जागतिक वारसा

युनेस्को (UNESCO) ऐतिहासिक वारसा स्थळांच्या संदर्भात अनेक महत्त्वपूर्ण कार्ये करते. त्यापैकी काही प्रमुख कार्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

1. जागतिक वारसा स्थळांची निवड:

   युनेस्को जागतिक स्तरावर महत्त्वपूर्ण असलेल्या सांस्कृतिक आणि नैसर्गिक स्थळांची निवड करते. ही निवड जागतिक वारसाconvention (World Heritage Convention) अंतर्गत केली जाते.

2. संरक्षण आणि जतन:

   निवड झालेल्या स्थळांचे संरक्षण आणि जतन करण्यासाठी युनेस्को सदस्य राष्ट्रांना मार्गदर्शन करते. आवश्यक असल्यास, आर्थिक आणि तांत्रिक साहाय्य देखील पुरवते.

3. जागरूकता वाढवणे:

   जागतिक वारसा स्थळांचे महत्त्व लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी युनेस्को विविध कार्यक्रम आणि उपक्रम आयोजित करते. यामुळे स्थळांबद्दल जागरूकता वाढते आणि त्यांच्या संरक्षणास मदत होते.

4. धोरणे आणि मानके निश्चित करणे:

   ऐतिहासिक वारसा स्थळांच्या व्यवस्थापनासाठी युनेस्को धोरणे आणि मानके तयार करते. या मानकांनुसार, सदस्य राष्ट्रे आपल्या स्थळांचे व्यवस्थापन करतात.

5. आंतरराष्ट्रीय सहकार्य:

   युनेस्को आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सहकार्य वाढवते. वेगवेगळ्या देशांना त्यांच्याकडील वारसा स्थळांचे जतन करण्यासाठी एकत्र काम करण्याची संधी मिळते.

या कार्यांमुळे जागतिक वारसा स्थळांचे संरक्षण अधिक प्रभावीपणे होते आणि भावी पिढ्यांसाठी ती जतन केली जातात.

अधिक माहितीसाठी:

• UNESCO World Heritage website

1. जागतिक वारसा स्थळांची निवड आणि संरक्षण:

• युनेस्को जागतिक वारसा स्थळांची यादी तयार करते. या यादीत समाविष्ट असलेल्या स्थळांना विशेष महत्त्व दिले जाते.
• जागतिक वारसा स्थळांचे संरक्षण आणि जतन करण्यासाठी युनेस्को सदस्य राष्ट्रांना मार्गदर्शन करते आणि आवश्यकतेनुसार आर्थिक आणि तांत्रिक मदत पुरवते.

2. आंतरराष्ट्रीय करार आणि अधिवेशने:

• युनेस्कोने जागतिक सांस्कृतिक आणि नैसर्गिक वारसा स्थळांच्या संरक्षणासाठी १९७२ मध्ये एक आंतरराष्ट्रीयConvention केले. या कराराद्वारे सदस्य राष्ट्रांना त्यांच्याterritory मधील वारसा स्थळांचे संरक्षण करण्याची जबाबदारी दिली आहे. UNESCO Convention

3. जनजागृती आणि शिक्षण:

• युनेस्को वारसा स्थळांचे महत्त्व लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी विविध कार्यक्रम आयोजित करते.
• शाळा आणि शैक्षणिक संस्थांमध्ये वारसा शिक्षण (Heritage Education) सुरू करण्यासाठी प्रोत्साहन देते, ज्यामुळे भावी पिढ्यांना आपल्या सांस्कृतिक आणि नैसर्गिक वारशाची जाणीव होते.

4. धोकाग्रस्त वारसा स्थळांना मदत:

• ज्या वारसा स्थळांना धोका आहे, त्यांची यादी युनेस्को तयार करते आणि त्यांना वाचवण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करते.
• युद्ध, नैसर्गिक आपत्ती किंवा इतर मानवनिर्मित कारणांमुळे धोक्यात आलेल्या स्थळांना युनेस्को विशेष संरक्षण पुरवते.

5. क्षमता निर्माण:

• युनेस्को सदस्य राष्ट्रांना त्यांच्या देशांमधील वारसा स्थळांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी प्रशिक्षण आणि क्षमता निर्माण कार्यक्रमांमध्ये मदत करते.
• स्थानिक समुदायांना वारसा स्थळांच्या संरक्षणात सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करते.

युनेस्कोच्या कार्यामुळे जागतिक वारसा स्थळांचे संरक्षण करणे शक्य झाले आहे.

या कार्यामुळे सांस्कृतिक विविधता जपण्यास मदत झाली आहे.

युनेस्कोच्या कार्यामुळे पर्यटन उद्योगाला चालना मिळाली आहे.