
बैठका
सभेचे इतिवृत्त म्हणजे सभेमध्ये झालेल्या कामकाजाचा क्रमवार आणि संक्षिप्त लिखित अहवाल.
इतिवृत्तामध्ये खालील गोष्टी नमूद केल्या जातात:
- सभेची वेळ, तारीख आणि ठिकाण.
- सभेला उपस्थित असलेल्या सदस्यांची नावे.
- मागील इतिवृत्ताचे वाचन आणि मंजुरी.
- चर्चा झालेले विषय आणि त्यावर घेतलेले निर्णय.
- मतदान झाल्यास, त्याचा निकाल.
- सभेच्या अध्यक्षांची सही.
इतिवृत्त हे सभेचा कायदेशीर आणि अधिकृत दस्तावेज असतो. त्यामुळे ते अचूक आणि पूर्ण असणे आवश्यक आहे.
इतिवृत्ताचे फायदे:
- सभेमध्ये काय घडले याची माहिती मिळते.
- निर्णयांची नोंद ठेवता येते.
- सदस्यांना त्यांच्या जबाबदाऱ्यांची जाणीव करून देते.
- कायदेशीर बाबींसाठी पुरावा म्हणून उपयोगी ठरते.
थोडक्यात, इतिवृत्त हे सभेचे सार असते आणि ते संस्थेच्या कामकाजाचा महत्त्वाचा भाग आहे.
प्रमंडळाच्या (corporation) सभांचे मुख्य प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:
-
साधारण सभा (General Meeting):
ही सभा वर्षातून एकदा घेणे आवश्यक असते. यात मागील वर्षाचा अहवाल सादर करणे, हिशोब तपासणी करणे, लाभांश वाटप (dividend distribution) आणि संचालक मंडळाची (Board of Directors) निवड करणे यांसारख्या विषयांवर चर्चा होते.
-
असाधारण सभा (Extraordinary General Meeting):
ही सभा विशेष कामासाठी बोलावली जाते, जसे की कंपनीच्या नियमांमध्ये बदल करणे, मोठ्या करारांना मंजुरी देणे किंवा संचालक मंडळावर अविश्वास दर्शवणे.
-
संचालक मंडळाची सभा (Board Meeting):
ही सभा संचालक मंडळ नियमितपणे घेते. यात कंपनीच्या धोरणांवर (policies),strategy वर आणि दैनंदिन कामकाजावर चर्चा होते.
-
समिती सभा (Committee Meeting):
कंपनी काही विशिष्ट कामांसाठी समित्या (committees) तयार करते, जसे ऑडिट समिती (audit committee) किंवा गुंतवणूक समिती (investment committee). या समित्या त्यांच्या संबंधित विषयांवर चर्चा करतात आणि शिफारशी (recommendations) देतात.
प्रत्येक सभेचे स्वतःचे नियम आणि कार्यसूची (agenda) असते.
परिषद् (Council):
- परिषद् एक औपचारिक संस्था आहे.
- हे विशिष्ट ध्येये आणि उद्दिष्ट्ये साध्य करण्यासाठी सदस्यांना एकत्र आणते.
- परिषदेत निर्णय घेतले जातात आणि धोरणे ठरवली जातात.
- उदाहरण: महाराष्ट्र राज्य शिक्षण संशोधन व प्रशिक्षण परिषद (Maharashtra State Council of Educational Research and Training - MS CERT)
संमेलन (Conference):
- संमेलन हे विशिष्ट विषयावर चर्चा करण्यासाठी आयोजित केलेले एक मोठेget-togather आहे.
- हे ज्ञान आणि कल्पनांची देवाणघेवाण करण्यासाठी एक व्यासपीठ आहे.
- संमेलनात औपचारिक सादरीकरणे, चर्चा आणि नेटवर्किंग इव्हेंट असतात.
- उदाहरण: अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन
फरक:
- परिषद् अधिक औपचारिक आणि धोरणात्मक असते, तर संमेलन अधिक अनौपचारिक आणि माहितीपूर्ण असते.
- परिषदेचा उद्देश निर्णय घेणे आणि धोरणे ठरवणे हा असतो, तर संमेलनाचा उद्देश ज्ञान वाढवणे आणि नेटवर्किंग करणे हा असतो.