तेव्हा त्याचा वेग थोडासा कमी होतो.

प्रकाशाचा वेग अनेक वैज्ञानिक क्षेत्रांमध्ये महत्त्वाचा आहे, जसे की भौतिकशास्त्र, खगोलशास्त्र आणि तंत्रज्ञान.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील लिंक पाहू शकता:

• नासा(NASA)
• स्पेस डॉट कॉम (space.com)

प्रकाशाचा वेग साधारणपणे 299,792,458 मीटर प्रति सेकंद असतो. हा वेग निर्वात जागेत (व्हॅक्यूम) सर्वाधिक असतो आणि वेगवेगळ्या माध्यमांमधून जाताना तो कमी-जास्त होऊ शकतो. प्रकाशाचा वेग हा भौतिकशास्त्रातील एक मूलभूत स्थिरांक आहे आणि तो 'c' या अक्षराने दर्शविला जातो.

हा वेग खालीलप्रमाणे दर्शविला जातो:

• जवळपास 300,000 किलोमीटर प्रति सेकंद
• 186,000 मैल प्रति सेकंद

प्रकाशाचा वेग अनेक वैज्ञानिक क्षेत्रांमध्ये महत्त्वाचा आहे, जसे की सापेक्षता सिद्धांत (Relativity theory).

अधिक माहितीसाठी आपण खालील वेबसाइटला भेट देऊ शकता:

1. नासा (NASA): NASA - लाईटचा वेग
2. विज्ञान (Science): Science - प्रकाशाच्या वेगाचे मोजमाप