मोटार वाहन अपघात

गाडी अपघाताची केस दाखल करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. पोलिसात तक्रार दाखल करा: अपघातानंतर सर्वात पहिले जवळच्या पोलीस स्टेशनमध्ये जाऊन अपघाताची तक्रार (FIR) दाखल करा.[1] एफआयआरमध्ये अपघाताची तारीख, वेळ, ठिकाण आणि अपघाताचे कारण नमूद करणे आवश्यक आहे.
2. अपघाताची माहिती जमा करा: अपघाताच्या ठिकाणी असलेल्या साक्षीदारांची नावे, पत्ते आणि संपर्क क्रमांक घ्या.[2] अपघातातील वाहनांचे नंबर आणि विमा कंपन्यांची माहिती मिळवा.
3. वकिलाची मदत घ्या: अपघाताची केस दाखल करण्यासाठी अनुभवी वकिलाची मदत घ्या.[3] वकील तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करू शकतील.
4. मोटर अपघात दावा न्यायाधिकरण (Motor Accident Claims Tribunal - MACT) मध्ये अर्ज करा: अपघातानंतर नुकसान भरपाई मिळवण्यासाठी MACT मध्ये अर्ज दाखल करा.[4]
5. आवश्यक कागदपत्रे:
   • एफआयआरची प्रत
   • अपघातातील वाहनांचे विमा पॉलिसी कागदपत्रे
   • वैद्यकीय प्रमाणपत्र आणि उपचाराचा खर्च
   • उत्पन्नाचा पुरावा (नोकरी करत असल्यास)
   • साक्षीदारांचे Affidavit
6. दावा दाखल करण्याची अंतिम मुदत: शक्यतो लवकर दावा दाखल करा.[5] विलंब झाल्यास, दावा नाकारला जाण्याची शक्यता असते.

टीप: ही फक्त सामान्य माहिती आहे. अधिक माहितीसाठी आणि तुमच्या विशिष्ट परिस्थितीनुसार मार्गदर्शन मिळवण्यासाठी, कृपया वकील किंवा कायदेशीर सल्लागाराची मदत घ्या.

संदर्भ:

1. मोटार वाहन अधिनियम, 1988
2. भारतीय दंड संहिता (IPC)

लवकरच ब्लॅक बॉक्सच्या मदतीनं या घटनेचा आढावा घेण्यात येईल. खरंतर या अपघातात ब्लॅक बॉक्स मोठी भूमिका बजावणार आहे.प्रत्येक विमान अपघातानंतर ब्लॅक बॉक्सची चर्चा होते. 

_पण हा ब्लॅक बॉक्स म्हणजे काय, तो नेमका कसा असतो, त्याचं महत्त्व काय हे जाणून घेऊया._

*_🛫ब्लॅक बॉक्स म्हणजे काय?_*
एखाद्या विमानाच्या अपघाताच्या कारणांचा शोध लावण्यासाठी दोन उपकरणं अतिशय महत्त्वाची असतात. एक म्हणजे विमानाचं फ्लाईट डेटा रेकॉर्डर (एफडीआर) आणि कॉरपिट व्हॉईस रेकॉर्ड (सीव्हीआर), यालाच ब्लॅक बॉक्स म्हणतात.एका उपकरणामध्ये कॉरपिटमधील संभाषण रेकॉर्ड होतं तर दुसऱ्या उपकरणात विमानाशी संबंधित आकडे, उदाहरणार्थ वेग आणि उंचीच मोजमाप होतं.

*_🛫ब्लॅक बॉक्सची वैशिष्ट्ये_*
नावानुसार याचा रंगही काळा असेल, असं वाटत असेल तर ते चुकीचं आहे. कारण ब्लॅक बॉक्सचा रंग नारिंगी असतो. या ब्लॅक बॉक्सवर आग किंवा पाण्याचा कोणताही परिणाम होत नाही. ब्लॅक बॉक्सची बॅटरी 30 दिवस टिकते. त्याच्या डेटाचा वापर अनेक वर्षांनंतरही करता येतो.ब्लॅक बॉक्स हा विमानाच्या मागील भागात बसवलेला असतो, कारण दुर्घटनेच्या परिस्थितीत हा भाग सर्वात सुरक्षित समजला जातो.

*_🛫अपघाताचे कारण जाणण्यासाठी उपयुक्त_*
ब्लॅक बॉक्स अनेक चाचण्यांमधून जातो. उदाहरणार्थ ब्लॅक बॉक्स रेकॉर्डर 'एल-3 एफए 2100' 1110 अंश सेल्सिअस आगीत अनेक तास आणि 260 डिग्री सेल्सिअस तापमानात 10 तास राहू शकतो. इतकंच नाही तर मायनस 55 पासून प्लस 70 अंश सेल्सिअस तापमानातही ब्लॅक बॉक्स काम करतो.विमानाचा ब्लॅक बॉक्स मिळाल्यानंतर तपासणीसाठी प्रयोगशाळेत पाठवला जातो. यात रेकॉर्ड झालेल्या डेटाद्वारे विमान दुर्घटनेच्या कारणांचा पत्ता लागतो.

*_🛫ब्लॅक बॉक्स लावणारा ऑस्ट्रेलिया पहिला देश_*
विमानात ब्लॅक बॉक्स लावणं अनिवार्य करणारा ऑस्ट्रेलिया हा पहिला देश होता. 1960 मध्ये ऑस्ट्रेलियाने पहिल्यांदा विमानात ब्लॅक बॉक्स लावला होता. भारतात  नागरी उड्डाण संचलनालयाने 1 जानेवारी, 2005 पासून सर्व विमान आणि हेलिकॉप्टरमध्ये सीव्हीआर आणि एफडीआर लावणं अनिवार्य केलं.

*_🛫ब्लॅक बॉक्सचा शोध कोणी लावला?_*
ऑस्ट्रेलियाचे शास्त्रज्ञ डेव्हिड वॉरेन यांनी 1950 च्या दशकात ब्लॅक बॉक्सचा शोध लावला होता. मेलबर्नच्या वैमानिक संशोधन प्रयोगशाळेत काम करत होते. त्यावेळी कमर्शिअल एअरक्राफ्ट 'कॉमेट'चा अपघात झाला होता. या अपघाताचा तपास करणाऱ्या पथकात त्यांचा समोवश होता. विमान दुर्घटना होण्याआधीच्या घडामोडी रेकॉर्ड करता येईल का असा विचार करुन त्यांनी फ्लाईट डेटा रेकॉर्डरवर काम करायला सुरुवात केली आणि त्यानंतर ब्लॅक बॉक्सचा शोध लागला. क्वीन्सलॅण्डमध्ये झालेल्या विमान अपघातानंतर ऑस्ट्रेलिया जगातील पहिला असा देश होता, ज्याने कमर्शिअल विमानात ब्लॅक बॉक्स लावणं अनिवार्य केलं होतं.