
सभा
सभेचे इतिवृत्त हे वैचारिक लेखनाच्या प्राथमिक स्वरूपात येत नाही. सभेचे इतिवृत्त (Minutes of meeting) म्हणजे सभेमध्ये झालेल्या कामकाजाचा आणि निर्णयांचा वस्तुनिष्ठ आणि अचूक नोंदी असलेला दस्तऐवज असतो.
इतिवृत्ताची काही वैशिष्ट्ये:
- वस्तुनिष्ठता: इतिवृत्तामध्ये केवळ वस्तुस्थिती आणि घेतलेले निर्णय नमूद केले जातात.
- अचूकता: नोंदी अचूक आणि सत्य असाव्यात.
- स्पष्टता: भाषा सोपी आणि स्पष्ट असावी.
- क्रमबद्धता: घटनाक्रम व्यवस्थित असावा.
वैचारिक लेखनामध्ये लेखक एखाद्या विषयावर आपले विचार, विश्लेषण आणि मत मांडतो. वैचारिक लेखनाचे स्वरूप व्यक्तिनिष्ठ (Subjective) असू शकते, तर इतिवृत्त हे वस्तुनिष्ठ (Objective) असते.
त्यामुळे, सभेचे इतिवृत्त हे वैचारिक लेखनाच्या प्राथमिक स्वरूपात येत नाही.
इतिवृत्तामध्ये खालील गोष्टी नमूद केल्या जातात:
- सभेची वेळ आणि तारीख
- सभेचे ठिकाण
- उपस्थित सदस्यांची नावे
- चर्चेचे विषय
- घेतलेले निर्णय
- मतदान झाल्यास, त्याची आकडेवारी
इतिवृत्त हे संस्थेच्या कामकाजाचा महत्त्वाचा भाग आहे. हे एक कायदेशीर दस्तऐवज आहे, जे भविष्यात संदर्भासाठी वापरले जाते.
सिनेट सभा म्हणजे सिनेटची बैठक. सिनेट हे विद्यापीठाचे एक महत्त्वाचे वैधानिक मंडळ आहे. या बैठकीत विद्यापीठाच्या धोरणात्मक आणि प्रशासकीय विषयांवर चर्चा होते आणि निर्णय घेतले जातात.
सिनेट सभेमध्ये खालील बाबींवर विचार केला जातो:
- शैक्षणिक धोरणे: अभ्यासक्रम, परीक्षा पद्धती आणि शैक्षणिक कार्यक्रमांवर निर्णय घेतले जातात.
- अर्थसंकल्प: विद्यापीठाचा वार्षिक अर्थसंकल्प मंजूर केला जातो.
- नियुक्त्या: प्राध्यापक आणि प्रशासकीय अधिकाऱ्यांच्या नियुक्त्यांवर विचार केला जातो.
- विकास योजना: विद्यापीठाच्या विकासाच्या योजनांवर चर्चा होते.
सिनेट सभा विद्यापीठाच्या कामकाजासाठी अत्यंत महत्त्वाची असते.
- नियमित/सामान्य कार्यसूची:
या प्रकारच्या कार्यसूचीमध्ये सभेचे वेळापत्रक, चर्चाrequired विषय आणि निर्णय घेण्यासाठीचे मुद्दे नमूद केलेले असतात.
नियमित सभांसाठी ही कार्यसूची वापरली जाते.
- तात्पुरती/विशेष कार्यसूची:
विशेष परिस्थितीत किंवा तातडीच्या विषयांवर चर्चा करण्यासाठी ही कार्यसूची तयार केली जाते.
उदाहरणार्थ, कंपनीतील मोठे बदल, आर्थिक संकट, किंवा तातडीची समस्या उद्भवल्यास अशा प्रकारची कार्यसूची तयार केली जाते.
- संक्षिप्त कार्यसूची:
ज्या सभांमध्ये कमी वेळ असतो आणिagenda ठरलेल्या विषयांवरच चर्चा करायची असते, तेव्हा संक्षिप्त कार्यसूची वापरली जाते.
यामध्ये फक्त महत्त्वाचे मुद्दे समाविष्ट केले जातात.
- विस्तृत कार्यसूची:
ज्या सभांमध्ये प्रत्येक विषयावर विस्तृत चर्चा अपेक्षित असते, तेव्हा विस्तृत कार्यसूची वापरली जाते.
प्रत्येक विषयाची पार्श्वभूमी, विश्लेषण आणि अपेक्षित परिणाम यांसारख्या गोष्टींचा समावेश असतो.
कार्यसूची सभेचा उद्देश स्पष्ट करते आणि त्यानुसार सभेचे कामकाज सुरळीत चालण्यास मदत करते.
परिषद् (Council):
- परिषद् एक औपचारिक संस्था आहे.
- हे विशिष्ट ध्येये आणि उद्दिष्ट्ये साध्य करण्यासाठी सदस्यांना एकत्र आणते.
- परिषदेत निर्णय घेतले जातात आणि धोरणे ठरवली जातात.
- उदाहरण: महाराष्ट्र राज्य शिक्षण संशोधन व प्रशिक्षण परिषद (Maharashtra State Council of Educational Research and Training - MS CERT)
संमेलन (Conference):
- संमेलन हे विशिष्ट विषयावर चर्चा करण्यासाठी आयोजित केलेले एक मोठेget-togather आहे.
- हे ज्ञान आणि कल्पनांची देवाणघेवाण करण्यासाठी एक व्यासपीठ आहे.
- संमेलनात औपचारिक सादरीकरणे, चर्चा आणि नेटवर्किंग इव्हेंट असतात.
- उदाहरण: अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन
फरक:
- परिषद् अधिक औपचारिक आणि धोरणात्मक असते, तर संमेलन अधिक अनौपचारिक आणि माहितीपूर्ण असते.
- परिषदेचा उद्देश निर्णय घेणे आणि धोरणे ठरवणे हा असतो, तर संमेलनाचा उद्देश ज्ञान वाढवणे आणि नेटवर्किंग करणे हा असतो.