जैविक विविधता

जैविक विविधता (Biodiversity): जैविक विविधता म्हणजे पृथ्वीवर असलेले सजीव आणि त्यांची परिसंस्था यांमधील विविधता. यात प्राणी, वनस्पती, सूक्ष्मजंतू आणि त्यांचीFunctioningअसलेल्या परिसंस्था यांचा समावेश होतो.

जैविक विविधतेचे मुख्य प्रकार:

• आनुवंशिक विविधता (Genetic Diversity): एकाच प्रजातीमधील सजीवांमध्ये जनुकीय पातळीवर असणारी भिन्नता. उदाहरणार्थ, माणसांमध्ये रंगात, उंचीत आणि रोगप्रतिकारशक्तीमध्ये विविधता आढळते.
• प्रजाती विविधता (Species Diversity): एखाद्या विशिष्ट प्रदेशात आढळणाऱ्या विविध प्रजातींची संख्या. उदाहरणार्थ, पश्चिम घाटात सापांच्या अनेक प्रजाती आढळतात.
• परिसंस्था विविधता (Ecosystem Diversity): पृथ्वीवर असणाऱ्या विविध प्रकारच्या परिसंस्था, जसे की जंगल, वाळवंट, समुद्र,草原, आणि पर्वत. प्रत्येक परिसंस्थेत विशिष्ट प्रकारचे जीव आणि पर्यावरण असते.

जैविक विविधता का महत्त्वाची आहे?:

• पर्यावरणाचे संतुलन: प्रत्येक सजीव परिसंस्थेचा एक महत्त्वाचा भाग असतो. त्यांच्यातील संबंध पर्यावरणाचे संतुलन राखण्यास मदत करतात.
• नैसर्गिक साधनसंपत्ती: जैविक विविधता आपल्याला अन्न, औषधे, पाणी आणि इतर आवश्यक गोष्टी पुरवते.
• आर्थिक महत्त्व: पर्यटन, शेती आणि मासेमारी यांसारख्या उद्योगांसाठी जैविक विविधता आधार आहे.
• सांस्कृतिक महत्त्व: अनेक संस्कृतींमध्ये विशिष्ट प्राणी आणि वनस्पतींना महत्त्व आहे, ज्यामुळे त्यांचे जतन करणे आवश्यक आहे.

जैविक विविधतेचे जतन करणे आवश्यक आहे, कारण यावरच आपले भविष्य अवलंबून असते.

जैविक विविधता म्हणजे पृथ्वीवर असलेल्या सजीव प्राण्यांमधील विविधता. यात प्राणी, वनस्पती, सूक्ष्मजंतू आणि परिसंस्थेचा समावेश होतो.

• आनुवंशिक विविधता: एकाच प्रजातीतील सजीवांमध्ये जनुकीय पातळीवर असणारी भिन्नता.
• प्रजाती विविधता: पृथ्वीवर असणाऱ्या वेगवेगळ्या प्रजातींची संख्या.
• परिसंस्था विविधता: विविध अधिवास आणि परिसंस्थांमधील विविधता.

जैविक विविधता नैसर्गिकरित्या टिकून राहणे आवश्यक आहे, कारण यामुळे परिसंस्थेचे संतुलन राखले जाते.